Organización territorial d'Australia

(Reendrezau dende Estatos d'Australia)
Iste articlo ye en proceso de cambio enta la ortografía oficial de Biquipedia (la Ortografía de l'aragonés de l'Academia Aragonesa d'a Luenga). Puez aduyar a completar este proceso revisando l'articlo, fendo-ie los cambios ortograficos necesarios y sacando dimpués ista plantilla.

Australia ye dividida en seis estaus, tres territorios continentals y atros territorios insulars. Os estaus son Nueva Galas d'o Sud (NSW), Queensland (QLD), Australia Meridional (SA), Tasmania (TAS), Victoria (VIC) y Australia Occidental (WA). Os tres territorios continentals son o d'o Norte (NT), o d'a Capital Australiana (ACT) y o d'a Badía de Jervis (JBT) (que se considera parti de l'ACT). En a mayor parti d'os suyos afers, os territorios funcionan de manera parellana a os estaus; manimenos o Parlamento d'a Mancomunidat tien o poder d'anular cualsiquier lechislación d'os parlamentos d'os primers. D'atra man, a lechislación federal nomás puet anular lechislacions d'os estaus relativas a bellas arias seguntes s'estableixe en a Sección 51 d'a Constitución Australiana; toz os poders lechislativos residuals son manullaus por os parlamentos d'os estaus, incluyindo-ie hespitals, educación, policía, poder chudicial, carreteras, transporte publico y gubierno local.

Cada estau y territorio tien a su propia lechislatura (unicameral en o caso d'o Territorio d'o Norte, o Territorio d'a Capital Australiana y Queensland, y bicameral en os estados restants). A cambra baixa ye conoixida como Asamblea Lechislativa (Cambra de l'Asamblea en Australia Meridional y Tasmania) y a cambra alta ye dita Consello Lechislativo. O chefe de gubierno de cada estau y territorio ye dito premier u chief minister respectivament. A reina ye representada en os estaus por un gubernador, en o Territorio d'o Norte por un administrador, y en o Territorio d'a Capital Australiana por o gubernador cheneral.

Australia tien tamién cuantos territorios menors. O Gubierno federal administra un aria deseparada aintro de Nueva Galas d'o Sud, o Territorio d'a Badía de Jervis, como base naval y puerto maritimo ta a capital nacional. Australia poseye amás os siguients territorios externos habitaus: Isla Norfolk, Isla de Nadal y Islas Cocos; y os territorios externos deshabitaus d'Islas Ashmore y Cartier, Islas d'a Mar de Coral, Islas Heard y McDonald y Territorio Antarctico Australiano.

Estaus

editar
 
División politico-administrativa d'Australia.
 
Estaus y territorios internos australianos.
Numero Bandera Escudo Estau Capital Aria Población (2012)
2     Nueva Galas d'o Sud (NSW) Sydney 809 444 km² 7 272 800
3     Victoria (VIC) Melbourne 237 629 km² 5 603 100
4     Queensland (QLD) Brisbane 1 852 642 km² 4 537 700
5     Australia Meridional (SA) Adelaida 1 043 514 km² 1 650 600
6     Australia Occidental (WA) Perth 2 645 615 km² 2 410 600
7     Tasmania (TAS) Hobart 68 401 km² 502 600

Territorios internos

editar
Numero Bandera Escudo Estau Capital Aria Población (2012)
1     Territorio d'a Capital Australiana (ACT) Canberra 2358 km² 373.100
1     Territorio d'a Badía de Jervis Sussex Inlet 67 km² 611
8     Territorio d'o Norte (NT) Darwin 1 420 970 km² 233 300

Territorios externos

editar
 
Territorios externos australianos.
Bandera Territorio Capital Aria Población
  Isla Norfolk (NF) Kingston 34,6 km² 2128 (2008)
  Isla de Nadal (CRX) Flying Fish Cove 135 km² 1493 (2006)
  Islas Cocos (Keeling) (CC) West Island 14 km² 628 (2005)
  Islas Ashmore y Cartier - 199,45 km² - (2007)
  Islas d'a Mar de Coral - 5 km² -
  Isla Heard y Islas McDonald - 372 km² -
  Territorio Antarctico Australiano(**) - 5 896 500 km² -

(**)O Territorio Antarctico Australiano no ye efectivament administrau por Australia, ye una reclamación suspendida d'alcuerdo a l'articlo 4 d'o Tractau Antarctico. O Tractau conchela as aspiracions territorials d'os sinyatarios, impide a negación u afirmación de dreitos de sobiranía d'os sinyants, y vieda a realización de nuevas reclamacions

Antigos estaus

editar