Diferencia entre revisiones de «Persas»
Contenido eliminado Contenido añadido
Sin resumen de edición |
|||
Linia 20:
|relichión = '''[[Musulmana]]'''
}}
Os '''
== Luenga ==
{{articlo principal|idioma persa}}
A luenga persa, en as diferents fases historicas ha estato un vehiclo de transmisión de muitas brancas d'a cultura, tenendo una important literatura.
== Relichión ==
Os primers persas teneban una relichión politeísta indoeuropea pareixita a lo vedismo. Zoroastres reformó a relichión tradicional creyando o [[zoroastrismo]].
A invasión d'os musulmans arabes en a [[Edat Meya]] suposó a imposición d'a relichión musulmana, quedando minorías muito reducitas de zoroastristas, beluns d'os cuals emigroron a la India (os [[parsis]]). Dende o periodo sefevida s'imposó a forma [[xiita]] d'a relichión
En os zaguers sieglos amaneixió una relichión sincretica dita [[Bahaísmo|Fe Bahaí]].
Línea 37 ⟶ 38:
O Imperio Aquemenida estió un d'os gran imperios de l'Antiguedat, y fue desfeito por o rei de Macedonia [[Aleixandre lo Gran]]. A la muerte d'Aleixandre lo Gran os persans yeran sozmesos a diferents estatos helenisticos.
Entre a población d'orichen en part [[scita]] de [[Parthia]] amaneixió a dinastía d'os [[arsacidas]], que creyoron o [[Imperio Parto]], rival d'o Imperio Román en o dominio d'Orient Meyo.
O Imperio Parto fue sucedito por o [[Imperio Sasanida]]. A fin d'o Imperio Sasanida estió a invasión d'os arabes musulmans, que aproveitoron una situación d'agotamiento militar dimpués que os sasanidas fuesen derrotatos por o Imperio Bizantín en tiempos d'[[Heraclio]].
En a [[Edat Meya]] musulmana os persans canalizoron os suyos deseyos d'independencia apoyando a los [[abbasís]], que creyoron un califato con unos modelos organizativos basatos en os modelos sasanidas.
Línea 45 ⟶ 46:
Los abbasís fuoron perdendo o control de muitos territorios habitatos por persans, a lo tiempo que os pueblos turqueses iban prenendo o control d'a situación. Os [[turquemans (Orient Meyo)|turquemans]] creyoron o [[Soldanato Selchuquí]].
En a [[Edat Meya]] o principal cambeyo se produció con a invasión [[Imperio Mongol|mongola]], con grants destruccions y mortaleras. O modo de vida agricola sedentario de muitos persans quasi desapareixió, no fendo-lo o modo de vida d'os pastors transuants o nomadas. Muitas ciudatz quedoron despoblatas. A la invasión mongola siguió a creyación d'o [[Ilkhanato]], con una clase dirichent mongola, y con poca duración.
Dimpués d'a Edat Meya en a historia d'os persans tenió gran influyencia a dinastía [[Sefevida]], que imposó a forma xiita d'o Islam.
|