Rete Ferroviario d'Intrés Cheneral

Iste articlo ye en proceso de cambio enta la ortografía oficial de Biquipedia (la Ortografía de l'aragonés de l'Academia Aragonesa d'a Luenga). Puez aduyar a completar este proceso revisando l'articlo, fendo-ie los cambios ortograficos necesarios y sacando dimpués ista plantilla.

O Rete Ferroviario d'Intrés Cheneral (RFICh) (en castellano Red Ferroviaria de Interés General - RFIG) ye a denominación que recibe a parte d'o rete ferroviario d'Espanya que ye d'intrés publico a livel estatal pa satisfer a demanda de transporte. O concepto s'introdució por primer vegada en a Lei 39/2003 d'o Sector Ferroviario[1] como una d'as mesuras precisas pa fomentar a competitividat en o ferrocarril. Dende l'anyo 2015, o Rete Ferroviario d'Intrés Cheneral ye regulau por a Lei 38/2015.[2]

Linias d'o RFICh d'amplo iberico en Aragón.

O menister de que s'establise o Rete amaneixe con as obligacions dictadas por a Directiva 91/440/CEE d'a Comunidat Economica Europea, y as suyas modificacions posteriors, o suyo obchectivo consiste en creyar un espacio ferroviario europeu unico y facilitar a liberalización d'o transporte ferroviario.

Composición d'o Rete

editar

D'acuerdo con l'articlo 4 d'a Lei 38/2015, corresponde a o Ministerio de Fomento adhibir u sacar linias d'o Rete Ferroviario d'Intrés Cheneral, con a obligación de consultar a las comunidaz autonomas se se'n saca u se'n mete una que transcorra de tot adintro d'a comunidat en cuestión.[2] As linias se listan en o «Catalogo de Linias y Tramos d'o Rete Ferroviario d'Intrés Cheneral» que fa o Ministerio de Fomento.[3] As linias que no son afectadas por o RFICh pueden clausurar-se u transferir-se a la comunidat autonoma que pertoque.[1][2]

Particularidaz

editar

A linia Leida-La Pobla de Segur ye afectada parcialment en o RFICh en o trachecto que va dende a estación Leida-Pirineus dica la bifurcación Pla de Vilanoveta (p.k. 1+927). Anque a resta d'a linia se troba transferida ta la Generalitat de Catalunya dende l'1 de chinero de 2005,[4] FGC ha de cumplir con as normas vichents pa o RFICh pa poder dentrar en a estación de Leida.

Caracteristicas

editar
 
Un automotor 596 de Renfe en a linia 204 d'Adif por o termino municipal d'Ayerbe (Plana de Uesca).

O rete ferroviario d'intrés cheneral se composa d'as linias ferroviarias d'intrés publico a livel estatal, y contaba cuan se creyó en 2005 con 11.780 kilometros de vía d'amplo iberico, 1010 km d'amplo UIC y 1269 km d'amplo metrico.[5] En 2019 as linias d'alta velocidat heban arribau ta 3.240 kilometros en servicio,[6] o que situaba a Espanya por debant de Francia y Chapón en kilometros d'ista infraestructura y nomás por dezaga de China a ran mundial.[6] Actualment se'n sigue construindo,[6] y bi ha unas cuantas linias en obras u que no son encara si que prochecto.

O rete ferroviario d'intrés cheneral incluye tamién os rez ferroviarios d'os Puertos d'Intrés Cheneral, o que fa posible a intermodalidat d'o transporte.[3] Por contra, no fan parte d'o rete d'intrés cheneral os trazaus que s'ha transferiu ta las comunidaz autonomas ni as linias ferroviarias de propiedat privada.

Chestión d'o Rete

editar

A chestión d'a infraestructura ferroviaria d'o Rete Ferroviario d'Intrés Cheneral corresponde por defecto a l'Adif, seguntes a Lei d'o Sector Ferroviario. Manimenos, cualques tramos son chestionaus por unatro administrador, como a parte espanyola d'a linia d'Alta Velocidat Figueres-Perpinyán, os rez d'os Puertos d'Intrés Cheneral y as linias que s'ha transferiu ta Adif Alta Velocidat.[2] Adif y Adif AV expublican cada anyada la suya Declaración sobre o Rete sobre as linias d'aon que detentan a titularidat.[7][8]

A linia d'Alta Velocidat Figueres-Perpinyán, que mete en comunicación o rete feroviario d'Espanya con o de Francia entre ixas dos ciudaz, a construyó TP Ferro y obtenió a concesión d'o suyo mantenimiento y expleitación entre 50 anyos.[9] A companyía TP Ferro, participada 50%-50% por a constructora espanyola ACS y por a francesa Eiffage, se declaró en quiebra en 2013 y escomenzó una serie de pleitos con os gubiernos francés y espanyol pa que le indemnizasen 93 millons d'Euros por o baixo trafego de trens que experimentó a linia y 350 millons por os sobrecostes de construcción que heba teniu.[9] A la fin, Francia y Espanya rescatón a dita infraestructura[10] por un valor aproximau de 600 millons d'euros, y actualment s'opera baixo a sociedat conchunta d'Adif y SNCF Réseau, Línea Figueras Perpiñán S.A. (LFP Perthus).[11]

Con a liberalización d'os servicios ferroviarios en Espanya, pueden acceder ta o Rete ferroviario d'intrés cheneral toz os operadors ferroviarios que cumplan os requisitos que estableix a lei, disposen de licencia y certificau de seguridat que les haiga emitiu l'Achencia Estatal de Seguridat Ferroviaria (AESF).

Referencias

editar

Se veiga tamién

editar