Día Nacional d'Aragón

Iste articlo ye en proceso de cambio enta la ortografía oficial de Biquipedia (la Ortografía de l'aragonés de l'Academia Aragonesa d'a Luenga). Puez aduyar a completar este proceso revisando l'articlo, fendo-ie los cambios ortograficos necesarios y sacando dimpués ista plantilla.

O Día Nacional d'Aragón se celebra toz os anyos o 23 d'abril. Con iste día se fa homenache a Sant Chorche, santo patrón d'o Reino d'Aragón dende o sieglo XV.

Plaza d'Aragón en Zaragoza o día de Sant Chorche

En o Estatuto d'Autonomía d'Aragón apareixe en l'Articlo 3.— Simbolos y capitalidat, O día d'Aragón ye o 23 d'abril.

Historia

A relación de Sant Chorche con Aragón prencipia en l'anyo 1096, con l'aduya d'o santo a lo rei Pero I d'Aragón en a reconquiesta d'a ciudat de Uesca en a batalla d'Alcoraz.

O patrocinio de Sant Chorche se fació oficial en l'anyo 1461, as Corz de Calatayú convocatas por Chuan II estableixen a festividat por o siguient fuero:

E assimesmo ordenamos, que la fiesta del glorioso Martyr señor san Iorge, que caye a XXIII días de abril, sia en el dito Regno inviolablemente, e perpetua, guardada, observada e celebrada solemnement: assí como los días del Domingo e otras fiestas mandadas guardar. E todos los Prelados del dito Regno sian tenidos aquella mandar guardar e observar, jus aquellas penas mesmas que deven e son tenidos facer observar e guardar los Domingos e otras fiestas

Siñals d'Aragón en o Palacio de l'Alchafaría

Un sieglo dimpués, en as Corz de Monzón de 1564 se confirma o fuero establindo una pinyora de sisanta sueldos chaqueses ta qui no guarde a dita fiesta.

Dimpués de l'abolición d'os fueros, no ye dica o 10 d'abril de 1978, un día dimpués d'a constitución d'a Deputación Cheneral d'Aragón como institución preautonomica, cuan os suyos consellers apreban, por unanimidat, declarar o 23 d'abril como Día d'Aragón.

En atención al carácter tradicional e histórico que el día 23 de abril tiene para Aragón, por ser la festividad de nuestro señor San Jorge, se acuerda asímismo, por unanimidad de todos los señores Consejeros, declarar dicha fecha de cada año, oficialmente, "Día de Aragón"

A festividat de Sant Chorche como Día d'Aragón prene o ran de Lai o 16 d'abril de 1984, en que se declara a calendata d'o 23 d'abril festivo en tot Aragón, y a la fin en a reforma d'o Estatuto de l'anyo 2007 s'adhibe en l'articlo 3 a festividat nacional d'Aragón.

Actos

Los Picadors de la Val d'Echo en o Paseyo d'a Independencia

Día d'o libro

O día de Sant Chorche se fan diferents actos institucionals arredol d'Aragón:

• Premios Aragón: Dende l'anyo 1984 a Deputación Cheneral d'Aragón da medallas y premios a diferents personalidaz aragonesas. Ye o premio mas important que concede o Gubierno d'Aragón.
• Se fan actos institucionals en as tres capitals de provincia aragonesas, Zaragoza, Uesca y Teruel.
• En as carreras de muitas ciudatz y poblacions aragonesas se fan actuacions musicals y culturals.
• En a plaza Aragón de Zaragoza debant d'a estatua de Chuan de Lanuza se fa un sinyal d'Aragón de flors con a colaboración d'os ciudadans.
• Bellas anyadas s'aproveita ista calendata ta fer manifestacions, por eixemplo contra o trescole de l'Ebro u ta demandar mas autogubierno u competencias t'Aragón.

Referencias

• (es) https://web.archive.org/web/20091221033603/http://www.aragon.es/pre/cido/diarag.htm

• Datos: Q3574219
• Multimedia: Día Nazional d'Aragón / Q3574219