Diferencia entre revisiones de «Vin»
Contenido eliminado Contenido añadido
m Removing Link FA template (handled by wikidata) |
|||
Linia 141:
[[Imachen:Vinos de Aragón, Somontano y Bajo Aragón.jpg|150px|thumb|Vins d'o Baixo Aragón (B.T.) y o Semontano (D.O.)]]
[[Imachen:Vinos DO de Aragón.svg|thumb|150px|As Denominacions d'Orichen d'Aragón]]
[[Aragón]] ye dende antigo tierra de vins como contrimuestran os [[vinyero|vinyer]]s distribuitos por tota la cheografía d'o país y mas que mas en os [[semontano]]s, o [[Campo de Carinyena]], as val d'o [[río Xalón]] y o [[río Xiloca]] y o [[Baixo Aragón]]. Bi ha zonas que antigament estioron vinateras ([[Baixo Martín]], [[Sobrarbe]]) y que dixoron d'estar-ne por diferents razons. En o caso d'o Baixo Martín a causa prencipal estió a plaga de ''Filoxera''. En a [[Edat Meya]] os [[sefardís|chodigos]] aragoneses teneban [[vinyero|vinyers]] en propiedat y feban o suyo propio vin o vin ''[[vin chudiego|chudiego]]'' u ''chudienco'', que heba de cumplir bells preceptos entre os quals que en a suya elaboración no participase dengún [[chentil]].
Actualment en Aragón bi ha quatre Denominacions d'Orichen (D.O.):
* ''Denominación d'Orichen Calatayú'': mas de 5.600 etarias de vinyers que se troban situatos en 46 municipios entre as vals
* ''Denominación d'Orichen Campo de Borcha'': Se creyó en l'anyo [[1980]] y tien a seu d'o consello regulador en [[Ainzón]]. En total son 6.336 hectarias distribuitas en 15 municipios en o Semontano Iberico, entre a [[Sierra de Moncayo]] y a [[Ribera Alta de l'Ebro|Ribera de l'Ebro]]. A temperatura meyana ye de 13.9 °C, con pocas precipitacions y muito [[cierzo]]. As variedatz d'uga son garnacha tinta, tempranillo, mazuela, Cabernet Sauvignon, macabeu y moscatel.
* ''Denominación d'Orichen Carinyena'': A primera d'as denominacions d'orichen en Aragón, dende l'anyo [[1960]], encara que ya apareixeba en o estatuto d'o vin de [[1932]] y ya se feban vins en ista comarca dende tiempos d'os [[Imperio Román|romans]]. Ye formata por 14 municipios en o Campo de Carinyena, entre a [[río Uerba|Uerba]] y o Xalón: [[Aguarón]], [[Aladrén]], [[Alfamén]], [[Almonecir de la Sierra]], [[Alpartir]], [[Cosuenda]], [[Lecinacorba]], [[Longars (Campo de Carinyena)|Longars]], [[Mezalocha]], [[Muel]], [[Paniza]], [[Tosos]], [[Villanueva de la Uerva]] y [[Carinyena]], seu d'o Consello Regulador. En total 17.000 etarias de cautivo. As variedatz que se premiten son garnacha tinta, mazuela, tempranillo, monastrell, Juan Ibáñez, Cabernet Sauvignon, macabeu, garnacha blanca, parellada y moscatel román.
Linia 155:
[[Imachen:Museo del Vino del Campo de Borja (Monasterio de Veruela).jpg|thumb|left|250px|O vin ye motor de comarcas como lo [[Campo de Borcha]]]]
* ''Vins d'a Tierra Baixo Aragón'': S'estendilla por as comarcas d'o [[Baixo Aragón (comarca)|Baixo Aragón]], [[Matarranya]] y [[Mayestrato]] amás d'atras localidatz zaragozanas como [[Caspe]], [[Mequinenza]], [[Favara (Zaragoza)|Favara]] y [[Maella]]. A seu ye [[Val de Robres]] y as variedatz d'ugas que se cautivan son macabeu, garnacha tinta y blanca, mazuela, tempranillo, cabernet y syrah.
* ''Vins d'a Tierra Val d'a Cinca'': A zona vinicola la forman municipios d'a val d'a Cinca como [[Albalat de Cinca]], [[Altorricón]], [[Belver d'a Cinca]], [[Binéfar]], [[Fraga (Uesca)|Fraga]], [[Monzón]], [[Tamarit de Litera]], [[
* ''Vins d'a Tierra Val de Xalón'': En l'anyo 1980 yeran 15000 as hectarias cautivatas en a zona y en 2000 yeran nomás 3000 hetarias, manimenos son fendo-se [[prochecto]]s ta promocionar o vin d'a val d'o Xalón. As localidatz que incluyen son trestallatas en as comarcas de [[Ribera Baixa de l'Ebro]] ([[Figueruelas]],...), [[Val de Xalón]] ([[L'Almunia de Donya Godina|L'Almunia]], [[Ricla]], [[Calatorau]], [[Epila]], [[Morata de Xalón]], [[Urreya de Xalón]],...), [[Aranda]] ([[Illueca]], [[Aranda de Moncayo]], [[Exarc de Moncayo|Exarc]]) y [[Comunidat de Calatayú]] ([[Sabinyán]],...). Se cautivan variedatz d'a tierra ([[macabeu (uga)|macabeu]], [[garnacha]], [[tempranillo]], mazuela...) y universals (syrah, chardonnay, cabernet, Merlot...). A [[seu social|seu]] ye en [[Epila]].
* ''Vins d'a Tierra Val
* ''Vins d'a Tierra Campo de Belchit'': Incluye as localidatz d'a comarca de [[Campo de Belchit]] y entre atras bellas localidatz teruelanas como [[Arcaine]], [[Blesa]], [[Uesa]], [[Muniesa]] u [[Oliet]]. A [[seu social|seu]] se troba en [[Lecera]]. As variedatz d'uga son [[macabeu (uga)|macabeu]], [[garnacha blanca]] y tinta, tempranillo, cabernet, merlot, chardonnay, mazuela y syrah.
| |||