Romance (literatura)

tipo de poema narrativo, u lirico-narrativo
Iste articlo ye en proceso de cambio enta la ortografía oficial de Biquipedia (la Ortografía de l'aragonés de l'Academia Aragonesa d'a Luenga). Puez aduyar a completar este proceso revisando l'articlo, fendo-ie los cambios ortograficos necesarios y sacando dimpués ista plantilla.

O romance ye un tipo de poema narrativo, u lirico-narrativo[1], caracteristico d'a literatura d'a Peninsula iberica e hispanoamericana, especialment d'a tradición oral.

S'interpreta declamando, cantando u intercalando canto y declamación. Os romances se replegan en romancers.

Caracteristicas editar

Un romance consta de grupos de versos de ueito silabas (octosilabos), an os pars riman en asonant.

Bi ha romances anonimos, de transmisión oral, y otros d'autor conoixiu, transmesos de forma impresa.

Tematica editar

Os romances son de tematica variada, seguntes o gusto popular d'a epoca y o puesto.

  • Romances novelescos: Frecuentment inspiraus en o folklore espanyol y asiatico.
  • Romances liricos: O poeta anonimo puede expresar os suyos sentimientos amorosos u favoreixer temas folkloricos, mitolochicos u fantasticos.
  • Romances epicos: contan as fetas d'herois historicos, o Cit, Bernardo del Carpio, Reconquista, baralla de Roncesvals, Carlos Magno, etc.
  • Romances vulgars u de ciegos: narran feitos sensacionalistas, crímens, fetas de guapos u bandolers, miraglos, etc.

Oríchens editar

Bi ha dos teorías sobre l'orichen d'os romances: a «teoría tradicionalista», formulada por Gaston Paris, y a «teoría individualista», refirmada por Joseph Bédier y Colin Smith. Prebando de conciliar as dos, Ramón Menéndez Pidal ne creyó unatra, clamada «neotradicionalista».

Teoría tradicionalista editar

Explica que os romances pueden haber o suyo orichen en a fragmentación d'os cantars de chesta. Os chuglars iban cantando istas composicions de tema guerrero en as plazas d'os lugars, por o cual o publico las remembraba con facilidat. Como, a mas, o publico se feba repetir a parte que mas le agradaba u impresionaba, istos textos se fixaban en a memoria y dimpués se cantaban como curtos poemas autonomos, producindo numerosas variants.

La metrica tamién s'explica a partir d'a epopeya medieval conoixida como cantar de chesta, dau que os suyos versos tipicos (aleixandrinos u de catorce silabas) esdevinon de sece, tallaus en dos metaz u hemistiquios de ueito silabas, separaus por una pausa fuerte u cesura, que privaba la sinalefa. D'an saliban versos octosilabicos con rima asonant en os versos pars, dixando libres os impars.

Teoría individualista editar

Explica que l'orichen d'a epica yera o Mester de Clerecía. Os cleigos yeran poseyedors d'a cultura y, por ixo, podeban conoixer os feitos historicos y redactar-los. Asinas, os romances son produito d'autors concretos que, ligaus a un monesterio, escribiban poemas de propaganda eclesiastica (d'os suyos monesterios, d'as fuesas de chents importants que bi eba y d'as reliquias que teneban), ta o cual, no dubdaban en emplegar chuglars como meyo de difusión. Asinas, a unión d'os romances formó los cantars de chesta, realizada por un autor individual.

Teoría neotradicionalista editar

Explica que os romances surtioron d'a fragmentación d'as grans epopeyas medievals (Poema de Mio Cit, O cerco de Zamora). En iste proceso, os cantars de chesta, cantaus por chuglars, cerculaban no solament en cortes aristocraticas: tamién en as plazas publicas, an o pueblo ascuitaba os episodios mas importants, que repetiba y cantaba dimpués. D'ista traza, se fuoron transmitindo oralment, de padres a fillos, os fragmentos que teneban mayor intrés, con numerosas variants.

Veyer editar

Bibliografía editar

  • Juan Alborg. «La épica popular, el Romancero», Cap. IX, Historia de la literatura española, tomo I. «Edad Media y Renacimiento». Madrit, Gredos, 1972, pp. 399–437.
  • Daniel Eisenberg, "El romance visto por Cervantes", trad. d'Elvira de Riquer, Estudios cervantinos, Barcelona, Sirmio, 1991, pp. 57–82.[2]
  • Mario Garvin, Scripta Manent. Hacia una edición crítica del romancero impreso (Siglo XVI), Madrit, Iberoamericana, 2007.
  • Alejandro González Segura, Romancero, Madrit, Alianza Editorial, 2008.
  • Ramón Menéndez Pidal. Romancero Hispánico … Teoría e historia. vol. I. Madrit: Epasa-Calpe, 1953, p. 60.
  • S. G. Morley, A Chronological List of Early Spanish Ballads. Hispanic Review, vol. 13, 194, pp. 273–87.
  • R. H. Webber. «Formulistic Diction in the Spanish Ballad». University of California Publications in Modern Philology, vol. 34, num. 2 (1951), pp. 175–278.

Vinclos externos editar

Referencias editar

  1. A. Gómez Moreno, 'Romance', Enciclopedia Universal Micronet, 1995-2002. [1]
  2. http://www.cervantesvirtual.com/obra-visor/estudios-cervantinos-0/html/ffcdbca6-82b1-11df-acc7-002185ce6064_33.html#I_4_, recuperau 04-10-2014