Iwi
Iste articlo ye en proceso de cambio enta la ortografía oficial de Biquipedia (la Ortografía de l'aragonés de l'Academia Aragonesa d'a Luenga). Puez aduyar a completar este proceso revisando l'articlo, fendo-ie los cambios ortograficos necesarios y sacando dimpués ista plantilla. |
L'iwi ye a prencipal unidat social en a sociedat maorí. Iwi significa pueblo, y en a mayoría de casos o sentiu d'iwi ye analogo a o de tribu u clan, encara que un iwi puet estar formau por diferents tribus. As rechiras antropolochicas han contrimostrau que, cuasi siempre, antis d'a colonización europea, os maorís yera prencipalment repartius en grupos mas chicoz tals como os whānau (grans familias) y os hapū (sub-tribus).
Cada iwi puet estar dividiu en hapū (sub-tribus). Por eixemplo, l'iwi Ngāti Whātua ye formau por cuatre hapū: Te Uri-o-Hau, Te Roroa, Te Taou, Ngāti Whātua' y Ōrākei.
Prencipals iwi
editarTa más detalles, veyer l'articlo lista d'iwiveyer os articlos [[{{{2}}}]] y [[{{{3}}}]]veyer os articlos [[{{{4}}}]], [[{{{5}}}]] y [[{{{6}}}]]veyer os articlos [[{{{7}}}]], [[{{{8}}}]], [[{{{9}}}]] y [[{{{10}}}]].
Iwi mas grans por población
editar- Ngāpuhi - 125.601 (en 2013) - localizaus en a rechión de Northland
- Ngāti Porou - 71.049 (en 2013) - localizaus en Gisborne y East Cape
- Ngāi Tahu - 54.819 (en 2013) - localizaus en a Isla d'o Sud
- Waikato Tainui - 40.083 (en 2013) - localizaus en a rechión de Waikato
- Ngāti Tūwharetoa - 35.874 (en 2013) - localizaus en o centro d'a Isla d'o Norte
- Ngāti Maniapoto - 35.358 (en 2013) - localizaus en Waikato y Waitomo
- Tūhoe - 34.890 (en 2013) - localizaus en Urewera y Whakatane
- Ngāti Kahungunu ki te Wairoa - 21.060 (en 2013) - localizaus a o sud d'a badía de Poverty
- Te Arawa - 19.719 (en 2013) - localizaus en a badía de Plenty
Grupos d'iwi mas grans por población
editar- Sin afiliación - 110.928 (en 2013) - incluyindo os maorís de Nueva Zelanda sin afiliciación iwi
- Ngāti Kahungunu - 61.626 (en 2013) - localizaus en a costa este d'a Isla d'o Norte
- Waikato Tainui - 55.995 (en 2013) - localizaus en a rechión de Waikato
- Ngāi Tahu Whanui - 55.986 (en 2013) - localizaus en a Isla d'o Sud
- Te Arawa - 43.374 (en 2013) - confederación d'iwi y hapū localizaus en Rotorua y a badía de Plenty
- Te Hiku - 33.711 (en 2013) - grupo d'iwi y hapū en a rechión de Northland
- Ngāti Raukawa - 29.442 (en 2013) - grupo d'iwi y hapū en a rechión de Waikato, Taupo y Manawatū
- Te Atiawa - 23,094 (en 2013) - grupo d'iwi y hapū en Taranaki y Wellington
- Hauraki Māori - 14.313 (en 2013) - grupo d'iwi y hapū en u arredol d'o golfo de Hauraki
Atros iwi importants
editar- Ngāti Tama (localizaus en Taranaki y Wellington)
- Ngāti Toa (localizaus en Porirua, habendo migrau dende Kawhia en a decada de 1820 baixo o mando de Te Rauparaha)
- Ngāti Ruanui (localizaus en a rechión de Taranaki)
- Ngāti Whātua (localizaus en Auckland y a o norte d'ista – mas que mas en Bastion Point en Orakei)
- Te Ātiawa – Taranaki y Lower Hutt
- Whakatohea (localizaus en o districto d'Opotiki)