Teoría de numeros

(Reendrezau dende Teoría de numers)
Iste articlo ye en proceso de cambio enta la ortografía oficial de Biquipedia (la Ortografía de l'aragonés de l'Academia Aragonesa d'a Luenga). Puez aduyar a completar este proceso revisando l'articlo, fendo-ie los cambios ortograficos necesarios y sacando dimpués ista plantilla.
Articlo d'os 1000

Tradicionalment, a teoría de numeros ye a branca d'as matematicas puras que s'ocupa d'as propiedaz d'os numeros enteros. Asinas, dintro d'ista parti d'as matematicas s'estudian conceptos como a divisibilidat, os numeros primos, maximo común divisor, minimo común multiple, relacions d'orden, etc.

A disciplina amaneixió ta ocupar-se d'una clase mas ampla de problemas que surtioron naturalment de l'estudio d'os numeros enteros. A teoría de numeros se puet subdividir en diferents campos, d'acuerdo con os metodos que s'emplegan y d'as cuestions que se bi investigan, que son:

Sobre a teoría elemental d'os numeros editar

O primer contacto con a Teoría de Numeros gosa estar a traviés d'a Teoría Elemental d'os Numeros. A traviés d'ista disciplina se pueden introducir propiedaz prou interesants y notables d'os numeros enteros, que en estar propuestas como cuestions ta estar resueltas, u teoremas ta estar contrimostratos, son por un regular de mal resolver u contrimostrar. Istas cuestions son ligatas basicament a tres menas d'investigacions, a saber:

  1. estudios especificos sobre as propiedaz d'os numeros primos;
  2. Investigación d'algorismos eficients ta l'aritmetica basica;
  3. Estudios sobre a resolución d'Ecuacions diofantinas;

Istas cuestions dreitament ligatas t'o estudio d'o Conchunto d'os numeros enteros y o suyo subconchunto formato por os numeros naturals.

A títol d'ilustración, se fa mención contino a beluns d'os muitos problemas tractatos en istas tres arias d'a Teoría Elemental d'os Numeros:

Propiedaz d'os numeros primos editar

Teorema d'Euclides editar

"Existe una cantidat infinita de numeros primos"

Conchectura de Goldbach editar

"Se pueden expresar os numeros pars, mayors que 2, como a suma de dos numeros primos?" Ista ye a conchectura de Goldbach
formulata en 1746 y dica hue no probata, encara que ye estata verificata dica numeros de l'orden de 4*10^14.

Cuántos numeros primos rematan con o dichito 7? Son sinfinitos? D'os 664579 numeros primos menors de 10 millons, os que rematan en 1, 3, 7 y 9 son, respectivament, 166104, 166230, 166211 y 166032. Isto corresponde a 24.99%, 25.01%, 25.01% y 24.98% d'o total de numeros primos. Que sochiere isto?

Bi ha infinitas parellas de numeros denominatos primos cheminucos: numeros primos que difieren un de l'atro nomás en dos unidaz, como (3 ; 5), (71 ; 73) u (1000000007; 1000000009)?

Algorismos eficients ta l'aritmetica basica editar

Muitas d'as modernas aplicacions son d'o campo d'a criptografía (codificación destinata a chenerar, almagacenar u mesmo transmitir -por ejemplo, por telefonía u mas especificament por a Internet- informacions secretas u confidencials de trazas seguras) penden de bellas propiedaz d'os numeros enteros y d'os numeros primos. Sindembargo as aplicacions aritmeticas que embrecan as propiedaz d'os numeros enteros son dreitament relacionatas con a capacidat de resolver dos problemas fundamentals:

  1. o problema d'o test ta verificar si o numero ye primo;
  2. o problema d'a descomposición en factors primos;

Aparentment son problemas de solución simpla, que se fan complexos cuan se pasa a treballar con numerals de decenas u mesmo cientos de dichitos.