Plantilla:Articlo destacato d'Aragón
L'Aínsa ye una villa d'o municipio de l'Aínsa-Sobrarbe, en a provincia de Uesca. A suya población ye de 1295 habitans. Ye a seu d'o Concello Municipal d'iste municipio y d'a capitalidat d'o Sobrarbe.
Fincau amán d'a Cruz Cubierta, puesto emblematico d'o país de Sobrarbe, á l'alto d'o Tozal d'a Cruz (591m), o qualo corona o castiello d'ista propia localidat, l'Aínsa ye a bila més emblematica d'ista comarca, á més d'aber estau a capital d'a comarca de sieglos entazaga.
O bico antigo s'alza á l'alto d'o punto de converchencia de l'Ara enta a Cinca, á l'anglo estratechico d'as dos vals, y per ixo se-le alzaren murallas que encara pueden estar visitadas á l'actualidat. Asinas, historicament, luego d'a cayencia de l'arcomarca plaza de Boltanya, es amos musulmans d'a villa se'n diz que la fortificoren fendo previsión que es cristians les-en arrabeseban. D'ista batalla, que con es sieglos se n'ha feto meidat fantasía popular, á l'actualidat no se'n tienen guaires datos, pero d'aucorde con a falordia, estiere Garci Ximeniz l'emprencipador d'a reconquesta aragonesa talment astí.