Caminho de Ferro do Monte

Iste articlo ye en proceso de cambio enta la ortografía oficial de Biquipedia (la Ortografía de l'aragonés de l'Academia Aragonesa d'a Luenga). Puez aduyar a completar este proceso revisando l'articlo, fendo-ie los cambios ortograficos necesarios y sacando dimpués ista plantilla.

O Caminho de Ferro do Monte (vulgarment conoixito como Comboio do Monte u Elevador do Monte) fue un ferrocarril de vía unica en cremallera que ligaba o Pombal, en Funchal, a o Terreiro da Luta, en o Monte (Madeira, Portugal), con una largaria de 3,911 km.

Puyata a o Monte dende a Gara de Pombal

Historia editar

 
Gara d'o Monte.

Prochecto y construcción editar

Os primers estudios ta a construcción d'o caminho de Ferro do Monte fuoron feitos en 1886, por o incheniero Raul Mesnier Ponsard. A ideya ta a construcción d'un funicular u ferrocarril salió de António Joaquim Marques, que obtenió o consentimento d'a Câmara Municipal de Funchal o 17 de febrero de 1887.[1]

Dimpués de bellas dificuldaz ta reunir o capital ta a formación d'a Companhia do Caminho-de-Ferro do Monte,[1] as obras prencipioron o 13 d'agosto de 1891[2] y o primer trampo, entre o Pombal y a Levada de Santa Luzia, fue inaugurato o 16 de chulio de 1893.[1]

 
Gara-Restaurante d'o Terreiro da Luta.

O día 5 d'agosto de 1894 o tren plega en o lugar d'Atalhinho en a freguesía d'o Monte, situato a 577 metros d'altaria.[3]

O 12 de chulio de 1910, a Companhia do Caminho-de-Ferro do Monte, en asamblea cheneral, decidió prolongar o tren dica o Terreiro da Luta.[3] A pretensión fue aprebata por a Câmara Municipal do Funchal o 4 d'agosto d'ixe mesmo anyo.[3]

O 24 de chulio de 1912 o tren plega en o Terreiro da Luta, a 850 metros d'altaria,[3] recorrendo, en total, una largaria de 3.911 metros[3] y aturando-se en:[2] Pombal, Levada de Santa Luzia, Livramento, Quinta Sant’Ana (Sant’Ana), Flamengo, Confeitaria, Atalhinho (Monte), Largo da Fonte, y Terreiro da Luta.

En a carrera do Pombal se situaba a gara prencipal y as oficinas d'a companyía. En a gara de Tereiro da Luta existiba un restaurant panoramico que yera expleitato por a propia Companhia do Caminho-de-Ferro do Monte.[3]

Fases d'a construcción editar

Entre as garas Largaria Inauguración
Pombal - Levada de Santa Luzia 01,000 km 16 de chulio de 1893
Levada de Santa Luzia - Atalhinho (Monte) 01,500 km 5 d'agosto de 1894
Atalhinho (Monte) - Terreiro da Luta 01,411 km 24 de chulio de 1912

Declive editar

 
Destrozos en o tren dimpués d'esclatar en 1919.

O 10 de setiembre de 1919 esclató a caldera d'una locomotora, cuan o tren puyaba en dirección enta o Monte. En iste accident bi habió 4 muertos y cuantos feritos.[4] Debito a iste desastre, os viachens se suspendioron dica l'1 de febrero de 1920. L'11 de chinero de 1932, bi habió un nuevo desastre, ista vegata por descarrilamiento. Dende alavez, turistas y habitants deixarán d'emplegar o ferrocarril, considerando-lo masiau perigloso. Por ixas envueltas a Segunda Guerra Mundial suposó una falta de turistas en a isla de Madeira y a Companhia do Caminho-de-Ferro do Monte dentró en crisi; o zaguer viache d'o tren se realizo en abril de 1943 y a linia se retiró posteriorment. Parti d'o material resultant, se destruyó, pero una atra parti s'emplegó en a reparación d'o Elevador do Bom Jesus, en Braga.[1]

Caracteristicas y expleitación editar

 
Funchal visto dende a vía d'o tren, podendo observar-se a vía ferria de cremallera.

Caracteristicas tecnicas editar

O Caminho de Ferro do Monte yera uma vía ferria de cremallera, que funcionaba baixo o sistema de Riggenbach. Se moveva por una vía unica, fueras d'entre as garas d'o Livramento y d'o Monte, a on bi heba un desvío ta permitir o cruce de trens.[3] As composicions las formaban un unico coche, que yera empentato, en o sentito ascendent, por a locomotora. En o sentito descendent, o peso d'o coche lo manteneba en contacto con a locomotora, por lo que no caleba enchegar-los.[2]

 
Locomotora y coche amán d'o Largo da Fonte, Monte.

Material circulant editar

A companyía teneba cinco locomotoras (cuatre construitas por a Maschinen-Fabrick Esslingen[3] y una atra por a SLM Winterthur[3]) y cinco coches de pasachers (con capacidat ta 60 personas[3]). Existiban, amás, bels chicoz vagons (baixos) ta transporte de grans cantidaz d'equipache.[3]

Actualidat editar

Actualment se ye fendo un prochecto ta a recuperación y reactivación d'iste servicio en colaboración con a Câmara Municipal do Funchal y a interpresa Teleféricos da Madeira.[5] O prochecto contempla a construcción d'un ferrocarril de tipo funicular entre as antigas garas d'o Terreiro da Luta y do Monte, seguindo l'antigo trachecto d'a linia.[5] No ye prevista, manimenos, a reconstrución d'o servicio enta o centro de Funchal. O material circulant a emplegar será una automotora funicular de piso plan, decorata de forma que remere o disenyo d'a epoca en que circuló o servicio primitivo.[5]

Galería d'imachens editar

Referencias editar

  1. 1,0 1,1 1,2 1,3 (pt) Octaviano Correia: “Do Pombal ao Bom Jesus de Braga”. Jornal da Madeira / Revista Olhar
  2. 2,0 2,1 2,2 (pt) Ranse-Wallis: Um fotógrafo entusiasta dos Caminhos de Ferro (II) - O Caminho de Ferro do Monte. Jorge Bonito. 6 de chinero de 2010
  3. 3,00 3,01 3,02 3,03 3,04 3,05 3,06 3,07 3,08 3,09 3,10 Silva, J.R. e Ribeiro, M. (2009). Os comboios de Portugal - Volume V. 1ª Edição.Terramar.Lisboa
  4. (pt) O Comboio do Monte e o elevador do Bom Jesus. 6 d'octubre de 2009. Octaviano Correia. 13 de setiembre de 2007
  5. 5,0 5,1 5,2 (pt) Miguel Fernandes: “Comboio do Monte é mais-valia para o turismo”. Jornal da Madeira, 2009.09.27

Vinclos externos editar