Diferencia entre revisiones de «Eslovenos»

Contenido eliminado Contenido añadido
Linia 20:
 
== Historia ==
Os [[eslavos]] s'estableixen en l'actual [[Eslovenia]] en o [[sieglo VII]] y quan os [[avaros]] dominaban [[Panonia]] se posan baixo protección d'os [[bayoarios]]. Os eslavos que dimpués esdevendrán os eslovens son mencionatos en a "[[Grant Cronica d'Espanya]]", compilación historica de [[Chuan Ferrández d'Heredia]]:
{{cita|enel q(u)al t(iem)po arichis duch d(e) forouilio aplego gra(n)t ex(er)citu & fizo gra(n)t destructio(n) e(n)los '''esclauos''' & e(n) lur t(ie)rra clamada '''[[Carniola|carmola]]'''. & destruyo todas las cosas de aq(ue)llos. Et como los '''esclauos''' corriese(n) subitam(en)t sobrel & el no(n) tuuiese su la(n)c'a q(ue) gela tenie un su escudero mas metio la ma(n)o ala maça & al p(r)im(er)o q(ue) deua(n)t le uino firio lo q(ue) fue muerto. en(e)l q(u)al t(iem)po el ex(er)citu d(e)los [[sarracins|sarrazines]] e(n)tro ot(r)a uegada e(n) [[Galia|gallia]] & fizo gra(n)t destruct(i)o(n) (con)(tr)a los q(u)ales el rey [[Carles Magno|karles]] ap(ar)ello batalla no(n) mucho lue(n)t d(e) [[Narbona|narbo(n)a]] & los ui(n)cio & destruyo seg(un)t auie fecho la prim(er)a uegada.}}
 
Linia 29:
A fins d'o sieglo XIII os [[Habsburgo]] prenen o control d'o territorio d'os eslovens: [[Carniola]], [[Estiria]], [[Carintia]] y zonas de [[Gorizia]] y [[Trieste]]. Encara que i habió [[protestantismo]], a [[contrarreforma]] remató con él. En 1805 por o [[tractato de Presburgo]], [[Napolión]] obliga a [[Imperio Austriaco|Austria]] a ceder-li [[Istria]] y [[Dalmacia]], y en 1809 por o tractato de Viena obliga a Austria a ceder-li l'Alta Carintia, [[Carniola]], [[Trieste]] y part de [[Croacia]] a lo sud d'o [[río Save|Save]]. Con estos territorios y [[Republica de Ragusa|Ragusa]] forma as [[Provincias Ilirianas]], con capital en [[Liubiana]]. En as provincias ilirianas creixe a ideyolochía d'o [[ilirismo]].
 
En a [[primera Guerra Mundial]] os eslovens yeran fidels a lo [[Imperio Austro-Hongaro]] pero en mayo de [[1917]] l'abate [[Korosec]] ye a favor d'a creyación d'un estato eslavo en o Imperio. En rematar a primera guerra mundial Korosec preside un Comité nacional en [[Zagreb]] con os [[crovates]] y os [[serbios]] d'[[Hongría]] y dos meses més tarde o rei de Serbia accepta a creyación d'o [[Reino de Serbios, Crovates y Eslovens]].
 
[[Hongría]] zedecede a lo nuebonuevo reino a o destrito de [[Mur (Eslovenia)|Mur]], abitatohabitato por eslovens, en o [[tractato de Trianon]].
 
En a rechión de [[Klagenfurt]] ([[Alta Carintia]]) o [[10 d'agosto]] de 1920 a mayoría botavota por unir-se a Austria.
 
En o [[tractato de Ramallo]] Italia obtién [[Istria]] y un territorio abitatohabitato por 400.000 eslovens.
 
En a [[Yugoslavia]] d'entreguerras Eslovenia no yera una entidat autonoma pero o eslovén yera a luenga ofizialoficial d'a [[banobinabanovina d'o Drave]]. En o periodo faixista d'[[IstriaItalia Faixista|Italia]] Mussolini prebó d'italianizar a los eslovens d'[[Istria]].
 
Por un tractato o [[8 de chulio]] de 1941 eslovenia quedó dibiditadividita entre Alemanya ey Italia, ey o destrito de Mur pasó ta Hongría. Quan en setiembre de 1943 capituló Italia o sud d'Eslovenia fue administrato por Alemanya.
 
En 1946 Eslovenia esdebinió una republica popular en a [[FederaziónFederación Yugoslava]], recupera o destrito de Mur e se creya atra muga con Italia ([[tractato de París]] de 1947) que adchudica a Eslovenia a balval alta d'o [[Isonzo]] ey dibidedivide a ziudatciudat de [[Gorizia]]. [[Trieste]] y a suya redolata son declaratos territorio libre y no se resuelberesuelve a suya situaziónsituación dica 1954. Una minoría eslovenia d'unas 50.000 presonas queda en Italia.
 
En a FederaziónFederación Yugoslavia, Eslovenia yera a zona més rica, con mayor ran de bidavida y que contribuiba més a l'aduya federal a rechions menos desembolicatas. En a decada de 1980 i ebaheba tensión entre [[Liubliana]] ey Belgrado y en chinero de 1989 se creya en partito politico no comunista (o primero en os países comunistas), y dimpués atros. En abril de 1990 i abióhabió eslezionsesleccions ey ganó una coalizióncoalición de zentrocentro-dreita, pero fue esleito president o comunista [[Milan Kuncan]]. En abientoaviento de 1990 o 95 % d'os eslovens botoronvotoron a faborfavor d'a independenziaindependencia.
 
=== Eslovenia independient ===