Iste articlo ye en proceso de cambio enta la ortografía oficial de Biquipedia (la Ortografía de l'aragonés de l'Academia Aragonesa d'a Luenga). Puez aduyar a completar este proceso revisando l'articlo, fendo-ie los cambios ortograficos necesarios y sacando dimpués ista plantilla.
Torgoz
Торгууд
Rechions con comunidaz importants
China 106.000
Mongolia 14.176
Idiomas
Oirato
Relichión
Budismo
Pueblos relacionaus
Pueblos mongols
Mapa

Os torgoz (en mongol Торгууд, ᠲᠤᠷᠭᠣᠣᠠ, Torguud) son una d'as cuatre tribus historicas d'os oiratos, que se troban actualment en a rechión autonoma d'o Xinjiang, en China.

Cuan se crebó l'alianza d'as cuatre tribus confederatas, Koo Orlug se deseparó d'os atros oiratos en o sieglo XVII y emigró con muitos torgoz t'a río Volga trescurzando o territorio d'os cazacos por o norte d'os mars de Caspia y Aral. O numero de torgoz que emigroron s'estima en 40.000 tiendas,[1] y combatioron contra os cazacos d'a Horda Chicota d'o Emba y contra os nogais a man d'Astrakhan. Rematoron a suya migración entre os ríos Ural y Volga y fundoron un nuevo estato conoixito como "Horda Kalmuca. Os rusos los clamoron Kalmycs. A los torgoz lis s'achuntoron faccions de khoxoz y derbez. Os calmucos actuals descienden d'os integrants d'estas tribus que quedoron en a marguin ueste d'a Volga en 1771.

Uns pocos torgoz emigroron enta Kok Nur. En 1698 500 torguz que iban en pelegrinación ta o Tibet fuoron establitos por l'emperador Qing en Ejen. Manimenos encara quedoron bels torgoz en Dzhungaria en os tiempos de dominio d'os Choros. Os torgoz d'a marguin este d'o Volga que tornoron ta Dzhungaria en 1771 fuoron derrotatos por os manchuz Qing, que lis permitioron establir-sen como colons en a val d'o río Ili u ixemenar-sen por Mongolia. Hue en Xinjiang (China) bi ha 60.000 torgoz y en Khovd (Mongolia) bi n'ha 10.000.

Referencias

editar
  1. Gavin Hambly, ASIA CENTRAL. 1972 Siglo XXI de Espanya Editores.

Bibliografía

editar