Laco d'a Sartaina
|
Iste articlo ye en proceso de cambio enta la ortografía oficial de Biquipedia (la Ortografía de l'aragonés de l'Academia Aragonesa d'a Luenga). Puez aduyar a completar este proceso revisando l'articlo, fendo-ie los cambios ortograficos necesarios y sacando dimpués ista plantilla. |
| Laco d'a Sartaina Frying Pan Lake | |
|---|---|
 Laco d'a Sartaina | |
Administración
| |
| País |  Val volcanica de Waimangu, Isla d'o Norte, Nueva Zelanda
|
| Estau | |
| Provincia | |
| Comarca | |
| Municipio | |
Cheografía
| |
| Tipo | Laco |
| Orichen | |
| Superficie | 0,038 km² |
| Superficie | ha |
| Altaria | m |
| Longaria | km |
| Amplaria | 200 km |
| Fondura | 6-20 m |
| Volumen | 0,2 hm³ |
Hidrografía
| |
| Fuent | Fuent termal |
| Desaugüe | Desagüe ciclico en o barranco Waimangu |
| Desaugües |
|
O laco d'a Sartaina (en anglés Frying Pan Lake, renombrau como Waimangu Cauldron en 1963[1] encara que ye un nombre no guaire emplegau) ye una d'as fuents termals mas grans d'o mundo.[2][3] Ye situau en o cráter Echo en a val volcanica de Waimangu, Nueva Zelanda y as suyas auguas acidas se mantienen siempre a una temperatura d'alto u baixo 50-60C°.[1]
O cráter Echo se formó a partir d'a erupción d'o mont Tarawera en 1886, que ubrió cuantos cráters a o largo d'una falla de 17 km dende o sudueste d'o mont Tarawera dica l'amanau cráter Southern. Dimpués d'ista erupción, o suelo d'o cráter se plenó parcialment con augua d'a plebia y auguas termals subterranias, encara que no estió dica dimpués d'una gran erupción en o cráter Echo Crater l'1 d'abril de 1917 cuan o cráter remató de plenar-se con auguas termals dica plegar a la suya grandaria actual a metat de l'anyo 1918.[4]
A erupción mas recient d'o cráter Echo estió o 22 de febrero de 1973, estricallando a zona de Trinity Terrace, situada en o canto sudoriental d'o laco d'a Sartaina. Una zona de terrazas de colors de toba ye encara visible en on canto occidental d'o laco. A o norte, o laco ye rodiau por a dita Cathedral Rocks. Ista estructura monolitica de roca ye formada por lava riolitica de a o menos 60.000 anyos d'antigüedat y d'antis mas se deciba Gibraltar Rock (a Roca de Chibraltar) dica que una erupción d'o cráter Echo en 1971 cambeó totalment a suya forma. Una fumarola conoixida como Devil Blowhole situada en a paret norte d'o cráter Echo Crater tamién desapareixió en ixa erupción.[5]
L'augua d'o laco d'a Sartaina fluye, encara que puede pareixer que bulle debiu a o dioxido de carbono y sulfido d'hidrochen que puya enta a superficie, manimenos, a temperatura meyana d'o laco ye de 55C°.[6] O laco y o suyo desagüe, o barranco de Waimangu, tienen un livel de pH meyano de 3.8, encara que belunas d'as fuents termals y chicoz conductos situaus en o fundo d'o laco lo alimentan con augua alcalina con pH entre 8.2 y 8.7. Isto fa que bi haiga cuantos grandients de livels de pH, que definen o tipo d'alga que ye present en cada puesto, l'alga azul-verde Mastigocladus laminosus, u l'alga eukariotica Cyanidium caldarium.[1]
O ciclo natural único d'o sistema hidrotermal que interconecta o laco d'a Sartaina con o laco d'o Cráter d'o Infierno ha estau obchecto d'estudeos dende que s'instaló un sistema de monitoreyo en 1970 en a corrient d'augua que va dende o laco d'a Sartaina dica o laco d'o Cráter d'o Infierno.[7] Os livels de l'augua y de desbordamiento d'os dos lacos siguen un complicau ciclo ritmico que se repite cada 38 días. Cuan o livel de l'augua y temperatura d'o laco d'o Cráter d'o Infierno puya, o livel de l'augua y de desbordamiento d'o laco d'a Sartaina baixa.
O fluxo de salida d'augua d'o laco d'a Sartaina ha decreixiu dende os mas de 122 l/s en 1970 dica os alto u baixo 100 l/s en l'actualidat, encara que con variacions de dica 20 l/s como parti d'un ciclo de 38 días.[4]
O laco d'a Sartaina ye una d'as prencipals atraccions que bi ha en o sendero que trescruza a val de Waimangu y que ye parau ta sillas de ruedas. O puesto a on se trobaba l'antigo guéiser de Waimangu ye situau no muit luent d'o canto nororiental d'o laco.
Referencias
editar- ↑ 1,0 1,1 1,2 (en) A Bathymetric Survey of the Waimangu Thermal Lakes. R.F. Keam, New Zealand Oceanographic Institute. NZOI records, vol. 4, num. 7. Noviembre de 1980. OCLC 230922418
- ↑ (en) Story: Hot springs, mud pools and geysers. Encyclopedia of New Zealand.
- ↑ (en) "The Algae of Waimangu Cauldron (New Zealand): Distribution in Relation to pH". Thomas D. Brock, M. Louise Brock. Journal of Phycology, vol. 6, num. 4, pach. 371–375. Aviento de 1970. DOI 10.1111/j.1529-8817.1970.tb02410.x, OCLC 5153808750
- ↑ 4,0 4,1 (en) Waimangu: Geology. GNS Science.
- ↑ (en) Information panel "Echo Crater" at lookout over Echo Crater
- ↑ Waimangu Wanderer Guide, April 2014
- ↑ (en) Information panel "Waimangu Monitoring Station" at the outflow from Frying Pan Lake, GNS Science and Waikato Regional Council
Se veigan as imáchens de Commons sobre o laco d'a Sartaina.
Datos: Q913465- Multimedia: Frying Pan Lake / Q913465
