Diferencia entre revisiones de «Estau de conservación d'especies»

Contenido eliminado Contenido añadido
Xqbot (descutir | contrebucions)
m Robot Adhibito: Modificato: zh-min-nan:Pó-io̍k chōng-hóng
Sin resumen de edición
Linia 1:
O '''estato de conserbaziónconservación''' d'una [[espezieespecie (biolochía)|especie]] ye rala mida de probabilidat que ixa remane esistindoexistindo en o futuro, parando-ie cuentas no nomás que ta o [[bolumenvolumen]] de poblaziónpoblación actual si que tamién t'as tendenziastendencias amostratas per a espezieespecie a traviés d'os tiempos, d'a existencia de [[predador]]s u altras menazas, d'as modificazionsmodificacions prebistasprevistas d'o suyo ''[[hábitathabitat]]'', etzecetra.
{{Grafía_87}}
O '''estato de conserbazión''' d'una [[espezie]] ye ra mida de probabilidat que ixa remane esistindo en o futuro, parando-ie cuentas no nomás que ta o [[bolumen]] de poblazión actual si que tamién t'as tendenzias amostratas per a espezie a traviés d'os tiempos, d'a existencia de [[predador]]s u altras menazas, d'as modificazions prebistas d'o suyo ''[[hábitat]]'', etz.
 
A más defunditadifundita d'as clasificazionsclasificacions posibles ta os estatos de conserbaziónconservación ye la que elaboró a [[Unión Internacional por a ConserbaziónConservación d'a Naturaleza]] (conoixita por as sieglas [[idioma anglés|anglesas]] IUCN), a on que se compilan os datos d'a clamata [[Lista Roya d'as EspeziesEspecies Menazatas]]. A zaguera bersiónversión d'ixa clasificaziónclasificación estiófue espublicatapublicata en o [[2004]] ey destingue as siguients güeitoueito categorías:
 
;No EbaluatoEvaluato (NE): Quan que no se tienen datos de garra estudeos sobre d'a biabilidatviabilidat d'a espezieespecie, ey temporalment son adscritos ent'a categoría ''No EbaluatosEvaluatos''.
 
;Datos InsufizientsInsuficients (DD): Quan que os datos que se tienen d'a espezieespecie son desactualizatos u insufizientsinsuficients en cualidatqualidat ey cantidat ta poder-ne itardecidir si a espezieespecie ye biableviable u no. AlabezAlavez, s'endica como a ''InsufizientmentInsuficientment Datata''. Ixo no quier pas dezirdecir que rala espezieespecie sía fuera de periglo. Manimenos a sobén a manca de datos probiénprovién prezisamentprecisament de l'esparzo lumero d'exemplars.
 
;Periglo Baixo (LR): A espezieespecie ha estato ebaluataevaluata ey os resultatos d'ixa ebaluaziónevaluación diz que no mi ha razons ta considerar-la a garra d'as categorías más preocupadoras. Con a exzeiziónexcepción d'os animals domesticos ey d'o [[Homo sapiens|ser umanohumano]], que no están comprenditos en a clasificaziónclasificación, totas as espeziesespecies no menazatas se troban dintro d'ista categoría, a cualsiquieraqualsiquiera d'as suyas tres soz-categorías.
::'''PreocupaziónPreocupación Menima (LC)''': A espezieespecie no cumple garra d'os criterios ta estar aconsiderata como a mereixedera de garra midamesura de proteziónproteción.
::'''AmannataAmanata t'a BulnerabilidatVulnerabilidat (NT)''': A espezieespecie no ye obchetoobchecto de garra midamesura de proteiziónprotección, anque as suyas poblazionspoblacions son escasas u bien se troban restrinchitas a un ''hábitathabitat'' prou restrinchito u que proximament en será.
::'''Pendient de MidasMesuras t'a ConserbaziónConservación (CD)''': A espezieespecie podería estar dintro d'altras categorías de periglo más grans si no porque estás protechita por midasmesuras que ne regulan a existenziaexistenxia.
 
;BulnerableVulnerable (VU): A espezieespecie se troba menazata d'extinziónextinción sía por o descenso d'a poblaziónpoblación, por a degradazióndegradación d'o suyo ''hábitat'', a introducción de [[parasito]]s u competidors, a fragmentaziónfragmentación d'os suyos nuclios poblazionalspoblacionals u cñualsiquierqualsiquier altra enchaquia que faiga posibles ebentoseventos posteriors u catastrofes que la exterminen posteriorment.
 
;En Periglo (EN): A espezieespecie se troba en periglo d'extinziónextinción inminent, sía por un descenso estimato uobservatoobservato d'a metat d'a suya poblaziónpoblación en a suya decada, por a existencia de menos de 2500 exemplars adultos, por a restriziónrestricción d'o suyo ''hábitat'' dica quotas por baixo d'os 5000 Km<sup>2</sup>, u altras causas.
 
;En Periglo Critico (CR): A espezieespecie ye menazata d'extinzionextincion en un futuro inmediato, sía por a desapareixenziadesapareixencia d'alto ta un 80% d'os suyos miembros, u por a existencia de menos de 250 exemplars adultos, u por a restriziónrestricción d'a suya aria de destribuzióndestribución ta 100 Km<sup<2</sup> u menos.
 
;Extinchito en estato salbachesalvache (EW): No s'han puesto trobar exemplars bibosvivos d'a espezieespecie en o suyo meyo natural encara que sse n'aiganhaigan feto estudeos exhaustibos d'ésteexhaustivos, ey se considera que nomás que son conserbatosconservatos exemplars en [[agricultura|caultibocaultivo]] u cautibidatcautividat.
 
;Extinchito (EX): Dimpués d'estudear-se exhaustibamentexhaustivament o suyo ''hábitat'', no bi ha garra dandalo razonable que o zaguer exemplar d'a espezieespecie no sía muerto.
 
== Os estatos de conserbaziónconservación en [[Biquipedia]] ==
 
[[Biquipedia]] endica o estato de conserbaziónconservación d'as espeziesespecies con as categorías emplegatas por a [[IUCN]], anque con dos salbedazsalvedatz:
 
* Quan as espeziesespecies son extinchitas, s'endica tamién si s'extinguiónextinción en tiempos istoricoshistoricos u se conoxconoix nomás que por o rechistro fosil. As espeziesespecies dintro d'esta categoría, lochicament, nunca no estión examinatas por a IUCN.
 
* O estatus d'as espeziesespecies domesticas, que a IUCN no contempla pas, s'endicaindica como a "''Domestico''" u "''Domestica''", u más simplerament "''No Menazato''".
 
== Enrastres externos ==
 
* {{es}} [http://www.iucn.org/webfiles/doc/SSC/RedList/redlistcatspanish.pdf Categorías d'a IUCN en a suya bersiónversión d'o 2001]
* {{en}} [http://www.iucnredlist.org/ Motor de chira informatizato ta espeziesespecies en a Lista Roya d'a IUCN]
 
[[Categoría:Ecolochía]]