Garrafa

Iste articlo ye en proceso de cambio enta la ortografía oficial de Biquipedia (la Ortografía de l'aragonés de l'Academia Aragonesa d'a Luenga). Puez aduyar a completar este proceso revisando l'articlo, fendo-ie los cambios ortograficos necesarios y sacando dimpués ista plantilla.

Una garrafa ye un recipient ta guardar u transportar o resultato d'una decantación de liquidos, es cuals pueden contener sedimentos (como en o vino). O liquido de bel'altro recipient se decanta aintro d'a garrafa ta separar-ne un volumen mes chicot de liquido, que contien o sedimento, d'o volumen mes gran que marcha enta laintre d'a garrafa y ye libre d'ixe sedimento. En o proceso, o sedimento remane en o recipient orichinal y lo liquido se transfiere enta la garrafa.

Tres garrafas (aprox. 25 litros cadaguna), con canasta y collera, collera només, y sola la zaguera.

Tammién s'emplegan versions mes chicotas, d'a garrafa, mes fácils de manillar, ta servir o vino u l'augua en a mesa. As garrafas chicotas d'ixa mena se dicen garrafons.

As garrafas se feban de veire bufato, a sobén de veire plomato ta dar-les a color, y con grandarias diversas. En l'Alto Aragón gosaban a tener o cuerpo cuasi esferico per baixo d'o cuello, y con només que la cara inferior mica mes planeta, ta mirar-se de fer que s'aguantasen dreitas, por mes que yera regular de ficar-las en canastas especials de vimbre fetas a profeso, as cuals teneban asas ta poder-las alzar y transportar. Tammién, ta privar que no se chirasen y decantasen en bailar adintro d'a canasta (per estar tan esfericas) se-les meteba una collera (de vimbre tammién) que enchascata a l'alto d'o cuello las aguantaba dreitas en contaurtar-se con as superficies interiors d'a canasta.

Un garrafón de 4 u 5 litros.

A decantación que se feba en transferir o vino d'as cubas y tonelos enta las garrafas ye, per un regular, de firme beneficio ta l'esprito. Diz que no toz es vinos precisan de decantar-se, anque la oxichenación que prenen en pasar-se d'una garrafa enta laltra u meter-se o chorro d'a cuba ye sobrebuen impulso ta l'amilloramiento d'o vino que reposa. O buen proceso de decantación implica la caita d'o brevache eslizando-se per as parez d'a garrafa, pos asinas se deixa la fermentera en o veire y reparte millor as components que le dan o gusto caracteristico.

Vinclos externos

• Se veigan as imáchens de Commons sobre garrafas y garrafons.

• Datos: Q1104430
• Multimedia: Carafes / Q1104430