Chiganta roya

Iste articlo ye en proceso de cambio enta la ortografía oficial de Biquipedia (la Ortografía de l'aragonés de l'Academia Aragonesa d'a Luenga). Puez aduyar a completar este proceso revisando l'articlo, fendo-ie los cambios ortograficos necesarios y sacando dimpués ista plantilla.

Una chiganta roya ye una estrela chiganta de masa baixa u intermedia (menos de 8-9 masas solars) que, dimpués d'haber consumiu lo suyo hidrocheno en o suyo nuclio entre la etapa de secuencia prencipal, convertindo-lo en helio per fusión nucleyar, prencipia a cremar hidrocheno en una casca arredol d'o nuclio de helio inerte. Isto tien como primer efecto un augmento d'o volumen d'a estrela y un enfriamiento d'a suya superficie, per lo que la suya color se torna royisca.

Mira (u Omicron Ceti) ye una chiganta roya que se troba a 300 anyos luz d'a Tierra.

S'estima que dentro de bels 5.000 u 6.000​ millons d'anyos o Sol, dimpués de fusionar tot lo hidrocheno d'o suyo nuclio, se transformará en una chiganta roya, proceso que levará aproximadament 600 millons d'anyos.​ En ixe proceso cuasi con certeza abalará a Mercurio, Venus y, probablement, tamién a la Tierra poco antis d'aconseguir a suya grandaria y luminosidat maximas,​ plegando a estar cuasi 260 vegadas mayor y 2700 vegadas mas luminoso d'o que ye hue, d'alcuerdo con as zagueras estimacions.