A ixota aragonesa u xota aragonesa (pron. /'iʃo.ta/, /'ʃo.ta/ u /'xo.ta/) ye a danza mas conoixida d'o folklore aragonés, tamién puet estar acompanyada de cante. Os suyos orichens s'han de mirar en zaguerías d'o sieglo XVIII, pero tenió o suyo mayor esplendor en o sieglo XIX, adquirindo prou més rasmia dimpués d'a Guerra d'o Francés. A suya bravura, elegancia, contusión d'as suyas formas, o dificil d'executar os suyos pasos de baile y a peculiar forma d'estar cantada, han feito que a ixota evolucionás, y que dende zaguerías d'o sieglo XIX, estás levata ta os escenarios como espectaclo.

Ixota aragonesa

A ixota aragonesa no ye a sola clase d'ixota present en territorio aragonés. En o Matarranya a clase d'ixota tradicional yera d'o mesmo tipo que a ixota d'o norte de Castellón y d'as Tierras d'Ebro (on ye conoixida como ixota tortosina), y por eixemplo en as replegas de literatura tradicional se documentan as tipicas alça l'aleta polleta y De Roquetes vinc, de Roquetes vinc, de Roquestes baixo.

Prencipals cantaires

editar
 
Pedro Nadal y Auré, O Royo d'o Rabal
Naixius en o sieglo XIX
Naixius en o sieglo XX

Bibliografía

editar

Vinclos externos

editar