Iste articlo ye en proceso de cambio enta la ortografía oficial de Biquipedia (la Ortografía de l'aragonés de l'Academia Aragonesa d'a Luenga). Puez aduyar a completar este proceso revisando l'articlo, fendo-ie los cambios ortograficos necesarios y sacando dimpués ista plantilla.
Iste articlo ye sobre a ciudat celtibera. Se veiga Club Deportivo Numancia de Soria ta l'equipo de fútbol.

Numancia (Numantia en latín, Numancia en castellano) estió una ciudat antiga de l'actual provincia de Soria. Yera situata a 7 km d'o puesto a on hue ye a ciudat de Soria.

Carreras de Numancia en l'actualidat
Carrera y domus numantina

Ciudat d'orichen celtibero, se i ha trobato muitas restas arqueolochicas de gran importancia ta conoixer a cultura celtiberica.

Industria editar

Bi habió industria de ceramica, metalurchia, y drento d'ella a fabricación d'armas ya que yera un pueblo de guerrers con una tecnolochía elevata (una d'as mas altas d'a epoca). A suya especialidat estió a caballería y l'asalto por sorpresa a chicoz batallons de l'exercito enemigo, ye dicir, a guerra de guerrillas anque tamién s'atreviban a luitar en campo ubierto si yera menester, emplegando un ataque frontal y en falca.

Armas editar

 
Murallas de Numancia

As armas yeran forchatas en a Sierra de Moncayo, a on que bi heba menas de fierro y augua en os ríos. Istas yeran mui conoixitas, sobretot por o temple que daban os numantins a las espadas, que yeran sagratas ta éls. Si o guerrero se desprendeba d'ellas, perdeba a honor, y por ixo les yera imposible de pactar a paz con os romanos. Mesmo en a pira funeraria, as armas acompanyaban a o guerrero. Istas armas yeran famosas ya que podeban ferir igual de punta como de tallo. A mas famosa estió a falcata, que os romanos fación suya dimpués. Chunto a la espata, o guerrero portaba un punyal. Antimás, teneban lanzas y venablos, iste zaguero, curto y con punta de gancho. A falarica yera un venablo cilindrico fueras d'a parte d'o fierro, que yera cuadrata. S'arrullaba encendito. A falarica ye l'antecesor numantín d'o pilum romano.

Imachen exterior editar

A gran parte d'as opinions exprisatas por os autors greco-latinos sobre Numancia admiraban a suya capacidat de resistencia, y o suyo amor por a libertat. Pero argumentaban a favor d'a destrucción de Numancia ta civilizar-la como a toz os pueblos ibericos.

O inicio d'as guerras numantinas editar

A conquiesta de Numancia yera fundamental ta os romanos ta empecipiar a controlar a Meseta Central d'a Peninsula Iberica.

En l'anyo 150 aC, a ciudat de Segeda, fa de casus belli entre Numancia y a poderosa Roma. Graco acordó en un tractau con os celtibers de no fortificar as suyas ciudaz, pero Segeda escomenzó a fer-lo. Isto fue considerato por os romanos como un acto de sobiranía. O Senau romano les demandó que no lo fesen pero éls facioron una alianza con Numancia.

I acudioron dos expedicions, a de Quinto Fulvio Nobilior y a de Lucio Munnio. Nobilior plegó ta Ocilis y se'n fue ta Segeda con 20.000 peyons y 5.000 caballers. A chent de Segeda como no heban rematato as obras d'amilloramiento d'a muralla, se'n fuoron ta Numancia, pero en o camín, chunto con os titos, causoron muitas baixas a os romanos de Nobilior, que dioron muerte a 6.000 arevacos y cullioron a o suyo chefe, Caro. Isto escaició o 30 d'agosto d'o 153 aC y estió o escomienzo d'a Primer Guerra Numantina.

Resistencia numantina editar

Ista chicota ciudat se concaró con las lechions romanas mientres meyo sieglo. Escipión l'Africano la venció asetiando-la.

Vinclos externos editar