Diferencia entre revisiones de «Mitolochía romana»

Contenido eliminado Contenido añadido
Ulixes (descutir | contrebucions)
Sin resumen de edición
Ulixes (descutir | contrebucions)
Sin resumen de edición
Linia 1:
{{correchir}}
{{Endesarrollo}}
 
[[Imachen:Lar romano de bronce (M.A.N. Inv.2943) 01.jpg|thumb|180px|right|''Lar Familiaris'' del sieglo I a.C.]]
 
Línea 6 ⟶ 7:
 
== Dioses nativos romanos e italicos ==
[[Imachen:Zucchi, frescos Palazzo Ruspoli Pace 02.jpg|220px|right|thumb|A Triada Capitolonia.]]
As practicas rituals romanas d'os sacerdotes oficials distinguiban clarament dos clases de dioses: los ''di indigetes'' y los ''di novensides'' u ''novensiles''. Os ''indigetes'' yeran os dioses orichinals d'o estau romano, y o suyo nombre y naturaleza son indicaus por os titols d'os sacerdotes mas antigos y por as fiestas fixas d'o calandario. Os ''novensides'' yeran divinidatz posteriors que os suyos cultos estioron introducius en a ciudat en o periodo historico, normalment en una calendata conoixida y como respuesta a una crisi especifica u necesidat.
 
As divinidatz romanas primitivas incluiban, amás de los di indigetes, muitos d'os clamaus dioses especialistas que os suyos nombres yeran invocaus en realizar diversas actividatz, como la culle. Os fragmentos d'os viellos rituals que acompanyaban a istes actos como a siembra revelan que en cada parte d'o proceso s'invocaba a una deidat diferent, estando o nombre de cadaguna d'ellas derivau regularment d'o verbo t'a operación. Istas divinidatz pueden estar agrupadas baixo o termin cheneral de dioses asistents u auxiliars, que yeran invocaus de conchunta con a deidatz mayors. Os antigos [[culto]]s romanos yeran mas un polidemonismo que un politeísmo: os conceptos que os adoradors teneban d'os sers invocaus consistiban en poco mas que os suyos nombres y funcions, y o ''[[numen]]'' u "poder" d'o estar se manifestaba en formas altament especializadas.
 
O caracter d'os ''indigetes'' y as suyas fiestas amuestran que os antigos romans no solament yeran miembros d'una comunidat agricola sino que tamién yeran orgullosos de luitar y muit relacionaus con a guerra. Os dioses representaban distintivament as necesidatz practicas d'a vida diaria, como las sentiba a comunidat romana a la qual perteneixeban. S'entregaban escrupulosament a os ritos y ofrendas que consideraban apropiaus.
Asinas, [[Chán]] y [[Vesta (mitolochía)|Vesta]] guardaban a puerta y o fogar, os [[Lars (mitolochía)|Lars]] protecheban o campo y a casa, [[Pales]] os pastos, [[Saturno (mitolochía)|Saturno]] a siembra, [[Ceres (mitolochía)|Ceres]] o creiximiento d'o grano, [[Pomona]] a fruita, y [[Consus]] y [[Ops]] la culle. Mesmo o machestuoso [[Chupiter (mitolochía)|Chupiter]], rei d'os dioses, yera honrau por la aduya que as suyas plevias daban a las granchas. En o suyo mas amplio caracter yera considerau, a traviés d'o suyo arma de rayos, o director de l'actividat humana y, por o suyo amplio dominio, o protector d'os romans en as suyas expedicions militars dillá as buegas d'o suyo propio país. Prominents en a epoca mas antiga estioron os dioses [[Marte (mitolochía)|Marte]] y [[Quirino (mitolochía)|Quirino]], que a ormino s'identificaban entre ell. Marte yera un dios d'a guerra a o que s'honraba en marzo y octubre. Os investigadors modernos creyen que Quirino estió o patrón d'a comunidat militar en tiempos de paz.
 
A la cabeza d'o panteón primitivo se trobaba a truada Chupiter, Marte y Quirino (que os suyos tres sacerdotes, u ''flamines'', teneban o mayor rango), y Chán y Vesta. Istes dioses antigos teneban poca individualidat, y as suyas historias personals no teneban de matrimonios y chenealochías. A diferencia d'os dioses griegos, no se consideraba que funcionaban d'a mesma forma que os mortals, y por ixo no existen muitos relatos d'as suyas actividatz. Iste culto primitivo ye asociau con [[Numa Pompilio]], o segundo rei de Roma, de qui se creyeba que tenió como consorte y consellera a la diosa romana d'as fuents [[Echeria (mitolochía)|Echeria]], a qui a ormino s'identifica como una [[ninfa]] en as fuents literarias posteriors. Manimenos, s'adhibioron nuevos elementos en una epoca relativament temprana. A la casa real d'os Tarquinios s'atribuyó en as leyendas o establimiento d'a gran [[Triada Capitolina]], Chupiter, Chán y [[Minerva]], que asumió o puesto supremo en a relichión romana. Atras adicions estioron o culto a [[Diana (mitolochía)|Diana]] en o [[amonte Aventino]] y a introducción d'os [[Libros Sibilinos]], profecías d'a historia d'o mundo que, seguntes a leyenda, estioron compradas por Tarquinio a zaguers d'o [[sieglo IV a. C.|sieglo IV a.C.]] a la Sibila de Cumas.
 
== Dioses extranchers ==
[[Imachen:Cibeles con Palacio de Linares closeup.jpg|200px|thumb|A diosa Cibeles, d'orichen frichio.]]
A absorción de deidatz locals vecinas tenió puesto a medida que o estau romano conqueriba o territorio vecino. Os romans gosaban conceder a os dioses locals d'o territorio conqueriu as mesmas honors que a os dioses antigos que heban estau consideraus propios d'o estau romano. En muitas casos as recientment adquiridas deidatz yeran convidadas formalment a levar o suyo domicilio a nuevos santuarios en Roma. En [[203 a. C.]], la figura de culto representativa de [[Cibeles]] estió retirada de [[Pesino]] (''Frichia''') y acullida cerimoniosament en Roma. Amás, o creiximiento d'a ciudat atrayó a extranchers, lo qual se permitiba continar con l'adoración a os suyos propios dioses. D'ista forma plegó [[Mitra (mitolochía)|Mitra]] a Roma y a suya popularidat en as lechions extendió o suyo culto dica tant luen como Bretaña. Amás de [[Dioscuros|Cástor y Pólux]], os asentamientos conquerius en [[Italia]] pareixen haber contribuiu a o panteón romano con Diana, Minerva, [[Hércules]], Venus y atras deidatz de menor rango, qualques d'a quals yeran divinidatz italicas, procedendo atras orichinalment d'a cultura griega de [[Magna Grecia]]. As deidatz romanas importants estioron finalment identificadas con os mas [[antropomorfismo|antropomorficos]] dioses y diosas griegos, y asumioron muitos d'os suyos atributos y mitos.
 
== Naturaleza d'os antigos mitos romanos ==
Línea 111 ⟶ 122:
[[en:Roman mythology]]
[[eo:Romia mitologio]]
[[es:Mitología romana]]
[[et:Vanarooma mütoloogia]]
[[eu:Erromatar mitologia]]