Organización territorial d'Australia

Iste articlo ye en proceso de cambio enta la ortografía oficial de Biquipedia (la Ortografía de l'aragonés de l'Academia Aragonesa d'a Luenga). Puez aduyar a completar este proceso revisando l'articlo, fendo-ie los cambios ortograficos necesarios y sacando dimpués ista plantilla.

Australia ye dividida en seis estaus, tres territorios continentals y atros territorios insulars. Os estaus son Nueva Galas d'o Sud (NSW), Queensland (QLD), Australia Meridional (SA), Tasmania (TAS), Victoria (VIC) y Australia Occidental (WA). Os tres territorios continentals son o d'o Norte (NT), o d'a Capital Australiana (ACT) y o d'a Badía de Jervis (JBT) (que se considera parti de l'ACT). En a mayor parti d'os suyos afers, os territorios funcionan de manera parellana a os estaus; manimenos o Parlamento d'a Mancomunidat tien o poder d'anular cualsiquier lechislación d'os parlamentos d'os primers. D'atra man, a lechislación federal nomás puet anular lechislacions d'os estaus relativas a bellas arias seguntes s'estableixe en a Sección 51 d'a Constitución Australiana; toz os poders lechislativos residuals son manullaus por os parlamentos d'os estaus, incluyindo-ie hespitals, educación, policía, poder chudicial, carreteras, transporte publico y gubierno local.

Cada estau y territorio tien a su propia lechislatura (unicameral en o caso d'o Territorio d'o Norte, o Territorio d'a Capital Australiana y Queensland, y bicameral en os estados restants). A cambra baixa ye conoixida como Asamblea Lechislativa (Cambra de l'Asamblea en Australia Meridional y Tasmania) y a cambra alta ye dita Consello Lechislativo. O chefe de gubierno de cada estau y territorio ye dito premier u chief minister respectivament. A reina ye representada en os estaus por un gubernador, en o Territorio d'o Norte por un administrador, y en o Territorio d'a Capital Australiana por o gubernador cheneral.

Australia tien tamién cuantos territorios menors. O Gubierno federal administra un aria deseparada aintro de Nueva Galas d'o Sud, o Territorio d'a Badía de Jervis, como base naval y puerto maritimo ta a capital nacional. Australia poseye amás os siguients territorios externos habitaus: Isla Norfolk, Isla de Nadal y Islas Cocos; y os territorios externos deshabitaus d'Islas Ashmore y Cartier, Islas d'a Mar de Coral, Islas Heard y McDonald y Territorio Antarctico Australiano.

Estaus

editar
 
División politico-administrativa d'Australia.
 
Estaus y territorios internos australianos.
Numero Bandera Escudo Estau Capital Aria Población (2012)
2     Nueva Galas d'o Sud (NSW) Sydney 809 444 km² 7 272 800
3     Victoria (VIC) Melbourne 237 629 km² 5 603 100
4     Queensland (QLD) Brisbane 1 852 642 km² 4 537 700
5     Australia Meridional (SA) Adelaida 1 043 514 km² 1 650 600
6     Australia Occidental (WA) Perth 2 645 615 km² 2 410 600
7     Tasmania (TAS) Hobart 68 401 km² 502 600

Territorios internos

editar
Numero Bandera Escudo Estau Capital Aria Población (2012)
1     Territorio d'a Capital Australiana (ACT) Canberra 2358 km² 373.100
1     Territorio d'a Badía de Jervis Sussex Inlet 67 km² 611
8     Territorio d'o Norte (NT) Darwin 1 420 970 km² 233 300

Territorios externos

editar
 
Territorios externos australianos.
Bandera Territorio Capital Aria Población
  Isla Norfolk (NF) Kingston 34,6 km² 2128 (2008)
  Isla de Nadal (CRX) Flying Fish Cove 135 km² 1493 (2006)
  Islas Cocos (Keeling) (CC) West Island 14 km² 628 (2005)
  Islas Ashmore y Cartier - 199,45 km² - (2007)
  Islas d'a Mar de Coral - 5 km² -
  Isla Heard y Islas McDonald - 372 km² -
  Territorio Antarctico Australiano(**) - 5 896 500 km² -

(**)O Territorio Antarctico Australiano no ye efectivament administrau por Australia, ye una reclamación suspendida d'alcuerdo a l'articlo 4 d'o Tractau Antarctico. O Tractau conchela as aspiracions territorials d'os sinyatarios, impide a negación u afirmación de dreitos de sobiranía d'os sinyants, y vieda a realización de nuevas reclamacions

Antigos estaus

editar