Murria
Iste articlo ye en proceso de cambio enta la ortografía oficial de Biquipedia (la Ortografía de l'aragonés de l'Academia Aragonesa d'a Luenga). Puez aduyar a completar este proceso revisando l'articlo, fendo-ie los cambios ortograficos necesarios y sacando dimpués ista plantilla. |
A murria u morria ye un estado d'actividat redueita d'os animals herbivoros remugants mientres fan a remuga de l'alimento. Derivando d'ixo, tamién s'emplega ixe termino ta referir-se a l'estado de sopor u adormimiento per analochía que se mos posa a las personas dimpués d'afartar-nos minchando.
Perque a os animals les baixa lo metabolismo, en os meses d'hibierno gosan tener mas frido mientres remugan y per ixo se van a chitar en os puestos con sol. Cuan pasturan en as estivas u pratos en altitut, muitos animals domesticos (como uellas, crabas y vacas) gosan baixar-se-ne ta la man solana d'a montanya, a menor altitut, a on se chetan en o sol a sobén repetindo lo puesto muitos días. Este costumbre d'o bestiar fa que a ixes puestos a on as bestias se replegan ta remugar se les diga «amorriadors», que ye una parola que amaneix a sobén en a toponimia local en as valles pirenencas.