Sierra de Santa Cruz (Sobrepuerto)

Iste articlo ye en proceso de cambio enta la ortografía oficial de Biquipedia (la Ortografía de l'aragonés de l'Academia Aragonesa d'a Luenga). Puez aduyar a completar este proceso revisando l'articlo, fendo-ie los cambios ortograficos necesarios y sacando dimpués ista plantilla.

Iste articlo tracta sobre o cerro de Sant Cocobat en Sobrepuerto, tamién conoixiu como de Sant Blas. Ta atros emplegos de Sant Cocobat se veiga Sant Cocobat (desambigación), y ta Sant Blas se veiga Sant Blas (desambigación).

A sierra de Santa Cruz ye un sarrato (sensu stricto) d'a sierra d'a Oturía que s'adintra en o Sobrepuerto, dica o cuello Basarán (en os arredols de Basarán) y marca buena cosa d'a divisoria d'auguas entre os dos cursos principals de Sobrepuerto: a cuenca d'o barranco d'Oliván y a d'o barranco de Forcos.

O cerro, por o cabo que se conoix como de Sant Blas, dende Basarán.

A serreta comienza en a partida de monts que se conoix como «de Sant Cocobat», recibindo por ixo o nombre de cerro de Sant Cocobat por ixa part, y remata aman de Basarán en un tozal que se conoix popularment como cerro de Sant Blas por una ermita que i hai alto. O toponimo «de Santa Cruz» se troba asociau, mas que mas, a la loma que se prolarga entre la un y l'atro mont (loma Santa Cruz). A palabra «cerro» s'ha documentau en Sobrepuerto con un significau sinonimo de «sarrato» que no ye o mesmo que tiene en aragonés en cheneral.

O cerro u sarrato, que tiene forma ueste-este y dimpués chira progresivament dica norte, desparte la valle de Cortiellas con a suya man sud (dita «valle de Sant Cocobat» en o suyo sector alto) contra la valle d'o barranco de Bergusa (afluent d'o barranco d'Oliván), que ye la suya man norte. As dos valles se deseparan bien luego, chirando a d'o barranco de Bergusa ta norte y dimpuesas nor-ueste de camín ta o Galligo, mientres que o barranco de la Valle de Cortiellas (dimpués barranco de la Pera) marcha ueste→este dica o Forcos.

Orografía

A Oturía

A Estiva

Valleta d'Isábal

Sarrato de Sarradiblo

O «cerro» ranca d'a man oriental de la Oturía en una zona de vechetación rala colonizada d'abrinzons, que enantes yera pratos, a on que encara se conserva una mallata dita de Santa Cruz. En os primers metros por a on que comienza a deseparar-se d'a montanya d'a Oturía i hai un cuello, que se conoix popularment como «cuello de Sant Cocobat» y comunica as dos baixants d'o sarrato. No s'ha d'entivocar iste «cuello de Sant Cocobat», de menors proporcions, con o puerto de Sant Cocobat (chusto en a man cuentra d'a cul d'a valle de Cortiellas), o cual comunica o Sobrepuerto con o parache de Santa Orosia.

A sierra forma, a partir d'ixe puesto, una loma con alturas cuasi contino a redol d'os 1500 mslm, y forma un segundo cuello entre as dos versants que ha nombre de cuello Cortiellas cuan pasa a ran d'iste despoblau. A pista que une os nuclios de Basarán, Cortiellas y Ciellas con o puerto de Santa Orosia y, a o suyo traviés, con Yebra de Basa, resigue paralela la cresta superior d'a serreta pero bels metros mas t'abaixo por a man solana.