Diferencia entre revisiones de «Irlanda d'o Norte»

Contenido eliminado Contenido añadido
→‎Historia: Tiro la chabi-sección y la poso en atro articlo
Linia 50:
 
== Historia ==
Irlanda d'o Norte corresponde a los condatos de [[Antrim]], [[Down]], [[Armagh]], [[Londonderry]] que a principios d'o sieglo XX yeran de mayoría protestant y a los condatos de [[Fermanagh]] y [[Tyrone]], de mayoría [[irlandeses|irlandesa]] catolica. Estos seis condatos mas [[Donegal]], [[Monaghan]] y [[Cavan]] feban parti de l'[[Ulster]], uno d'os reinos tradicionals d'[[Irlanda]].
Antis d'a independencia d'o Estato Libre Irlandés (agora clamato [[Republica d'Irlanda]]) en [[1922]], toda a [[isla d'Irlanda]] yera un país drento d'o [[Reino Unito]]. En ixe anyo, 26 [[condato]]s en o norte d'a isla plegoron a estar independients, pero seis condatos d'o norte permaneixioron baixo soberanía britanica con o nombre d'Irlanda d'o Norte.
 
En zaguerías de [[1920]] o parlamento britanico vota una lei que divide a isla en dos partz, cadaguna autonoma y con estructura confederal. Pa asegurar a supremacía d'os protestants a delimitación d'Irlanda d'o Norte de [[1920]] no incluye os tres condatos de l'Ulster mes catolicos.
A provincia d'Irlanda d'o Norte se creyo dimpués d'a partición d'a isla en [[1921]]. Os suyos seis condatos mas Donegal, Monaghan y Cavan feban parti de l'Ulster, uno d'os reinos tradicionals d'[[Irlanda]].
 
As eleccions dan una mayoría a los [[unionistas]] en o norte y a lo [[Sinn Fein]] en o sud. O [[Sinn Fein]] negoció con o gobierno de Londres y en zaguerrías de [[1921]] se concede una quasi independencia a un ''Irish Free State'' u "Estato Libre d'Irlanda" formau por 26 condatos de mayoría catolica, acceptando que os condatos protestants d'Irlanda d'o Norte sigan unius a lo [[Reino Unito]]. Manimenos os grans terratenients consiguen que os condatos de [[Fermanagh]] y [[Tyrone]] de mayoría catolica queden en Irlanda d'o Norte chunto con os quatre de mayoría protestant de [[Antrim]], [[Down]], [[Armagh]] y [[Londonderry]] pa dar-lis una viabilidat economica.
Dimpués d'a separación d'[[Irlanda]], Irlanda d'o Norte ha seguito vivindo muitos anyos de violencia. Os recients alcuerdos de paz han feito renaixer a esperanza, sobretot dende a inauguración en [[1998]] de l'''Asambleya d'Irlanda d'o Norte'' y os alcuerdos de paz con l'[[IRA]].
 
A provincia d'Irlanda d'o Norte se creyo dimpués d'a partición d'a isla en [[1921]]. O gobierno de Londres permitió que los protestants locals discrimisasen economica y socialment a los catolicos. Dimpués d'a separación d'[[Irlanda]], Irlanda d'o Norte ha seguito vivindo muitos anyos de violencia. Os recients alcuerdos de paz han feito renaixer a esperanza, sobretot dende a inauguración en [[1998]] de l'''Asambleya d'Irlanda d'o Norte'' y os alcuerdos de paz con l'[[IRA]].
 
== Veyer tamién ==