Diferencia entre revisiones de «Mitolochía griega»

As fuents literarias mas antigas conoixidas, os poemas épicos d'a [[Ilíada]] y a [[Odisea]], se centran en os sucesos arredol d'a Guerra de Troya. Dos poemas d'o quasi contemporanio d'Homero, Hesíodo, a Teogonía y [[Os Treballos y os Días]], contienen relatos sobre a chenesi d'o mundo, a sucesión de gobernants divinos y epocas humanas y l'orichen d'as trachedias humanas. Tamién se conservoron mitos en os himnos homericos, en fragmentos de poesía épicaepica d'o ciclo troyano, en poemas liricos, en as obras d'os dramaturgos d'o sieglo V a. C., en escritos d'os investigadors y poetas d'o periodo helenistico y en textos d'a epoca de l'Imperio Román d'autors como Plutarco y Pausanias.

O escubrimiento d'a [[civilización micénica]] por o [[arqueologo]] aficionau alemán [[Heinrich Schliemann]] en o [[sieglo XIX]] y o d'a [[civilización minoica]] en [[Creta]] por o arqueologo britanico sir [[Arthur Evans]] en o [[sieglo XX|XX]] aduyoron a explicar muitas d'as preguntas existents sobre as épicasepicas d'Homero y proporcionon evidencias arqueolochicas de muitos d'os detalles mitolochicos sobre dioses y héroes. Desafortunadament, a evidencia sobre mitos y rituals en os chacimientos micenicos y minoicos ye completament monumental, ya que as inscripcions en [[lineal B]] (una forma antiga de [[idioma griego|griego]] trobau tanto en Creta como en Grecia) estioron usadas prencipalment ta rechistrar inventarios, si bien los nombres de dioses y héroes han estau dubdosament revelaus.

A epoca en a qual vivioron os héroes se conoixe como [[edat heroica griega|edat heroica]]. A poesía épicaepica creyó ciclos d'historias agrupadas arredol de héroes y establió as relacions familiars entre os héroes d'as diferents historias, organizando asinas as historias en seqüencia.

A sola épicaepica helenistica conservada, as ''Argonáuticas'' d'Apolonio de Rodas (poeta épico, investigador y director d'a [[Biblioteca d'Alexandría]]) narra o mito d'o viache de [[Chasón]] y os Argonautas ta recuperar o [[vellocino d'oro]] d'a mitica tierra de [[Cólquida]]. En as ''Argonáuticas'' Chasón ye empentau a la suya busca por o rei [[Pelias]], qui recibe una profecía sobre un hombre con una sandalia que sería a suya [[némesis]]. Chasón pierde una sandalia en un río, plegando a la corte de Pelias y encetando asinas a épicaepica. Quasi totz os miembros d'a siguient cheneración d'héroes, amás d'Heracles, fuoron con Chasón en o ''[[Argo]]'' ta buscar o vellocino d'oro. Ista cheneración tamién incluiba a [[Teseu]], que fuo a [[Creta]] a matar a o [[Minotauro]], a la heroína [[Atalanta]] y a [[Meleagro (mitolochía)|Meleagro]], que una vez tenió un ciclo épico propio. Píndaro, Apolonio y Apolodoro s'esforzoron en dar listas completas d'os Argonautas.

O ciclo tebano tracta d'os sucesos relacionaus especialment con [[Cadmo]], o fundador d'a ciudat, y posteriorment con os feitos de [[Layo]] y [[Edipo]] en Tebas, una serie d'historias que levoron a o saqueo final d'a ciudat a mans de ''Os siet contra Tebas'' y os [[Epígonos]]. (No se sabe si figuraban en a épicaepica orichinal.) Referent a Edipo, os relatos épicos antigos pareixen deixar-le seguir gubernando en Tebas dimpués d'a revelación que [[Yocasta]] yera a suya mai, y casandose dimpués a una segunda esposa que se convirtió en mai d'os suyos fillos, la qual cosa resulta muit diferent a la historia que conoixemos por as trachedias (por eixemplo, o ''[[Edipo rei]]'' de Sófocles) y os relatos mitolochicos posteriors.

O [[Ciclo troyano|ciclo d'a Guerra de Troya]], una colección de [[ÉpicaEpica|poemas épicosepicos]], prencipia con os sucesos que desencadenoron a guerra: [[Eris]] y a [[mazana dorada]] "t'a mas bella" (''kallisti''), o [[chudicio de Paris]], o rapto de [[Helena de Troya|Helena]] y o sacrificio d[[Ifichenia]] en [[Áulide]]. Ta rescatar a Helena, os griegos organizoron una gran expedición baixo o mando d'o chirmán de [[Menalau]], Agamenón, rei d'Argos u Micenas, pero os troyanos se negoron a liberar-la. A ''Ilíada'', que se desembolica en o deceno anyo d'a guerra, cuenta la disputa d'Agamenón con Aquiles, que yera o millor guerrero griego, y as consiguients muertes en batalla de l'amigo d'Aquiles, [[Patroclo]], y d'o fillo mayor de [[Príamo]], [[Héctor]]. Dimpués d'a muerte d'iste s'unioron a os troyanos dos exoticos aliatos: [[Pentesilea]], reina d'as [[Amazona (mitolochía)|Amazonas]], y [[Memnón]], rei d'os [[etiopes]] y fillo d'a diosa d'a aurora [[Eos]]. Aquiles mató a totz dos, pero Paris aconsiguió alavez matar-le con una flecha en o calcanyo, a sola parte d'o suyo cuerpo vulnerable a las armas humanas. Antes que podesen tomar Troya, os griegos habioron de rapar d'a ciudat a imachen de madera de Palas Atenea (o [[Paladio (mitolochía)|Paladio]]). Finalment, con la aduya d'Atenea construyoron o [[caballo de Troya]]. Manimenos as alvertencias d'a filla de Príamo, [[Casandra]], os troyanos estioron convencius por [[Sinón]], ta levar o caballo dentro d'as murallas de Troya como ofrenda ta Atenea. O sacerdote [[Laocoonte]], que intentó destruir o caballo, estió muerto por serpients marinas. En a boca de nueit la flota griega tornó y os guerrers d'o caballo ubrioron as puertas d'a ciudat. En o completo saqueo que siguió, Príamo y os suyos fillos restants estioron asasinaus, pasando as mullers troyanas a estar esclavas en quantas ciudatz de Grecia. Os viaches de torno d'os liders griegos estioron narraus en dos épicasepicas, os ''[[Regresos]]'' (''Nostoi'', hue perdida) y a ''Odisea'' d'Homero. O ciclo troyano tamién incluye as aventuras d'os fillos d'a cheneración troyana (por eixemplo [[Orestes]] y [[Telémaco]]).

A mitolochía yera en o corazón d'a vida cutiana en l'antiga Grecia. Os griegos consideraban a mitolochía una parte d'a suya historia. Usaban os mitos ta explicar fenomenos naturals, diferencias culturals, enemistatz y amistatz tradicionals. Yera una fuent de argüello estar capaz de seguir l'ascendencia d'os propios dirichents dica un héroe mitolochico u un dios. Pocos dubdaban de la base real d'o relato d'a Guerra de Troya en a ''Ilíada'' y a ''Odisea''. Seguntes Victor Davis Hanson y John Heath o conoixencia profundo d'a épicaepica homerica yera considerau por os griegos la base d'a suyo culturización. Homero yera a «educación de Grecia» (Ἑλλάδος παίδευσις) y a suya poesía «o Libro».