Idioma islandés

luenga chermanica
Iste articlo ye en proceso de cambio enta la ortografía oficial de Biquipedia (la Ortografía de l'aragonés de l'Academia Aragonesa d'a Luenga). Puez aduyar a completar este proceso revisando l'articlo, fendo-ie los cambios ortograficos necesarios y sacando dimpués ista plantilla.
Islandés
íslenska
Atras denominacions: {{{atrasdenominacions}}}
Parlau en: Islandia
Rechión: {{{territorios}}}
Etnia: Islandeses
Parladors: 300.000
Posición: {{{clasificación}}} (Ethnologue 1996)
Filiación chenetica: Indoeuropea

 Chermanica
  Norrena
   Norrena occidental
    Islandés

Estatus oficial
Oficial en: Islandia
Luenga propia de: {{{propia}}}
Reconoixiu en: {{{reconoixiu}}}
Regulau por: Íslensk málstöð
(Instituto d'a Luenga Islandesa)
Codigos
ISO 639-1 is
ISO 639-2 isl / ice
ISO 639-3 {{{iso3}}}
SIL isl
Extensión d'o Islandés

L'islandés[1] (íslenska) ye una luenga chermanica d'o filo indoeuropeu, charrata en Islandia.

Filiación lingüistica editar

L'islandés ye clasificato como una luenga d'o subgrupo occidental d'o grupo de luengas norrenas d'a branca d'as luengas chermanicas d'o filo indoeuropeu.

D'entre as luengas mas amanatas, i son o feroés y o neonoruego (u noruego nynorsk).

Estructura d'a luenga editar

Grafía editar

O sistema d'escritura usato per a luenga islandesa ye l'alfabeto latino. Con tot, ye de notar que l'alfabeto islandés guarda dos letras viellas que ya no se troban en altros alfabetos chermanicos: a letra þ y a letra ð, que representan respectivament o sonito "z" de zapo y o suyo correspondient sonoro, como lo d'a "th" anglesa en this, u como lo sonito d'a "d" aragonesa en cado, exacherando-ne a pronunciación.

L'alfabeto islandés completo ye:

A A B D Ð E É F G H I Í J K L M N O u P R S T U Ú V X Y Ý Þ Æ Ö (32 letras)

a a b d ð y é f g h i í j k l m n o u p r s t u ú v x y ý þ æ ö

Morfosintaxi editar

Ye una luenga flexiva con cuatre casos: nominativo, acusativo, dativo y chenitivo.

L'islandés, a diferencia de muitas altras luengas indoeuropeas, contina con una gramatica flexiva acomparable a la d'o latín, o griego antigo u lo anglés antigo.

Lexico editar

A conservación d'a luenga islandesa ye una faina que os islandeses se prenen bien en serio. Per eixemplo, en puesto d'amprar parolas foranas ta os nuevos conceptos, se farchan a ixa fin vocables islandeses.

Historia d'a luenga editar

L'islandés escrito ha cambiato relativament poco dende o sieglo XIII. Ixa ye a razón per a cual os charradors d'islandés moderno pueden encara leyer, alto u baixo, as sagas islandesas y os eddas en a suya versión orichinal, tal y quiento fuoron escritas fa ya uns ueitocientos anyos. Ista forma d'a luenga se clama islandés antigo, pero ye o mesmo que parlar de norrén antigo, vocable que abraca las variedaz d'a luenga escandinava comuna d'os tiempos vikingos.

Aspectos socioculturals editar

Situación cheografica editar

A luenga se localiza en Islandia, o estato mas noroccidental d'Europa, ya cuasi en continent americano, a lo canto de l'isla de Gronlandia.

Situación social editar

A luenga conta con cuasi 300.000 charradors en Islandia, an o suyo uso ye vigoroso y oficial de facto, ya que ye probablement o solo estato d'Europa an solo que se i charra una sola luenga autoctona. Tamién bi ha bels charradors en altras partes d'o mundo, sobretot en altros países escandinavos u en America d'o Norte.

A luenga ye regulata per o Íslensk málstöð u Instituto d'a Luenga Islandesa.

Variación diatopica editar

A luenga islandesa no conta con diferencias dialectals de consideración.

Literatura editar

Se veiga l'articlo sobre Literatura islandesa

Se veiga tamién editar

Referencias editar

Vinclos externos editar

 
Wikipedia
Ista luenga tien a suya propia Wikipedia. Puetz vesitar-la y contribuir en Wikipedia en islandés.


Familia chermanica
- Diasistema norrén occidental: Islandés | Feroés | Norn | Noruego (Nynorsk)
- Diasistema norrén oriental: Noruego (Bokmål) | Danés | Sueco | Gotlandés
- Diasistema occidental anglico: Anglés | Escocés
- Diasistema occidental frisón: Frisón occidental | Frisón septentrional | Frisón oriental
- Diasistema occidental baixo franco: Afrikaans | Neerlandés
- Diasistema occidental baixo alemán: Baixo alemán
- Diasistema occidental alto alemán: Alemán stándard | Alamanico | Bavaro | Limburgués | Luxemburgués | Yiddisch
- Diasistema oriental: Gotico