Diferencia entre revisiones de «Archentina»

Contenido eliminado Contenido añadido
Xqbot (descutir | contrebucions)
m r2.7.3) (Bot: modificadas gag:Argantina a gag:Argentina; cambios triviales
→‎Politica y gubierno: eixecutivo > eXecutivo /eKSecuvito/, eixercitar > eXercitar /eKSercitcar/
Linia 74:
=== Estructura constitucional ===
[[Imachen:Casa Rosada in Buenos Aires.jpg|thumb|left|A ''[[Casa Rosada]]'', o palacio d'o gubierno archentín, en Buenos Aires.]]
A zaguera [[dictadura]], que prencipió en l'anyo [[1976]], inició a suya cayita con a redota d'Archentina en a [[Guerra d'as Malvinas]], y en [[1983]] se facioron eleccions democraticas. [[Raúl Alfonsín]], o primer president democratico dimpués d'a dictadura, s'enfrontinó con diversos retos, encluyendoencluyindo-ie un debantamiento melitar, y renunció seis meses antis d'a fin d'o suyo periodo de mandato. [[Carlos Ménem]] fue designato president, y dimpués d'una reforma constitucional, consiguió estar reesleito por un periodo de quatre anyos más, dica [[1999]], calendata en a que [[Fernando de la Rúa]] fue esleito, estando a primera transición pacifica en muitas decadas.
 
A [[Constitución archentina de 1853|Constitución archentina]] de [[1853]], reformata substancialment en [[1994]], estableixe una [[deseparación de poders]] definita aintroadintro d'un [[presidencialismo|sistema presidencialista]]. O [[poder eixecutivoexecutivo]] lo tien o [[president d'Archentina|president]], esleito con o vicepresident por un periodo de quatre anyos con a posibilidat de reelección. A [[potestat lechislativa]] ye eixercitaexercita por o [[Congreso d'a Nación]] (''Congreso de la Nación'', en [[Idioma castellán|espanyol]]), composato por o [[Senato d'Archentina|Senato]], con 72 miembros, y a [[Cambra de Deputatos d'Argentina|Cambra de Deputatos]] (''Cámara de Diputados'') con 257 miembros. O [[poder chudicial]] recaye sobre a [[Cort Suprema de Chusticia d'Archentina|Cort Suprema de Chusticia]].
 
Os [[Partito politico|partitos politicos]] más grans d'Archentina son o ''[[Partido Justicialista]]'' (PJ), un partito d'orichen [[Peronismo|peronista]], y a ''[[Unión Cívica Radical]]'' (UCR), establita en [[1890]].
Linia 84:
Territorialment Archentina ye organizata en 23 [[Provincias d'Archentina|provincias]] y a Ciudat Autonoma de [[Buenos Aires]] que ye a [[Capital (politica)|capital]] d'a federación. As provincias tienen totz os poders que no han estato explicitament delegatos a lo gubierno federal en a constitución nacional. As provincias s'encargan d'impartir chusticia, de chestionar os afers relacionatos con l'[[amostranza]] primaria y d'asegurar o rechimen municipal.
 
As provincias archentinas s'organizan internament en un [[sistema congresual]], eslechindoesleyindo os representants d'o [[poder lechislativo]] y o gubernador d'a provincia ([[poder eixecutivoexecutivo]]) de manera separata. Teoricament, o [[president d'Argentina]] tien a facultat d'intervenir en as provincias t'asegurar-ne a forma republicana de gubierno u ta esfender o territorio d'as invasions estrancheras, encara que en a practica ha intervenito en diversas ocasions melitarment u en casos en que o gubierno provincial ha estato acusato de [[corrupción]].
 
A mayoría d'as provincias d'o centro y norte d'o país son anteriors a la creyación d'Archentina como estato independient (ye decir, ya feban parti d'os virreinatos espanyols de [[Sudamerica]]). Manimenos, as provincias con presencia significativa d'[[amerindio suramericán|amerindios]] u con una baixa población yeran territorios nazconalsnacionals administratos por o Gubierno federal antis de convertir-se en provincias autonomas. O zaguer territorio en convertir-se en provincia ha estato [[Tierra d'o Fuego, Antartida y Islas de l'Atlantico Sud]], qui lo fació en [[1991]].
 
Dica [[1825]], epoca en que as Provincias Unitas d'o Río d'a Plata prenzipioronprencipioron a emplegar oficialment o nombre d'"Archentina", a Provincia Oriental (que en [[1829]] se combertirbaconvertirba en a [[Uruguai|Republica Oriental d'Uruguai]]) ey a provincia de Tarija (que dimpués ferba parti de [[Bolivia]]) yeran provincias constitucionals archentinas.
 
== Cheografía humana y sociedat ==