Iste articlo ye en proceso de cambio enta la ortografía oficial de Biquipedia (la Ortografía de l'aragonés de l'Academia Aragonesa d'a Luenga). Puez aduyar a completar este proceso revisando l'articlo, fendo-ie los cambios ortograficos necesarios y sacando dimpués ista plantilla.
Cerretans  (†)
Cerretani
Periodo
Edat Antiga
Rechions actuals
Cualques zonas d'o norte d'Aragon
Cerdanya y val d'o Segre (Catalunya)
Idiomas
Ibero
Pueblos relacionaus
Atros pueblos ibers
Mapa

Situacion d'os cerretans en Iberia

Cerretans ye un nombre común de bellas comunidaz prerromanas y dimpués no guaire romanizatas que s'han documentato en bellas zonas pirenencas y han dixato sinyals toponimicas (a comarca d'a Cerdanya) y antropononimicas (apellitos chentilicios Cerdán en aragonés y Cerdà en catalán).

Tradicionalment los historiadors los han considerato ibers, pero bels elementos de cultura iberica trobatos en a suya tierra son d'epoca romana, como a escritura iberica, y pueden estar un resultato d'a primera etapa de romanización, que estió con l'ibero y no con o latín como luenga prencipal.

Cerretans orientals

editar

Os cerretans orientals viviban en a Cerdanya, comarca que prene nombre d'ellos. En a parte francesa d'o suyo territorio s'han trobato iscripcions rupestres en alfabeto y idioma ibero.

Cerretans occidentals

editar

Os cerretans occidentals viviban en Sobrarbe y la val alta d'o Galligo. Estrabón y Plinio lo Viello comentan que o territorio d'os cerretans s'estendillaba dica mugar con os Iaccetans y bascons. En l'anyo 37 AC o proconsul romano Cneu Domicio Calvín conquere o suyo territorio.

En l'Alta Edat Meya formoron un estato cristián que s'oposaba a los musulmans de Zaragoza, que clamaban a l'Alto Aragón Xartaniya, u siga "tierra d'os Cerretans". En o suyo territorio bi ha muitos toponimos d'orichen antroponimico con a rematanza en -uei u -ui. Encara que bels lingüístas han considerato que as rematanzas -uei, -ui se remontarían a lo sustrato ilerchet, de feito o territorio con toponimos -uei, -ui no ye o territorio orichinal d'os ilerchez y i plegoron en una expansión tardana.

  Iste articlo ye un borrador. Enamplando-lo aduyarás a amillorar a Biquipedia.