Laco d'o Cráter d'o Infierno

Iste articlo ye en proceso de cambio enta la ortografía oficial de Biquipedia (la Ortografía de l'aragonés de l'Academia Aragonesa d'a Luenga). Puez aduyar a completar este proceso revisando l'articlo, fendo-ie los cambios ortograficos necesarios y sacando dimpués ista plantilla.
Laco d'o Cráter d'o Infierno
Inferno Crater Lake

Laco en o suyo livel mas altero
Administración
País Val volcanica de Waimangu, Isla d'o Norte, Nueva Zelanda
Estau
Provincia
Comarca
Municipio
Cheografía
Tipo Laco
Orichen
Superficie km²
Superficie ha
Altaria m
Longaria km
Amplaria km
Fondura 22 a 30 m
Volumen hm³
Hidrografía
Fuent Guéiser baixo as suyas auguas
Desaugüe Desagüe ciclico en o barranco Waimangu
Desaugües


O laco d'o Cráter d'o Infierno (en anglés Inferno Crater Lake) ye una gran fuent termal situada en a val volcanica de Waimangu en a Isla d'o Norte de Nueva Zelanda, y o mas gran guéiser d'istas caracteristicas en o mundo.[1] O propio guéiser no ye visible, ya que se troba debaixo de l'augua en o fundo d'o laco, manimenos as fumarolas son visibles en os cantos d'o laco y a paret de roca que bi ha dezaga d'él.

A temperatura de l'aguau d'o laco ye entre os 35 y os 80 C°, con un pH de 2.2,[2] y o livel d'o laco varía en dica 12 m, seguindo un complicau ciclo de 38 días que incluye un pediodo de desbordamiento. Bi ha depositos de silica que creixen en o livel de desbordamiento d'o laco y a suya color ye o resultau d'a suspensión d'iste compuesto quimico en as suyas auguas. En o suyo livel mas baixo a color d'as auguas d'o laco ye grisenca, cambeando a una intensa color azul cielo cuan ye en o suyo livel mas altero, mas que mas cuan se troba en o punto de desbordamiento.[3]

O laco d'o Cráter d'o Infierno amaneixió en una d'as laderas d'o prominent mont Haszard como parti d'a erupción d'o mont Tarawera en 1886, a cual ubrió cuantos cráters a o largo d'una breca de 17 km de largaria enta o sudueste dende o mont Tarawera dica l'amanau Southern Crater. O fundo en forma de trompeta d'o laco d'o Crater d'o Infierno fa que plegue a os 30 m de fondura cuan ye pleno, estando a mas ixe o momento cuan plega a la suya maxima temperatura.[4]

Dende 1901 o laco que ocupa o Cráter d'o Infierno ha amostrau variacions d'o livel de l'augua muit estreitament relacionadas con as d'o ciclo d'o guéiser de Waimangu.[4] O laco d'o Cráter d'o Infierno y o suyo vecín laco d'a Sartaina forman una relación unica y siguen un ciclo ritmico interconectau de variacions hidrolochicas que se repiten en o curso d'alto u baixo 38 días. Cuan o livel de l'augua y a temperatura d'o laco d'o Cráter d'o Infierno puyan, o livel de l'augua y de desbordamiento d'o laco d'a Sartaina baixan. Una actividat ciclica comparable a ista s'ha puesto documentar tamién en atros sistemas hidrotermals arredol d'o mundo.[1]

O sistema ha estau subchecto d'estudeos dende que s'instaló equipo de monitoreo en a zona en 1970.[5] S'han puesto reconoixer cuatre fases diferents en o suyo ciclo: Primero, o laco puya de livel continament dende o suyo livel mas baixo puyando un total de 5 m en 8 días, y alavez prencipia a oscilar. O livel meyano d'o laco contina puyando sin deixar d'oscilar en ista segunda fase dica que plega a o livel de desbordamiento. En iste punto o volumen d'o laco ha creixiu en 45.800 m3. En a siguient fase, o laco se desborda, desaguando mientres alto u baixo 51 horas a una meya de 80 litros por segundo, baixando o suyo volumen en una meya de 140.0003 y liberando augua calient a 70 C° en un curso de augua temporal que desemboca en o barranco de Waimangu. A zaguera fase veye a o laco baixar dica o suyo livel mas baixo en un periodo que consume os zaguers 13 días d'o ciclo. A temperatura de l'augua torna a baixar dica o suyo punto mas baixo.[1] Mientres ista fase, arredol de 30 millons de litros d'augua se filtran baixo o mont Haszard.[3]

O laco d'o Cráter d'o Infierno ye accesible a traviés d'un camín lateral con 50 escalons que baixan dende o prencipal sendero que trescruza a val de Waimangu. Ye un d'os tres lacos que bi ha en ista zona formaus por cráters plenaus d'augua dimpués d'a esclatada volcanica de 1886.

Referencias

editar
  1. 1,0 1,1 1,2 (en) Waimangu: Geology, GNS Science, 22 d'aviento de 2014
  2. (en) A case study of resistivity and self-potential signatures of hydrothermal instabilities, Inferno Crater Lake, Waimangu; Geophysical Research Letters, Vol 36, DOI: 10.1029/2009GL037573
  3. 3,0 3,1 (en) Information panel "Inferno Crater" at Inferno Crater lookout
  4. 4,0 4,1 Waimangu Wanderer Guide, April 2014
  5. (en) Information panel "Waimangu Monitoring Station" at the outflow from Frying Pan Lake, GNS Science and Waikato Regional Council

Vinclos externos

editar