Pelo royo

Iste articlo ye en proceso de cambio enta la ortografía oficial de Biquipedia (la Ortografía de l'aragonés de l'Academia Aragonesa d'a Luenga). Puez aduyar a completar este proceso revisando l'articlo, fendo-ie los cambios ortograficos necesarios y sacando dimpués ista plantilla.

T'o pelo royo mes dorato, se veiga l'articlo sobre o blondismo.
T'o pelo royo mes intenso u rusio, se veiga l'articlo sobre o rutilismo.

Royo, referito a lo pelo d'os humans, ye estata tradicionalment a denominacion con que s'ha clamato en aragones una color u gama de colors que va dende o dorato claro enta un royo propiament dito u rusio, referindo-se d'ordinario a una color dorata royisca u anaranchata, que recibe en ocasions o nombre de color panizo, pinocha u panocha, sobre tot cuan ye mes clara.

Ninon con o pelo royo.

A poblacion humana pelirroya ye muito minoritaria. Encara mes minoritaria ye a color roya mes intensa u rusia en o pelo.

Etimolochía y uso

A confusion u amplo significato d'o vocable royo ya existiba en a parola latina d'on que provién, rubeu, pos entre os guerrers celtas con que luitaban os romanos muitos teneban pelos y barbas royiscas.

En estar a chent de pelo claro minoritaria, a confusion ha continato en Aragon ent'os nuestros días. Royo i ye mesmo usato a vegatas ta pelos que en latituz mes septentrionals son consideratos d'un pardo claro.

Manimenos de l'uso popular, cal diferenciar o blondismo u pelo royo dorato d'o rutilismo, que ye o pelo rusio, d'una royura intensa. As dos colors de pelo son debitas a uns relativament baixos nivels d'o pigmento escuro dito eumelanina, pero en o caso d'o pelo rusio se bi troba a mes uns altos nivels d'un pigmento royisco dito feomelanina.

Referencias

• Datos: Q13049821