Diferencia entre revisiones de «Unidat central de procesamiento»

Contenido eliminado Contenido añadido
m r2.7.1) (Robot Adhibito: ba:Үҙәк процессор
Sin resumen de edición
Linia 39:
L'aparición d'os [[microprocesador]]s en a [[anyos 1970|decada de 1970]] afectó de traza significativa a o disenyo y a implementación d'as CPUs. Dende a introducción en 1970 d'o primer microprocesador, l'[[Intel 4004]] y d'o primero que s'emplegó de traza corrient en as CPUs, l'[[Intel 8080]] d'o [[1974]], a implementación de CPUs en base a microprocesadors ha suplantato quasi de tot a os atros metodos alternativos. Os fabricants de [[miniordinador]]s y [[Ordinador central|ordinadors centrals]] d'aquella epoca adoptoron os suyos propios programas de desenvolique d'os suyos propios cercuitos integratos ta mirar d'actualizar as suyas antigas [[Arquitectura (informatica)|arquitecturas]] y producioron microprocesadors con un [[Conchunto d'instruccions|chuego d'instruccions]] que aseguravan a compatibilidat con o [[software]] d'os suyos modelos antigos.
 
As anteriors cheneracions de CPUs heban estato implementatas como un conchunto de components discretos y numerosos circuits integratos sobre un u mas circuitos impresos. D'atra man, os microprocesadors son construyitosconstruitos con un chicot numero de circuitos integratos, por un regular un nomás, con un nivel muit alto d'integración ([[VLSI]] de ''Very Large Scale Integration''). A mida redueita d'as CPUs son o resultato d'estar implementatas sobre un unico bloque de material semiconductor (''die''), de traza que o factor de forma leva un tiempo de commutación mas chicot a la vegata que disminuye a [[capacitancia]] parasita d'as [[Puerta lochica|puertas]].
 
Isto ha feito que os microprocesadors sincronso tiengan freqüencias de reloch dende bellas decenas de megahertzs dica bells gigahertzs. Amás a mas, a mida que a evolución d'a tecnolochía ha permitito a construcción de transistors de mida muit chicota sobre un cercuito integrato, a complexidat y o numero de transistors que contiene una CPU s'ha incrementato exponencialment. Ista tendencia ye descrita por a [[lai de Moore]], que ha contrimostrato estar prou exacta en as suyas prediccions sobre o creixemient d'a complexitat d'as CPUs y d'atros tipos de cercuitos integratos.
Linia 53:
 
=== Unidat aritmetico-lochica ===
A ''unidat aritmetico-lochica'', UAL u [[ALU]] (en anglés ''A''rithmetic ''L''ogical ''U''nit) reyalizarealiza una operación seguntes o "codigo d'operación" (en anglés ''operation code'') indicato por a Unidat de Control. Ista operación puet estar aritmetica (suma, resta, divisió u multiplicación), lochica ([[AND]], [[OR]], [[XOR]]..), u un desplazamiento d'os bits d'a variable (''shift'').
 
=== Unidat de control ===
Linia 68:
A CPU dota a l'ordinador d'a suya capacidat mas fundamental, a capacidat de programar-lo, y ye un d'os components absolutament necesarios ta montar qualsiquier ordinador chunto con os ''puertos'' de dentrata y salita. Una CPU puet estar integrada en un sistema como yera o caso d'os primers computadors u en un solo chip (SoC) y si ye asinas se diz [[microprocesador]]. En primerías d'os anyos 70 os ''microprocesadors'' cada vegata yeran mas complexos y poquet a poquet substituyoron a resta de disenyos que emplegaban diversos chips fendo que hue en día o termin '''procesador''' u '''CPU''' s'use habitualment ta referir-nos a qualsiquier microprocesador.
 
A forma y o disenyo d'as CPU han ito variando drasticament a o largo d'os anyos pero as caracteristicas basicas d'o funcionamiento en reyalidatrealidat no han variato tanto a o largo d'os anyos.
As antigas CPU yeran montatas en computadors d'un solo proposito (por eixemplo una maquina expendedora de bebitas) ixo feba que calese disenyar una CPU especifica ta cada tipo de fairan encarecindo muito o cost, mas entabán s'aconseguiría fabricar CPU preparatas ta executar mas d'un programa estando o primer trango ta plegar a o que hue conoixemos como Computador Personal ([[PC]]). Con a expansión d'os transistors [[CMOS]] y l'uso d'os cercuitos integratos plegó a estandarización en a fabricación d'as CPU. Asinas, o cercuito integrato ha permitito ir aumentando a complexidat d'os microprocesadors continament (seguindo a lei de Moore) dica conseguir disenyar-los en chicotz espacios de nomás bells milimetros. A miniaturización y estandarización d'as CPU ha incrementato a presencia de dispositivos dichitals en a vida moderna luen d'as limitatas aplicacions d'as primeras UCP. Os microprocesadors modernos apareixen en quasi qualsiquier dispositivo, dende [[automobil]]s dica [[ordinador]]s pasando por [[tlefón móbil|telofons mobils]], [[reproductors de mosica portatils]] u [[chuguet]]s ta os ninos por eixemplo.
 
Linia 127:
Un procesador con tecnolochía [[HyperThreading]] puet executar en un solo bus d'adrezas a o menos dos seqüencias de traza paralela conseguindo aproveitar millor os recursos.
 
En l'actualidat os procesador con tecnolochía de nuclio doble ([[Dual Core]]) contienen 2 nuclios d'execución. Por tanto se consigue a execución paralela ''reyalreal'' d'as dos seqüencias. En executar 2 seqüencias, cadaguna ferá servir un nuclio d'execución independient, concepto diferent a o HyperThreading. Asinas por eixemplo un procesador con nuclio doble y tecnolochía [[HyperThreading]] de 2 brancas permite executar 4 seqüencias quasi en paralelo obtenindo asinas un mayor rendimiento.
 
== Procesadors vectorials y o SIMD ==
Un menos común pero cada vegata mas important paradigma de CPU (y de fet, de computación en cheneral) tracta con vectors. Como diz o suyo nombre, os procesadors vectorials s'ocupen de múltiples piezas de datos en o contexto d'una instrucción, isto contrasta con os procesadors escalars, que tractan una pieza de dato por cada instrucción. Istos dos esquemas d'ocupar-se d'os datos son por un regular referitos respectivament como SISD (''Single Instruction, Single Data'', en aragonés ''Simple Instrucción, Simple Dato'') y SIMD (''Single Instruction, Multiple Data'', en aragonés ''Simple Instrucción, Multiples Datos''). A gran utilidat de creyar CPUs que s'ocupen de vectors de datos radica en a optimización de tareas que gosan requerir a mesma operación, por eixemplo, una suma, u un producto escalar, a estar reyalizatarealizata en un gran conchunto de datos. Bells eixemplos clasicos d'istos tipos de tareas son as aplicacions multimedia (imachens, vidio, y sonito), asinas como muitos tipo de tareas scientificas y d'incheniería. Mientres que una CPU escalar ha de completar tot o proceso de leyer, decodificar, y executar cada instrucción y valor en un conchunto de datos, una CPU vectorial puet reyalizarrealizar una simple operació en un comparativament gran conchunto de datos con una sola instrucción. Ixo, prou que sí, ye nomás posible quan l'aplicación gosa requerir muitos pasos que apliquen una operación a un conchunto gran de datos.
A mayoría d'o primers CPU vectorials, como o Cray-1, yeran asociatos quasi exclusivament con aplicacions d'investigación scientifica y criptografia. Manimenos, a mida que a multimedia se desplazó en gran parti a meyos dichitals, ha gosato estar significativa a necesidat d'una cierta forma de SIMD en CPUs de proposito cheneral. Poco dimpués que prencipiase a estar común incluyir unidatz de coma flotant en procesadors d'uso cheneral, tamién prencipioron a apareixer especificacions y implementacions d'unidatz d'execución SIMD ta as CPU d'uso cheneral. Bellas d'istas primeras especificacions SIMD, como o MMX de Intel yeran nomás ta numers enters. Ixo demostró estar un impedimento significativo ta bells desenvolicadors de ''software'', ya que muitas d'as aplicacions que se beneficiaban d'o SIMD tractaban mas que mas con numers de coma flotant. Progresivament, istos primers disenyos fuoron refinatos y refeitos en bella d'as comuns, modernas especificacions SIMD, que por un regular son asociatas a un ISA. Bells eixemplos modernos notables son o SSE de Intel y o AltiVec relacionato con o PowerPC (tamién conoixito como VMX).