Complexo de poro nucleyar

Iste articlo ye en proceso de cambio enta la ortografía oficial de Biquipedia (la Ortografía de l'aragonés de l'Academia Aragonesa d'a Luenga). Puez aduyar a completar este proceso revisando l'articlo, fendo-ie los cambios ortograficos necesarios y sacando dimpués ista plantilla.

O complexo de poro nucleyar (AFI: /komˈple(k)so (di/ˈi) ˈpoɾo nuklɪˈar/ u /komˈple(k)so (di/ˈi) ˈpoɾo nuˈkliar/, bellas vegadas y en a bibliografía especializada, asociau con as siglas NPC, de l'anglés «Nuclear pore complex») ye una estructura de grans dimensions (dende lo punto d'envista molecular) que traviesa la envoltura nucleyar d'as celulas eucariotas a traviés d'o poro nucleyar y que fa permeable o compartimento d'o nuclio cara a cualques biomoleculas que i cumplen a suya función. As proteínas que el forman reciben o nombre chenerico de nucleoporinas.

Esquema excesivament simplificado d'o complexo de poro nucleyar.

Función editar

A función d'o complexo de poro ye cabal si se piensa que en o nuclio celular ye a on se troba lo material que contiene a información chenetica d'a celula: l'ADN, y que toz os procesos que condueixen a la formación d'as biomoleculas que i tienen que interactuar (ta transcribir, ta activar y reprimir chens, etc.) se producen difuera de lo dito compartimento, en o citoplasma. Isto quiere decir que no bi hai garra molecula que, a partir d'as suyas instruccions que invariablement se contienen en l'ADN d'o nuclio, se construiga en o propio nuclio. Isto gosa significar dos cosas, que dende lo nuclio as instruccions han de surtir ta plegar en a maquinaria de traducción que se troba difuera, y tamién que si bella molecula ha de cumplir a suya función a dintro d'o nuclio (p. ex. numerosos peptidos y proteínas que regulan a expresión chenica) per necesidat i ye a dentrar; y a sola manera ta dentrar-ie ye a traviés d'o poro nucleyar.

Per tot isto, se fa dir que os complexos de poro nucleyar (en i hai muitos per celula, de 3000 dica 4000 estimaus per celula en os mamiferos[1]) son estructuras sumament activas, como vía d'acceso y de surtida d'o compartimento nucleyar, que cuasi de perén mientres a celula ye viva presentan transito a traviés d'éls. As moleculas que fan parte propiament d'o complexo son, sorpresivament, poco activas en os procesos de migración que ocurren a traviés d'a estructura, per el que, en cheneral, calen altras moleculas ta carriar d'un costato ta l'altro as biomoleculas carga; isto condiciona la existencia de tot un estallo de proteínas transportaderas a función d'as cualas se relaciona con ista estructura, bel unas perteneixents a familias funcionals bien correlacionadas y descritas, como as carioferinas (importinas y exportinas), y bel altras d'adscripción mes complicada, como a proteína Ran.

Estructura editar

 
Modelo esquematico d'o complexo de poro nucleyar. 1) Envoltura nucleyar. 2) Estructura octogonal de nucleoporinas. 3) Canal central d'o poro. 4) «Capazo» intranucleyar. 5) Codas proteicas libres en o citoplasma.

O complexo de poro nucleyar tiene forma de «capazo» que se gosa envistar con microscopio electronico de transmisión, con a parte mes obierta d'o «capazo» cara a lo costato citosolico d'a envoltura nucleyar, y lo cul d'o capazo ta dintro d'o nuclio. Experimentos de permeabilidat han demostrau que per o costato nucleyar existe una estructura de gran permeabilidat a l'augua y a os solutos que con ista pueden distribuir-se (ions inorganicos, mononucleotidos, etc.), sin que a estructura i opose un pon de resistencia, per el que a semellanza con un capazo remata en a forma que tiene o suyo perfil en sección lonchitudinal, estando muit obierto (permeable) en a cara intranucleyar. A estructura que s'accepta que o complexo tiene, en a cara interior d'o nuclio, ye como de rellau conico, con ueito proteínas filamentosas que farían de barras verticals per d'entre as cuals la dita augua y os solutos i podrían pasar, y rematando en o cabo inferior con bella estructura con forma d'aniello, con un orificio central. A parte superio d'o complexo, que se troba concabida en a membrana d'a [[envoltura nucleyar, s'admite que tamién tiene forma octogonal, con bella estructura de grans dimensions en o centro que de seguro se trobaría unida con a proteínas d'o perimetro de l'octogono, anque garra d'os modelos que s'han puesto contruir encara no se muestra concluyent. Dominios prteicos especificos d'union con as proteínas transportaderas prencipals se trobarían, d'alcuerdo con os modelos existents en l'actualidat, tan en as nucleoporinas d'a cara citosolica como en as d'o «capazo» intranucleyar.

Cal decir, manimenos, que a permeabilidat comienza a fer-se limitadera cuan se mira d'intruducir-ie moleculas cada vegada mes grans: mientres que as moleculas de menos de 5000 Daltons de peso molecular el traviesan sin garra problema, s'ha determinau que una proteína de 17000 Da tarda mes de 2 minutos en igualar a suya concentración osmotica en os dos cantos d'a envoltura nucleyar.[1] Isto revela una retención parcial u «esfuerzo» ta travesar o complexo que faría a molecula de mida mes gran. Una proteína globular de 60000 Da no i puede pasar.[1] Bels experimentos feitos con diferents proteínas sondadas con particlas de metals pesaus (cheneralment, oro) han demostrau que, anque o diametro d'o poro nucletar en el que podría decir-se «estau de relaxación» no gosa pasar d'os 9 nm de diametro,[1] tiene capacidat ta ixamplar-se como respuesta a cualques condicions concretas. Isto ye prencipal si se piensa, per eixemplo, en a mida de bellas moleculas que i han de ser importadas, con pesos moleculars que a soben se troban d'entre os cient mil y os docientos mil Da. Sindembargo, tot fa pensar (y se veiga como isto tamién concuerda con el que d'antes se ye dito) que ta poder-se importar as proteínas han menister de trobar-se desplegadas. Isto permite a estanqueidat d'o compartimento nucleyar debant de moleculas que no tienen que entrar-ie, como p. ex. as subunidaz maduras d'os ribosomas.

Referencias editar

  1. 1,0 1,1 1,2 1,3 (es) ALBERTS, Bruce M. et alter; Biología molecular de la célula (4ª Ed.). Ediciones Omega. Barcelona, 2004. ISBN 84-282-1351-8

Se veiga tamién editar