Relichión maorí

Iste articlo ye en proceso de cambio enta la ortografía oficial de Biquipedia (la Ortografía de l'aragonés de l'Academia Aragonesa d'a Luenga). Puez aduyar a completar este proceso revisando l'articlo, fendo-ie los cambios ortograficos necesarios y sacando dimpués ista plantilla.

A relichión maorí reune as diferents creyencias y practicas d'os maorís, o pueblo indichena polinesio de Nueva Zelanda.

Ilesia maorí cristiana en Akaroa. O cristianismo fue adoptau por maorís en toda Nueva Zelanda mientres o sieglo XIX.

Relichión tradicional maorí

Ta más detalles, veyer l'articlo mitolochía maoríveyer os articlos [[{{{2}}}]] y [[{{{3}}}]]veyer os articlos [[{{{4}}}]], [[{{{5}}}]] y [[{{{6}}}]]veyer os articlos [[{{{7}}}]], [[{{{8}}}]], [[{{{9}}}]] y [[{{{10}}}]].

A relichión tradicional maorí, isto ye, o sistema de creyencias pre-europeu d'o pueblo maorí, ye una mica diferent d'aquel provenient d'a suya Polinesia Oriental nativa (Hawaiki Nui), tenendo una concepción de tot, incluyindo-ie os elementos naturals y todas as cosas vivas, como connectau por una descendencia común a traviés d'o whakapapa u chenealochía. D'alcuerdo con isto, se creye que todas as cosas poseyen una fuerza vital u mauri. Ilustrando iste concepto de connectividat a traviés d'a chenealochía se troban as personificacions d'os tiempos pre-contacto: Tangaroa yera a personificación de l'oceano y l'ancestro u orichen de toz os peixes; Tāne yera a personificación d'a selva y l'orichen de todas as aus y Rongo yera a personificación d'as actividaz pacificas y l'agricultura y l'ancestro de todas as plantas cautivadas. (Seguntes beluns, a personificación suprema d'os maorís yera Io; encara que ista ideya ye controvertida.)

Cristianismo

En primerías d'o sieglo XIX, muitos maorís se convirtioron a o cristianismo. Un gran numero de conversos s'unioron a la Ilesia d'Anglaterra y a la Ilesia Catolica, estando as dos encara muit importants en a sociedat maorí. A participación d'os maorís en a Ilesia d'Anglaterra en Nueva Zelanda ha estau prou reconoixida con a ordenación de cuantos mosens maorís como Bispes d'Aotearoa. Un famoso y a vegadas controvertiu poseyedor d'iste títol estió l'antigo mosen Whakahuihui Vercoe, qui ye remerau por o suyo discurso franco debant d'a Reina Isabel II mientres a ceremonia de celebración d'o Waitangi Day. A Ilesia Catolica Romana tamién ha ordenau maorís en posicions relevants. Atras ilesias tamién tenioron localment exito en zaguerías d'o sieglo XIX, incluyindo, entre atras, a Ilesia Presbiteriana. A Ilesia de Chesucristo d'os Santos d'os Zaguers Días tamién tenió exito en a faina de ganar conversos maorís dende a decada de 1880 y asinas en l'anyo 1901 bi heba alto u baixo 4.000 miembros maorís en 79 brancas.

Actualment, a oración cristiana (karakia) se fa servir ta prencipiar y rematar muitos actos publicos maorís. Tamién se fan oracions en encetar muitos nuevos prochectos, asinas como viaches y retos personals.

Relichions sincreticas

Ilesia Rātana amán de Raetihi

En o sieglo XIX y primerías d'o sieglo XX, amaneixioron cuantas nuevas relichions sincreticas que combinaban diferents aspectos d'o cristianismo con filosofías maorís traditionals y no traditionals. Entre istas s'incluyen:

• Pai Mārire ("Hauhau"), 1863
• Ringatū, 1868
• Ilesia d'os Siet Regles de Chehová, en a decada de 1890
• seguidors de Rua Kenana Hepetipa en Maungapohatu, 1905
• Te Haahi Ratana, 1925

En 2006 o censo de Nueva Zelanda amostraba que 16.419 personas teneban como relichión o Ringatū y 50.565 o Ratana. A Ilesia Ratana tien tamién una considerable fuerza politica.

Islam

A proporción de maorí seguidors d'o islam ye baixa. Encara que o numero de maorís musulmans creixió ascape en zaguerías d'o sieglo XX plegando dica os 1074 en o censo de 2006, o numero total de neozelandeses identificaus como maorís yera de 565.329. Asinas, o numero total de personas que s'identificaban como maorís musulmans yera de nomás un 0,19% d'a población maorí.

Se veiga tamién

• Rangi y Papa
• Maorís
• Cultura maorí
• Mitolochía maorí

Referencias

• Datos: Q6950631