Salvador Puig Antich
Iste articlo ye en proceso de cambio enta la ortografía oficial de Biquipedia (la Ortografía de l'aragonés de l'Academia Aragonesa d'a Luenga). Puez aduyar a completar este proceso revisando l'articlo, fendo-ie los cambios ortograficos necesarios y sacando dimpués ista plantilla. |
Salvador Puig Antich | |
---|---|
Información personal | |
Calendata de naixencia | 30 de mayo de 1948 |
Puesto de naixencia | Barcelona (Espanya) |
Calendata de muerte | 2 de marzo de 1974 |
Puesto de muerte | Barcelona (Espanya) |
Ocupación | anarquista |
Salvador Puig Antich (Barcelona, 30 de mayo de 1948-2 de marzo de 1974) estió un anarquista catalán, activo mientres os anyos 1960 y prencipios d'os anyos 1970, que morió executato per o rechimen franquista dimpués d'estar chuzgau per un trebunal militar y condenau como culpable d'a muerte d'o subinspector d'a Brigada Politico Social Francisco Anguas Barragán en Barcelona.
Fillo d'una familla treballadora, Salvador yera o tercer de seis chirmans. Su pai, Joaquim Puig, heba estau militant d'Acción Catalana (Acció Catalana) mientres a Republica. Exiliau en Francia en o campo de refuchiatos d'Argelers, estió condenau ta muerte cuan tornó a Espanya y indultato en o zaguer inte.
O choven Salvador empecipió a estudiar en o colechio relichioso La Salle Bonanova dica que lo facioron fuera per indisciplina. A troxar d'as deciséis anyadas compachinó o treballo en una oficina con os estudios nocturnos en o instituto Maragall, an fació amistanza con Xavier Garriga y os chirmans Solé Sugranyes (Oriol y Ignasi), toz éls futuros companyers d'o Movimiento Iberico de Liberación (MIL).
Os succesos d'o Mayo francés de 1968 estioron decisivos ta que Puig Antich decida embrecar-se en a luita contra a dictadura franquista. O suyo primera militancia será en Comisions Obreras, feba parti d'a Comisión d'Estudiants d'o instituto Maragall. Ideolochicament, dimpués evolucionó enta posicións anarquistas, que refusaban cualsiquiera mena de dirichismo y hierarquía dentro d'as organizacions politicas y sendicals en a luita d'a clase obrera ent'o suyo emancipación. Dezaga de encomenzar estudios universitarios de Ciencias Economicas, fa o servicio militar en Ibiza, an ye ninviato a l'enfermería d'o cuartel. Una vegada licenciau, s'incorpora t'o MIL, integrando-se en a branca armada. Participa, fendo de chófer, en as accions d'o grupo, que penden por un regular en realizar atracos ta bancos. O botín se destinaba ta potenciar as publicacions clandestinas d'o grupo y ta aduyar t'os badatistas y t'os obrers aturatos.
Puig Antich y los suyos companyers se moveban con facilidat en o mundo d'a luita clandestina y viachaban a sobén enta o sud de Francia, an charraron con viellos militans cenetistas.
En agosto de 1973, s'arroclaron en Francia ta celebrar o congreso de autodisolución d'o MIL. O mes siguient, dimpués de l'atraco a una oficina de La Caixa, empecipiaría una cerenya ofensiva policial contra os militants d'o MIL.
Primer cayeron Oriol Solé Sugranyes y Josep Lluís Pons Llobet, y, a continación, Santi Soler, que ye aturato, interrogato y torturato y remata confesando los puestos de trobada clandestina d'os suyos companyers. O mesmo Santi Soler será emplegato de trampa per a policía de paisán ta aturar a Xavier Garriga, no s'aguardaban a presencia de Puig Antich. L'operación, minuciosament presta, s'efectuó o 25 de setiembre de 1973, en Barcelona. Os dos anarquistas son aturatos y, auto contino, en o soportal d'o numero 70 d'a carrera Girona, tien puesto un tiroteyo a consecuencia d'o cual Puig Antich queda nafrau grieu y o subinspector d'a Brigada Politico Social Francisco Anguas Barragán, de 23 anyadas, remata muerto.
Puig Antich fue engayolato, acusato d'estar l'autor d'os disparos que prevocaron a muerte a Anguas Barragán y, posteriorment, chuzgau en consello de guerra y condenau a muerte per un rechimen con seteguera de venganza dimpués de l'atentau contra Carrero Blanco. En toda Europa se feban manifestacións demandando a conmutación d'a pena capital, pero Franco continó cerenyo y no atorgó o indulto. Salvador Puig Antich, de 25 anyadas, fue executato meyant garrote vil, en una fosquera d'a garchola Modelo de Barcelona, o 2 de marzo de 1974 t'as 9:40 horas d'o maitín.
Filmografía
editar- Salvador (Puig Antich), cinta de l'anyo 2006, dirichida por Manuel Huerga y interpretada por Daniel Brühl que aconsiguió estar nominau a lo Premio Goya a o Millor Actor, por la suya actuación.