Metabolismo
![]() |
Iste articlo ye escrito con as normas graficas EFA. Si quiers, puez aduyar cambiando a la grafía oficial de Biquipedia y sacando dimpués ista plantilla. |
O metabolismo ye o conchunto de reaccions quimicas que se desembolican adintro d'un organismo ta mantener-lo en vida. Istos procesos premiten a los organismos creixer y reproducir-se, mantener as suyas estructuras, y responder a lo suyo medio. O metabolismo gosa subdividir-se en dos categorías. O catabolismo descompone materia organica, como por eixemplo ta quitar enerchía en a respiración celular. L'anabolismo, d'atra man, emplega enerchía ta construir components d'as celulas como as proteínas y acidos nucleicos.

As reaccions quimicas d'o metabolismo s'organizan en rotas metabolicas, en que una sustanzia quimica ye transformata en una atra por una seqüencia d'enzimas. As enzimas son crucials ta o metabolismo, ya que premiten que os organismos faigan as reaccions deseyables pero termodinamicament desfavorables acoplatas a reaccions favorables. As enzimas tamién premiten a regulación d'as rotas metabolicas en respuesta a cambios en o medio d'a celula u sinyals d'atras celulas.
O metabolismo d'un organismo determina qualas sustancias li son nutritivas y qualas li son verenosas. Por eixemplo, bell procariota emplega sulfuro d'hidrochén como nutrient, pero iste gas ye verenoso ta os animals.[1] A velocidat d'o metabolismo, o ritmo metabolico, tamién influencia la cantidat d'alimento que ye menester ta un organismo.
Una caracteristica sorprendent d'o metabolismo ye o pareixito d'as rotas metabolicas basicas incluso entre especies muit diferents. Por eixemplo, lo conchunto d'acidos carboxilicos que son conoixitos como intermediarios d'o ciclo de Krebs son presents en totz os organismos, y existen en especies tan diversas como a eubacteria unicelular Escherichia coli y organismos multicelulars granizos como os elefants.[2] Istos pareixitos sorprendents en o metabolismo son probablement o resultato d'a gran eficiencia d'istas rotas, y d'a suya aparición primera en a historia evolutiva.[3][4]
ReferenciasEditar
- ↑ (en) Friedrich C. (1998). "Physiology and genetics of sulfur-oxidizing bacteria". Adv Microb Physiol 39: 235–89. DOI:10.1016/S0065-2911(08)60018-1.
- ↑ (en) Smith E., Morowitz H. (2004). "Universality in intermediary metabolism". Proc Natl Acad Sci USA 101 (36): 13168–73. DOI:10.1073/pnas.0404922101.
- ↑ (en) Ebenhöh O., Heinrich R. (2001). "Evolutionary optimization of metabolic pathways. Theoretical reconstruction of the stoichiometry of ATP and NADH producing systems". Bull Math Biol 63 (1): 21–55. DOI:10.1006/bulm.2000.0197.
- ↑ (en) Meléndez-Hevia E., Waddell T., Cascante M. (1996). "The puzzle of the Krebs citric acid cycle: assembling the pieces of chemically feasible reactions, and opportunism in the design of metabolic pathways during evolution". J Mol Evol 43 (3): 293–303. DOI:10.1007/BF02338838.