Diferencia entre revisiones de «Chinguis Khan»

Contenido eliminado Contenido añadido
m r2.7.1) (Robot Adhibito: sa:चंगेज़ ख़ान
Sin resumen de edición
Linia 9:
| reinato1=
| predecesor0= [[Yesükhei]]
| succesor0= [[OgodeiOgödei]]
| predecesor1=
| succesor1=
| atros títols =
| puesto de naixencia = MonteMont BurjanBurKhan JaldunKhaldun
| calendata de naixencia = ca. [[1162]]
| puesto de muerte = [[Yinchuan]]
Linia 32:
En l'anyo 1206 fue esleito [[Gran Khan]] por l'asambleya ''Querltai'' cheneral de caudiellos de toz ixos pueblos y lis imposa o Yassa u codigo estricto a lo que totz han de sozmeter-sen, baixo [[pena de muerte]], garantindo con ixo una disciplina a la que os nomadas no yeran avegatos.
 
Con o títol de [[Gran Khan]], encomienza una nueva politica expansiva, sozmetendo atros pueblos y tribus. Os öngüt lis s'unen poco dimpués de [[1206]], y tamién os [[uigurs]] d'o reino de [[Khotcho]]. A tradición cultural d'os uigurs enriquirá a los mongols que careixeban de muitos modelos administrativos pa dirichir sociedatz diferents a las suyas. Os mongols prenioron una versión de l'[[alfabeto uigur]] pa escribir por primera vegata a luenga mongol. Os primers dirichents administrativos y funcionarios d'o imperio mongol estioron uigurs. Os fillos de Chinguis Khan tenioron preceptors [[uigurs]].
 
Con o Sinkiang y as tierras altas d'Asia Central dominatas, Chinguis Khan se lanza a la conquiesta d'os reinos de cultura sinizata que tien a man. Primero ye o reino de ''Quin'' d'o pueblo ''Churchet'', tamién atacato por a China [[Song]].
 
En 1209 os mongols atacoron a os [[tangutz]] de [[Xi Xia]], pero no podioron prener as ciudatz. Os [[tangutz]] solicitan a paz a cambeyo d'aduya militar a los mongols en caso de guerra. Chinguis Khan ya tiene asegurato o control de buena parte d'[[Asia Central]], esdevenindo-ie a mayor potencia militar. En 1121 invade o norte de China y vence a los [[Quin]] (una dinastía d'orichen [[churchetz|churchet]] u [[manchús|manchú]] que gobernaba China), ocupando [[Manchuria]] y prenendo [[Pequín]] en [[1215]].
 
En 1211 uns usurpadors heban preso a [[cadiera reyal]] d'os [[Cara Quitai]] (que encara que en ixa epoca no yeran conoixitos como mongols yeran pertenexients a lo trallo linguistico d'os mongols), y os [[mainate]]s locals se posoron baixo a protección de Chinguis Khan.
 
Torna a la ofensiva en [[1218]] contra os Cara Quitai, os [[mainate]]s locals reciben a los mongols como libertadors. En 1218 o [[Xah]] de [[Khorezm]] comete a error d'executar a uns embaixadors mongols acusatos d'espías, y como represalia en 1219-1220 os mongols devastan [[Khorezm]] y s'anexionan tot o suyo territorio (que iba dende [[Caxemira]] dica o Pamir e Irán). En [[1221]] Chinguis Khan plega a l'[[Indo]], pero no ye intresato en conquerir a India. Entre 1219 e 1224 tota [[Asia Central]] ye baixo control mongol. As tribus que quieren participar en a conquiesta se sozmeten a la Yassa.
 
En 1225 Chinguis Khan encomienza una expedición contra China y ataca de nuevo a los [[tangutz]], que no heban aduyato a los mongols quan yeran en guerra contra [[Khorezm]]. En 1227 mientres son esclafatos Chinguis Khan troba a muerte, quan ya heba previsto o reparto d'o imperio entre os suyos fillos, tenendo en cuenta que Chochi ya yera muerto enantes d'él.
* [[Tului]] recibió a Mongolia Oriental y territorios adchacents.
* [[Chagatai]] recibió as estepas de l'antigo país uigur, que estió propiedat d'os [[Cara Quitai]].
* [[Ogodei Khan]] recibió Mongolia Occidental, con as estepas d'o nordeste y a l'este d'o [[laco Balkhax]], y esdevinió [[Gran Khan]] en 1229.
* Os fillos de [[Chochi]] ([[Batu]] y [[Orda]]) recibioron como herencio suyo (''ulus'') l'ueste d'as estepas (l'actual [[Cazaquistán]] y més alla).
 
<center>
Linia 54:
| predezesor = [[Yesükhei]]
| periodo = [[1206]]-[[1227]]
| suzesor = [[OgodeiOgödei]]
}}
{{end box}}
Linia 60:
 
== Bibliografía ==
* [[Jean Sellier]]. ''ATLAS DE LOS PUEBLOS DEL ASIA MERIDIONAL Y ORIENTAL''. Acento Editorial.
 
{{Destacato|bs}}
Linia 67:
{{Destacato|vi}}
 
[[Categoría:Grans Khans mongolsd'o Imperio Mongol]]
[[Categoría:1227 (muertes)]]