Iste articlo ye en proceso de cambio enta la ortografía oficial de Biquipedia (la Ortografía de l'aragonés de l'Academia Aragonesa d'a Luenga). Puez aduyar a completar este proceso revisando l'articlo, fendo-ie los cambios ortograficos necesarios y sacando dimpués ista plantilla.

En fisica, o protón (d'o griego πρῶτον, prōton 'primero') ye una particla subatomica con una carga electrica elemental positiva 1 (1,6 × 10-19 C), ye igual en valor absoluta y de sinyal contrario a la de l'electrón, y una masa 1836 vegadas superior a la d'un electrón. A suya antiparticla, l'antiprotón, tien carga negativa -1.

Estructura de quarks d'un protón.

Se veye o protón como estable, con un buega inferior en a suya vida meya d'uns 1035 anyadas, encara que cualques teorías predicen que lo protón puede desintegrar-se en atras particlas. Orichinalment se pensó que o protón yera una particla elemental, pero dende lo decenio de 1970 existe una evidencia solida de que ye una particla composada. Pa a cromodinamica cuantica o protón ye una particla formada per l'unión estable de tres quarks.[1]

O protón y lo neutrón, en conchunto, se conoixen como nucleons, ya que conforman o nuclio d'os atomos. En un atomo, o numero de protons en o suyo nuclio determina as propiedaz quimicas de l'atomo y qué mena d'elemento quimico ye.

Referencias editar

  1. (en) Richard Feynman (1969). The Behavior of Hadron Collisions at Extreme Energies. Gordon & Breach. pp. 237-249. ISBN 978-0-677-13950-0.