Franco de Vogtland

Iste articlo ye en proceso de cambio enta la ortografía oficial de Biquipedia (la Ortografía de l'aragonés de l'Academia Aragonesa d'a Luenga). Puez aduyar a completar este proceso revisando l'articlo, fendo-ie los cambios ortograficos necesarios y sacando dimpués ista plantilla.
Franco de Vogtland
Vuuchtländisch
Variedaz de l'alto franco

Vogtländisch en diferents tonos d'azul
Localización cheografica
Estau {{{estau}}}
País {{{país}}}
Rechión Saxonia
Parlau en Vogtland
Lugars principals Plauen
Estatus
Atras denominacions {{{atras denominacions}}}
Charradors 200.000
Oficial en
Reconoixiu en {{{reconoixiu}}}
Regulau por
Vitalidat Alta
Literatura
Escritors principals
Rasgos dialectals Franco oriental
Clasificación lingüistica
Indoeuropea
Codigos
ISO 639-1
ISO 639-2 gem
ISO 639-3
SIL

O franco de Vogtland (alemán Vogtländisch, en franco oriental Vuuchtländisch, /fu:xtlændIS/ seguntes a pronunciación en Klingenthal) ye un dialecto franco oriental charrau en Vogtland.

Distribución y historia editar

O vogtländisch ye charrau mas que mas en arias rurals y chicotas localidaz. Os fablants son prencipalment chent mayor, ya que actualment no gosa amostrar-se o dialecto en edaz escolar y preescolar. Como pasa con Lusacia y os Monts Metalicos, Vogtland ye una d'as pocas zonas de Saxonia que encara conservan bien os suyos dialectos. Bi ha una gran relación entre o dialecto vogtländisch y o erzgebirgisch, incluyindo bellas caracteristicas lingüisticas comunas, que s'han orichinau en as similaridaz y interdependencias que han teniu istas d'os rechions en a suya historia.

Os dialectos de Vogtland no son guaire uniformes. Os diferents subdialectos que se pueden trobar espardius por as distintas subrechions gosan variar entre éls a-saber-lo. En Plauen, por eixemplo, se puet sentir una variedat de vogtländisch totalment diferent d'a que se siente en Klingenthal (vogtl. Klengedohl /klenɡədoːl/).

Por ista razón se pueden diferenciar as siguients subvariedaz:

Eixemplo editar

A siguient mazada ye un eixemplo d'o dialecto vogtländisch:

Do, wu de Hasn Hoosn haaßen un de Hosen Huusn haaßen, do bi iech dr ham.

A traducción literal en aragonés (y sin sentiu lochico) sería "Astí, a on as liebres se dicen pantalons y os pantalons se dicen "pantaluns", ye o puesto que yo digo casa."

En vogtländisch s'entiende ista mazada, ya que as liebres se dicen "Hoosn" (en alemán ye "Hasen"), palabra muit parellana a l'alemana "Hosen", que significa pantalons; mientres que os pantalons u "Hosen" se denominan "Huusn", cambeando a "o" por una "u". Iste proverbio ye tamién común en a zona vecina d'os Monts Metalicos debido a iste desplazamiento de vocals que se i da, tipico tamién d'o erzgebirgsich.