Bordeus (Bordèu [buɾˈðɛw] en occitán; Bordeaux en francés) ye un important puerto d'o Sudueste de Francia, capital d'a provincia d' Nueva Aquitania y prefectura u capital administrativa d'o departamento de Gironde. Ye a capital historica d'as rechions de Gascunya y Guyena.

Bordeus
Bordeaux
Comuna de Francia
Bandera Escudo d'armas
Place de la Victoire
Place de la Victoire
Estau
 • País
 • Rechión
 • Departam.
 • Districto
 • Cantón
 Francia
Occitania
Nueva Aquitania (prefectura)
Gironda (prefectura)
Bordeus (capital)
Capital de 5 cantons:
Bordeus-1, 2, 3, 4 y 5
Mancomunidat Mancomunidat urbana de Bordeus (CUB)
Superficie 49,36 km²
Población
 • Total
 • Densidat

261 804 hab. (2014)
4.363 hab/km²
Altaria
 • Meyana
 • Maxima
 • Minima

6 m
42 m
1 m
Alcalde Pierre Hurmic
Codigo postal 33000, 33100, 33200, 33300, 33800
Codigo INSEE 33063
Chentilicio Bordelés/a[1]
Coordenadas
Bordeus ubicada en Francia
Bordeus
Bordeus
Bordeus en Francia

Fa parte d'a Organización d'as Ciudaz d'o Patrimonio d'a Humanidat.

Un bordeus puede estar de vegada o vin que s'elabora en o país.

Cheografía

editar

A ciudat ye construita sobre o estuario d'o río Garona, estallata per tanto en dos cantos.

Demografía

editar

En 2018, a ciudat teneba 257.068 habitadors en o distrito municipal y 801.041 en l'aria metropolitana. Ta febrero de 2004, s'esmaba una población de 229.500 habitants.

Os habitadors de Bordeus son bordeleses. A luenga parlata cheneralment y oficial ye o francés, bien que a parla autoctona bordelesa ye una variant d'o dialecto gascón, clasificato en a luenga occitana.

Historia

editar
  • Fue fundata arredol de l'anyo 300 aC. per os romanos, que la clamoron Burdigala.
  • Fue saqueyata per as tropas d' Abderramán en 732, dimpués d'haber redotato a o duque Eudes.
  • Entre os sieglos XII y XV, Bordeus estió un feudo d'o rei d'Anglaterra.
  • O sieglo XVIII significó lo suyo sieglo d'oro gracias a o comercio con as Indias occidentals. Os hotels d'os muelles proceden d'iste periodo.
  • En a Primer Guerra Mundial, o gubierno francés se retiró ta ista ciudat.

A rechión de Bordeus ye cuna d'os mas prestichiosos productors de vin d'o mundo. Se i fan igual de tintos como de blancos.

O Bordeus tinto s'elabora per un regular a partir d'una mezcla d' ugas que puede estar de Cabernet Sauvignon, Cabernet Franc, Merlot, Petit Verdot y Malbec. O bordeus blanco s'elabora a partir de Sauvignon Blanc, Semillon y Muscadelle.

A rechión vinicola de Bordeus ye estallata en subrechions, entre as cuals Saint Émilion, Pomerol, Médoc y Graves. Istos cinco tintos Premier Cru (cuatre de Médoc y un, o Chateau Haut-Brion, de Graves), instituitos per a Clasificación oficial de vins de Bordeus de 1855, se troban entre os mas caros y que mas requesta leban d'o mundo:

Sauternes ye una subrechión de Graves, conoixita per os suyos vins blancos dulces ta postres, como lo Château d'Yquem.

Administración

editar

Alcaldes

editar
Lista d'alcaldes
Lechislatura Nombre Partito politico
19251944 Adrien Marquet Section Française de l'Internationale Ouvrière
19441947 Jean-Fernand Audeguil Section Française de l'Internationale Ouvrière
19471953 Jacques Chaban-Delmas Rassemblement pour la République
19531959 Jacques Chaban-Delmas Rassemblement pour la République
19591965 Jacques Chaban-Delmas Rassemblement pour la République
19651971 Jacques Chaban-Delmas Rassemblement pour la République
19711977 Jacques Chaban-Delmas Rassemblement pour la République
19771983 Jacques Chaban-Delmas Rassemblement pour la République
19891995 Jacques Chaban-Delmas Rassemblement pour la République
19952001 Alain Juppé Rassemblement pour la République
20012004 Alain Juppé Rassemblement pour la République
20042006 Hugues Martin Union pour un Mouvement Populaire
20062014 Alain Juppé Union pour un Mouvement Populaire

Climatolochía

editar
   Estación meteorolochica de Bordeaux-Mérignac
Mes Chi Feb Mar Abr May Chn Chl Ago Set Otu Nob Abi
Temp. mas. meya (°C) 9 11 14 16 19 23 26 26 23 18 13 10
Temp. min. meya (°C) 2 3 4 6 10 13 15 15 12 9 5 3
Meya (°C) 6 7 9 11 15 18 21 21 18 14 9 7
Plebida meyas (mm) 76 64 66 66 71 66 53 58 71 86 89 86
Fuent : The Weather Channel Météo France

Personaches celebres

editar

Entre os bordeleses mas conoixitos, i feguran:

Bels puestos d'intrés y molimentos

editar
  • Seu de Sant Andreu.
  • Chardín Botanico
  • Musée d'Aquitaine (Museu d'Aquitania)
  • Musée des Beaux-Arts (Museu de Bellas Artes)
  • Monument aux Girondins (Molimento en a Place des Quinconces)
  • Grand Théatre (En a Place de la Comédie)
  • Palais Rohan (Palacio Rohan, que ye a seu d'o concello d'a ciudat)
  • Pont de Pierre (Puent de Piedra)
  • Allées de Tourney

Altros datos

editar

L'actual alcalde de Bordeus ye Alain Juppé, de l'UMP (Unión per un Movimiento Popular).

L'equipo de futbol local ye o Girondins de Bordeaux.

Localidaz achirmanatas

editar

Referencias

editar
  1. (an) Diccionario aragonés-castellano-catalán. Versión preliminar. Estudio de Filología Aragonesa. Edacar num. 14. Zaragoza. Edicions Dichitals de l'Academia de l'Aragonés. ISSN 1988-8139. Octubre de 2024.

Vinclos externos

editar