Diferencia entre revisiones de «Gazaros»

Contenido eliminado Contenido añadido
JAnDbot (descutir | contrebucions)
m robot Añadido: az, bg, cs, cv, en, he, pl, ru, tr, tt, uk, uz
Sin resumen de edición
Linia 1:
Os '''Khazaros''' estioron un pueblo d'as estepas euroasiaticas que ocupaba en a Alta Edat Meya territorios a lo norte d'a [[Mar Negra]] a [[Mar Caspia]] e lo [[Caucaso]]. Se crei que charraban una luenga turquesa. Son zelebres por aber tenito una clase dirichent que se combirtió a lo [[chudaísmo]] e por aber tenito una mayor tendenzia a sedentarizar-sen e organizar un estato que atros pueblos embasors d'as estepas.
 
== Istoria ==
Dende o sieglo VII dominoron as riberas norte y ueste d'a Mar Caspia (dita encara en turco ''Hazar Denizi'' u "mar d'os Hazaros"), e dimpués a cuenca baxa d'o Bolga de d'o Don. En a suya migrazión enta l'este plegoron a estar en contauto con os [[bulgaros (nomadas euroasiaticos)|bulgaros]] e n'absorbioron una parte d'ellos en a ribera d'a Mar d'Azov. A fins d'o sieglo VII e prenzipios d'o sieglo VIII os khazaros atacoron a los eslabos d'o Dniéper meyo, fendo desapexer-ie a cultura de Pen'kovka. Esto se refelxareflexa en o rechistro arqueolochico, con os tresoros amagatos d'esta epoca "antiguedaz d'os antos". Os arqueologos documentan l'aparizión d'os khazaros en o sur de Rusia con a formazión d'a [[cultura de Salkov]].
Tamién se crei que os khazaros tenioron como basallos a los [[ongaros (nomadas euroasiaticos)|ongaros]], que aberban migrato ta l'ueste baxo o suyo dominio.
 
En o sieglo VIII os khazaros yeran aliatos d'os bizantins e luitaban cuentra a espansión arabe. S'ubrió un itinerario comerzial entre o Imperio Román d'Orient e Asia Zentral que pasaba por Jorezm e norte d'a Mar Caspia, trescurzaba o territorio khazaro aprobeitando os grants ríos e remataba en os puertos d'a Mar d'Azov e [[Crimeya]]. Os khazaros fundoron ziudaz en ixas rutas comerzials, por o que se sedentarizoron en parte. Os khazaros estioron més abanzatos en a creyazión d'un estato que atros pueblos nomadas d'as estepas, obligando a pagar tasas aduaneras e tenendo un exerzito permanent. En a segunda metat d'o sieglo VIII a clase dirichent khazara se combirtió a lo chudaísmo pa no aliniar-se ni con garra corrient cristiana ni musulmana.
 
En o sieglo IX os khazaros entroron en decadenzia por l'aparizión d'atros pueblos que cambeyoron o equilibrio de poder:
*Os [[baregos]], que fundoron prenzipatos dende a [[Mar Baltica]] dica a [[Mar Negra]] dimpués unificatos baxo a [[Rus de Kiev]].
*Os [[pazinacos]], que emigroron ta l'ueste trescurzando o territorio khazaro e debastando-lo.
 
En 964-965 [[Sviatolav]] de [[Kiev]] embadió o territorio d'os bulgaros d'a Bolga, dimpués o territorio khazaro e destruyó en [[965]] a suya capital, [[Sarkel]], una ziudat fortificata chunto a la desembocadura d'o río Don. En [[969]] cayó [[Itil]], en a desembocadura d'a Bolga en a Mar Caspia, a man de l'autual [[Astracán]].
 
A desaparizión d'o estato Khazaro significó tamién a desaparizión d'una barrera que contribuiba a aturar as migrazions ta l'ueste d'os pueblos d'as estepas, que s'irán suzediendo en o tiempo.