Fernando Lázaro Carreter

Iste articlo ye en proceso de cambio enta la ortografía oficial de Biquipedia (la Ortografía de l'aragonés de l'Academia Aragonesa d'a Luenga). Puez aduyar a completar este proceso revisando l'articlo, fendo-ie los cambios ortograficos necesarios y sacando dimpués ista plantilla.
Fernando Lázaro Carreter
Fernando Lázaro Carreter (1994).
Fernando Lázaro Carreter (1994).
Información personal
Calendata de naixencia 13 d'abril de 1923
Puesto de naixencia Zaragoza (Comarca Central)
Calendata de muerte 4 de marzo de 2004
Puesto de muerte Madrit (Espanya)
Ocupación Filologo, lingüista y escritor

Fernando Lázaro Carreter (Zaragoza, 13 d'abril de 1923 - Madrit, 4 de marzo de 2004), yera un filologo, lingüista y escritor aragonés. Yera estato director d'a Real Academia Española de la Lengua a o largo de siete anyadas.

Yera naixito en Zaragoza o 13 d'abril de 1923, en o sino d'una familia con muitos vinclos con o lugar de Magallón (Campo de Borcha, Zaragoza), de do yeran sus pais. Estudió Bachiller en o Instituto Goya de Zaragoza y Filosofía y Letras en a Universidat de Zaragoza ta continar dimpués en a sección de Filolochía en a Universidat Complutense de Madrit, en do se licenció en Filolochía Romanica en 1945 y se doctoró en 1947. En 1949 obtenió a catedra de Lingüistica Cheneral y Critica Literaria en a Universidat de Salamanca y bi permaneixió dica 1971. En l'anyada 1972 ocupa la catedra de Luenga Espanyola en a Universidat Autonoma de Madrit. A la fin, en 1978 pasó ta la Complutense de Madrit como catedratico de Gramatica Cheneral y Critica Literaria.

O suyo treballo en a docencia estió paralelo a o quefer de creyación, critica teatral y publicación d'estudios lingüisticos y literarios. Una d'as suyas primeras publicacions sobre temas lingüisticos estió El habla de Magallón. Notas para el estudio del aragonés vulgar (Zaragoza, IFC, 1945). Pero no siguió pon por ixas endreceras d'a dialectolochía. Se centró en a historiografía lingüistica, con obras como Las ideas lingüísticas en Espanya durante el siglo XVIII (1949; bi ha nueva edición en 1985), uno d'os suyos estudios mas importans; u Crónica del Diccionario de Autoridades (1713 - 1740), que estió lo discurso d'ingreso en a RAE. En estudios propiament lingüisticos, filolochicos y gramaticals, que se replegan principalmén en Estudios de lingüística (1980). En ixa endrecera cal emponderar o Diccionario de términos lingüísticos (1963), important obra de consulta, con muitas edicions, que contina fendo honra. Tamién en estudios sobre a luenga literaria, que se replegan mas que mas en Estudios de poética (La obra en sí) (1986), De poética y poéticas (1980), asinas como en obras mas didacticas: ¿Qué es literatura? (1979), Cómo se comenta un texto literario (con E. Correa, 1989); u en comentarios concretos sobre grans creyadors, epocas u cheneros literarios: Estilo barroco y personalidad creadora (1966; 1984), El Lazarillo de Tormes en la Picaresca (1973; 1983), Francisco de Quevedo, Vida del Buscón (edición critica, 1965, 1980), Introducción a la poesía de Vicente Aleixandre (1979), Clásicos españoles: de Garcilaso a los niños pícaros (2002).

Pero por o que ye mas conoixito ye por dos cosas: 1) os libros de texto de luenga castellana y literatura ta Bachillerato y ESO, con os que muitos estudiants espanyols han estudiato; 2) os articlos en os que con humor y somardonería criticaba os usos dolentos d'a luenga espanyola, y que con o títol de "El dardo en la palabra" escribió en a prensa (primero en Informaciones, dimpués en ABC; en zagueras, en El País) y que replegó en libro en dos series: El dardo en la palabra (1997) y El nuevo dardo en la palabra (2003). No cal olbidar a suya critica teatral en a prensa, ni tampoco no a suya creyación literaria en o cambo d'o teatro popular: talmén ye poco conoixito y no ha intresato charrar-lo, pero estió autor de La ciudad no es para mí, que en cinta de cine protagonizó Paco Martínez Soria.

Ingresó en l' Academia de la Lengua Española en 1972 i estió lo suyo director entre 1991 e 1998. Lázaro Carreter se considera como un renovador y dinamizador d'a Real Academia Española: la ubrió a la sociedat y a os medios de comunicación, asinas como a Latinoamerica; se preocupó por a financiación y potenció a informatización, metendo en marcha dos "bancos de datos": O Corpus de referencia del espanyol actual, que replega mas de 95 millons de rechistros de textos escritos y fuents orals d'Espanya y de Latinoamerica dende 1975, y o Corpus diacrónico del espanyol, que replega mas de 56 millons de rechistros de l'idioma espanyol dende os comienzos d'a luenga dica 1975.

As suyas cenisas se tresladoron ta Magallón y se dixoron en o suyo fosal, ta que i escansen chunto con os restos de sus pais e d'os paisanos suyos.

Bibliografía consultata editar

Vinclos externos editar