President d'a Deputación Cheneral d'Aragón
O President d'a Deputación Cheneral d'Aragón (tamién clamato President d'o Gubierno d'Aragón o, a sobén, simplament President d'Aragón) ye, seguntes o Estatuto d'autonomía, o chefe d'o gubierno d'Aragón. Nombra a os suyos consellers y tien a maxima representación d'a comunidat autonoma asinas como representa a o estato aintro d'o suyo territorio. Ye esleito por as Corz entre os suyos deputatos, encara que formalment qui lo nombra ye o rei d'Espanya.
Poder lechislativo |
Poder executivo |
Poder chudicial |
Atros articlos |
L'actual titular ye, dende o 10 d'agosto de 2023, o popular Jorge Azcón.
Esleción
editarSeguntes l'articlo 48 d'o Estatuto d'Autonomía, os procesos d'investidura pa triar a lo president d'o Gubierno d'Aragón requieren a obtención d'a mayoría absoluta (mas d'a metat d'os votos emitius) en a primera votación. Si no tien exito, se levará a cabo una nueva votación 24 horas dimpués y nomás se requerirá d'una mayoría simpla, mas votos afirmativos que negativos, pa tener exito. Si o candidato proponiu no ye eslechiu, as succesivas propuestas se tramitarán con o mesmo procedimiento dentro d'un plazo de 10 días. Caso que o proceso d'investidura no tríe un president en o plazo de dos meses a partir d'a primera votación, as Corz se disolverán automaticament y se convocará una nueva elección. Antes de 2007, o Estatuto disposaba que istos puntos muertos parlamentarios se resolvesen en considerar automaticament eslechiu a lo candidato d'o partiu con o mayor numero de escanyos[1].
Funcions
editarDefiniu como «institución d'a comunidat autonoma d'Aragón», chunto a las Corz, o gubierno de chusticia, o President, seguntes l'articlo 46 d'o Estatuto, «exerce a representación suprema d'Aragón y a representación ordinaria d'o Estau en a Comunidat Autonoma. Preside o gubierno, diriche y coordina a suya acción».
Antimás, seguntes a Lei 2/2009, de 11 de mayo, d'o President y d'o Gubierno d'Aragón[2], corresponde a lo President:
- Representar a la Comunidat Autonoma en as relacions con atras institucions de l'Estau y de l'ambito internacional, asinas como firmar os convenios y acuerdos de cooperación en os que este sía parte..
- Promulgar, en nombre d'o Rei, as Leis aprebadas por as Corz d'Aragón y ordenar a suya publicación.
- Convocar eleccions a Corz d'Aragón, asinas como a suya sesión constitutiva.
- Disolver as Corz d'Aragón, previa deliberación d'o Gubierno.
- Plantiar debant d'as Corz d'Aragón a cuestión de confianza, previa deliberación d'o Gubierno, asinas como proponer a celebración de debates chenerals.
- Establir o programa politico d'o Gubierno y veilar por o suyo complimiento.
- Facilitar a las Corz d'Aragón a información que se solicite a o Gubierno.
- Creyar, modificar u suprimir as Vicepresidencias y Departamentos d'o Gubierno d'Aragón, asignar-les as competencias y adscribir os organismos publicos.
- Determinar a estructura organica d'a Presidencia.
- Nombrar y deseparar a os Vicepresidents y a os Consellers.
- Convocar y presidir as reunions d'o Gubierno y d'as suyas Comisions Delegadas y fixar l'orden d'o día.
- Resolver os conflictos d'atribucions entre os Departamentos d'o Gubierno.
- Endrezar o desembolique d'o programa lechislativo d'o Gubierno y a elaboración de disposicions de caracter cheneral.
- Sinyar os decretos alcordaus por o Gubierno y ordenar a suya publicación.
- Veilar por o complimiento d'os alcuerdos d'o Gubierno.
- Nombrar a os altos cargos d'a Comunidat Autonoma que determine l'ordinamiento churidico.
- Solicitar dictamens d'o Consello Consultivo d'Aragón y d'o Consello d'Estau, asinas como de cualsiquiera atros organos consultivos, de conformidat con l'establiu en as suyas Leis reguladoras.
- Sozmeter a l'alcuerdo d'o Gubierno o plantiamiento de conflictos de competencia y interposición de recursos d'inconstitucionalidat debant d'o Tribunal Constitucional en os termins contemplaus en a normativa d'aplicación.
- Exercer cuantas atras atribucions y competencias le atribuigan o Estatuto d'Autonomía, as Leis y demás disposicions vichents.
O President puede delegar en os Vicepresidents u en os Consellers as atribucions indicadas en os puntos 1, 7, 11, 12, 15 y 18.
Presidents dende a transición
editar- Ta mas información se veiga a lista de presidents d'Aragón.
Rechimen preautonomico
editar- 1978 - 1981: Juan Antonio Bolea Foradada (UCD).
- 1981 - 1982: Gaspar Castellano y de Gastón (UCD).
- 1982: Gaspar Castellano y de Gastón (UCD/Independients).
- 1982: José María Hernández de la Torre y García (UCD/Independients).
- 1982 - 1983: Juan Antonio de Andrés Rodríguez (UCD/Independients).
Rechimen autonomico
editar- 1983 - 1987 (I Lechislatura): Santiago Marraco Solana (PSOE).
- 1987 - 1991 (II Lechislatura): Hipólito Gómez de las Roces (Coalición PAR-PP).
- 1991 - 1993 (III Lechislatura): Emilio Eiroa García (Coalición PAR-PP).
- 1993 - 1995 (III Lechislatura): José Marco Berges (PSOE).
- 1995 - 1995 (III Lechislatura): Ramón Tejedor Sanz (en funcions) (PSOE).
- 1995 - 1999 (IV Lechislatura): Santiago Lanzuela Marina (Coalición PP-PAR).
- 1999 - 2011 (V, VI y VII Lechislaturas): Marcelino Iglesias Ricou (Coalición PSOE-PAR).
- 2011 - 2015 (VIII Lechislatura): Luisa Fernanda Rudi (Coalición PP-PAR).
- 2015 - 2023 (IX y X Lechislaturas): Javier Lambán Montañés (Coalición PSOE-CHA y Coalición PSOE-CHA-PAR-PODEMOS).
- 2023 - hue (XI Lechislatura): Jorge Azcón Navarro (Coalición PP-VOX-PAR).[3]