Diferencia entre revisiones de «Tailandia»

Contenido eliminado Contenido añadido
m Eliminando "King_Bhumibol_Adulyadej_Portrait.jpg", ha estato borrato de Commons por Fastily debito á: Per commons:Commons:Deletion requests/File:King Bhumibol Adulyadej Portrait.jpg.
fuyendo > fuyindo, como incluyindo, s'ha de parar cuenta en los cherundios de los verbos en -ir
Linia 55:
A [[Capital (politica)|capital]] d'o país ye a ciudat de [[Bangkok]], estando a suya luenga oficial o [[Idioma tailandés|tailandés]] u "thai" y a moneda nacional o [[baht]]. Politicament, o país ye una [[monarquía constitucional]] dende [[1932]], estando l'actual [[Lista de reis de Tailandia|rei]] [[Bhumibol Adulyadej]] ([[Rama IX]]) y l'actual [[Lista de primers menistros de Tailandia|Primer menistro]] [[Abhisit Vejjajiva]].
 
A tribu que fuyendofuyindo d'os chinos[[chineses]] y d'os [[mongols]] trobó en ista rechión a suya libertat, la clamó ''Maung Thai'' u ''tierra d'os libres'', dimpués, os [[angleses]] la clamoron ''Thai Land'' conservando lo termin ''thai'' u ''libertad[[libertat]]''. Asinas o “thai” ye a lengualuenga d'os tailandeses. Manimenos, nomás fa alto u baixo 1.000 anyadas que os thai plegoron en a redoladazona, establindo quantos reinos en o territorio, unificatos dimpués en l'actual estato muderno que en ye o suyo succesor, definindo-se una historia prou rica y variata.
 
== Historia ==
Linia 72:
 
==== Periodo anterior a os thais ====
Mientres o [[sieglo III]] bi heba en o territorio un reino, dito [[reino de Funan]] en as fuents historiograficas chinaschinesas (no se conoix o suyo nombre real) controlaba a mayor parte de l'actual territorio tailandés, plegando enta l'este a controlar o sud [[Vietnam]], amás de [[Cambocha]], y plegando enta o sud dica o norte d'a [[peninsula malaya]]. Por a descripción que fa una misión diplomatica chinachinesa que plegó en o reino entre [[245]] y [[250]] se creye que se trataba d'un reino d'etnia [[Khmers|khmer]].
 
En o [[sieglo V]] amanixió una nueva potencia, basata mas que mas en o suyo potencial [[Agricultura|agricola]], que ye tamién conoixita nomás que por o suyo nombre chinochinés, o [[reino de Chenla]]. Encara que os alazetz d'o reino se trobaban en l'actual [[Laos]], a escape s'estendilló por o norte de l'actual [[Cambocha]] y por o noreste de l'actual Tailandia, plegando dimpués a anexionar-se tot o reino de Funan. Iste nuevo reino tamién yera formato por una clase dirichent [[Khmers|khmer]] y se considera que ye l'antecedent dreito de l'actual Cambocha.
 
==== Os mons ====
Linia 82:
 
==== A peninsula malaya ====
Dende muit tempranament, a [[peninsula malaya]] s'integró en un rete comercial que uniba a [[Civilización chinachinesa|ChinaChinesa]] con a [[India]], una rota comercial que ye conoixita de vegatas como a ''[[rota maritima d'a seda]]''. As [[ciudat-estato|ciudatz-estato]] portuarias d'a peninsula adoptoron modelos cultural y politicos indios (en a dita [[indianización d'Indonesia]]). Textos chinoschineses d'o [[sieglo III]] charran d'una ciudat clamata Dun-sun, situuata en o norte d'a peninsula, que controlaba as dos costas peninsulars.
 
Mas enta o sud, amán de l'actual ciudat de [[Chaiya]], se troban repuis que han estato datatos en primerías d'o [[sieglo V]], perteneixents a una ciudat que ye mencionata en as fuents chinaschinesas como Pan-pan.
 
En a mesma Chaiya, s'ha trobato una inscripción de 697 d'a [[era Saka]] (ye decir, de [[775]] dC), que proclama que un rei de [[Sriwijaya]], ciudat-estato que se trobaba en l'actual ciudat de [[Palembang]] a o sud d'a isla de [[Sumatra]], en [[Indonesia]], bi erichió una [[stupa]].
 
==== Os khmers ====
Dende o [[sieglo IX]], os [[khmers]], que heban establito a suya [[Capital (politica)|capital]] en [[Angkor]], prenioron progresivament o control d'o conchunto d'o [[sudeste d'Asia]] continental, imponendoimposando o suyo dominio a os suyos primos os [[mons]].
 
Antiparte, tamién en ixe inte ye quan os primers grupos de [[thais]], procedents d'o sud de [[China]], s'establioron en as marcas septentrionals d'o [[Imperio khmer]], a o norte d'os [[monts Dangrek]]. Mientres os sieglos [[Sieglo XI|XI]] y [[Sieglo XII|XII]], o elemento etnico thai esdevenió predominant en a población d'ixa redoladazona.
 
==== Os reinos de Sukhothai y Lannathai ====
Linia 177:
Dimpués de tener a mayor tasa de creiximiento economico mundial dende [[1985]] dica [[1995]] -con una meyana d'o 9% anyal- s'incrementó a presión especulativa sobre a moneda tailandesa, o ''baht'', que en [[1997]] levó a una crisi que deixó a o descubierto debilidatz d'o sector financiero y forzó a o gubierno a vender moneda. Dimpués de muito tiempo estancato en 25 debant d'o [[Dólar|dólar estatounitense]], o baht plegó a la suya cota mas baixa (56 baths o dólar) en chinero de [[1998]], y a economía se contrayó alto u baixo un 10,2% en aquell mesmo anyo. A crisi se estendilló dica convertir-se en una [[crisi financera d'o sudeste asiatico]].
 
Tailandia dentró en una fase de recuperación a l'anyo siguient, expandindo-se un 4,2% y creixendo un 4,4% en [[2000]], debito en gran parti a que as fuertes exportacions s'incrementoron arredol d'un 20% aquell mesmo anyo. O creiximiento se suavizó por a desaceleración d'a economía global mientres l'anyo [[2001]], pero se recuperó en os anyos sigüients debito a o gran creiximiento d'a [[Republica Popular China|China]], y gracias a quantos programas d'estimulación interna aintroadintro d'as politicas "Dual-Track" promovitas por o Primer Menistre [[Thaksin Shinawatra]]. O creiximiento en [[2003]] s'estimó en un 6,3% y s'incrementó dica un 8% y un 10% os anyos [[2004]] y [[2005]] respectivament.
Tailandia ye en camín de convertir-se en o estato economicament mas poderoso d'o [[sudeste asiatico]] y en un d'os estatos mas poderosos d'Asia, entrando a competir con países mas abanzatos d'occident.
 
Linia 216:
=== Etnografía ===
[[Imachen:Marriage in Thailand.JPG|thumb|200px|Casamiento tradicional en Tailandia]]
A población tailandesa ye dominata por as etnias ''thai'' y ''lao'' , que conforman as tres quatrenas partis d'a población d'o país. Existe tamién una ampla comunidat [[ChinaHan (pueblo)|chinesa]] que historicament ha chugato un papel desproporcionadament significativo en a economía.
 
Atros grupos etnicos encluyen a os [[malayos]] a o sud, os [[étnia mon|mon]], os [[khmer]] y quantas tribus indichenas en as montanyas.