Diferencia entre revisiones de «Chordata»

Contenido eliminado Contenido añadido
m r2.7.1) (Robot Adhibito: tt:Хордалылар
Sin resumen de edición
Linia 1:
{{Grafía_87}}
{{Articlo 1000|-10}}
{{Taxobox_begin | color = pink | name = Cordatos}}
Línea 15 ⟶ 14:
{{Taxobox_end}}
 
Os '''cordatos''' (ditos [[ClasificaziónClasificación zentificascientifica|zientificamentscientificament]]''' Chordata''', d'o [[latín]] ''chorda'' = cuerda, cordón) son un [[filo (biolochía)|tipo morfolochico]], considerau en [[zoolochía]], d'[[animals]] que presentan a lo menos en beluna d'as suyas fases de desarrollo una estruturaestructura dita [[notocorda]] u [[notocorda|cuerda dorsal]].
 
Os cordatos, dende o punto de bistavista [[evolución biolochica|ebolutiboevolutivo]], son un grupo d'animals muit important, porque ye o grupo que as suyas espeziesespecies plegan t'a más gran dibersidatdiversidat de [[nicho ecolochico|nichos ecolochicos]], y son as que han amostrau una capazidatcapacidat más gran d'adautaziónadaptación ta ambients más diferents, sobretot, en tierra firme, anque muchas espeziesespecies son tamién totalmentde tot acuaticasaquaticas u anfibiasamfibias. Entre os cordatos destaca a suya capazidatcapacidat d'[[autorregulaziónautorregulación]] y organizaziónorganización interna, y a posibilidat de puyar y mantenir a temperatura corporal en belsbells grupos ([[mammalia|mamiferos]] y [[abeave|muxons]] prenzipalmentprencipalment). Ixes y atros fautorsfactors banvan fer más gran a suya complexidat ey banvan meter, en o suyo momento, a la suya desposizióndesposición una capazidatcapacidat unica ta controlar as suyas reaizionsreaccions metabolicas y a perfeziónperfección d'un [[sistema nerbiosonervioso]] más complexo.
 
== Caracteristicas chenerals d'os cordatos ==
* [[Simetria bilateral]], con o cuerpo segmentau, con tres [[capa cherminal|capas cherminals]] y un [[zelomaceloma]] bien diferenziaudiferenciau.
* Cordón nerbiosonervioso siempre dorsal. A partir d'iste cordón, en os animals más complexos, se desarrolla o [[zelebrocelebro]] y a [[medolla espinal]].
* EstruturaEstructura de sostentaziónsostentación, en posiziónposición dorsal, clamada [[notocorda]]. S'espandeexpande de largo por tot o cuerpo y en belsbells animals i remane durant toda a bidavida. En atros (a mayoría) se torna en o [[columna bertebralvertebral|esquinazo]] antes de naixer.
* En a suya fase [[larbalarva]]l, toztotz tienen [[fendilla branquial|fendillas branquials]] en a [[farinche]]. Os [[vertebrata|bertebrausvertebraus]] terrestres las pierden antes de naixer.
* Tienen un [[sistema dichestibodichestivo]] completo, con [[boca]] y [[ano]].
* Se reproduzenreproducen sexualment, en amás gran parte d'os casos os sexos son separaus.
* A [[fecundaziónfecundación]] puet ser tanto interna como esterna. D'entre os animals que la fan interna en i hai que fican [[buebouevo]]s y en i hai que no.
* O corazón ye en posiziónposición bentralventral.
* O [[escleto]] ye por adintro de l'organismo, y puet estar [[cartilago|cartilachinoso]] u [[RuesoUeso|osio]].
* Tienen [[musclo estriato|musculatura estriada]].
* Tienen coda dimpués de naixer.
* Tienen una [[farinche]] tremada (que tien dos funzionsfuncions: dichestibadichestiva y respiradera).
* [[Epineura]].
[[Imachen:BranchiostomaLanceolatum PioM.svg|thumb|center|500px|Esquema basico d'un '''zefalocordaucefalocordau''', como ideyalizaziónideyalización d'a forma más simple d'os '''cordaus'''. 1) Ganglio zerebralcerebral (precursor de l'[[enzefaloencefalo]] d'os organismos superiors) 2)[[Notocorda]]. 3) Cordón nierbosoniervoso dorsal (precursor d'a [[medolla espinal]]). 4) Coda. 5) Ano. 6) Canal alimentaria. 7) Sistema zirculatoriocirculatorio. 8) Poro abdominal. 9) Lacuna suprafarincheasuprafarinchia. 10) [[fendilla branquial|Fendillas branquials]]. 11) [[Farinche]]. 12) Lacuna bucal. 13) Barbulas. 14) CabidatCavidat bucal. 15) [[gonada]]s (ObarioOvario u Testiclo). 16) FotorrezeptorFotorreceptor (precursor d'os [[güellouello]]s). 17) NierbolsNiérvols. 18) Plegamiento abdominal. 19) Esbozo hepatico (precursor d'o [[figado]] y d'a [[mielsa]]).]]
 
== CllasificaziónClasificación d'os cordaus ==
[[Imachen:Branchiostoma lanceolatum.jpg|thumb|right|200px|''Branchiostoma lanceolata'', un [[cefalochordata|zefalocordaucefalocordau]], l'eixemplo más simple que encara puet trobar-se bibovivo.]]
En i hai dos subtipos: [[vertebrata|bertebrausvertebraus]] y [[prochordata|procordaus]] y dintro d'ellos muchismasmuitismas atras subclases:
* Cordadaus
** [[cefalochordata|ZefalocordausCefalocordaus]]
** [[Urochordata|Urocordaus]]
*** [[Thaliacea]]
*** [[Ascidiacea]]
*** [[Larvacea]]
** [[Vertebrata|BertebrausVertebraus]]
*** [[Pteraspidomorphi]] (extinchíus)
*** [[Placoderma|Placodermos]] (extinchíus)
*** [[Ostrachoderma|Ostracodermos]] (extinchíus)
*** [[ZiclostomoCiclostomo]]s
**** [[Lampreyas]] y [[Mixinido]]s
*** [[Condrictio]]s
Línea 77 ⟶ 76:
*** [[Mammalia]]
 
== ClasificaziónClasificación actual ==
 
Como a [[taxonomía]] ye cambeando de contino a mida que s'enanta en as imbestigazionsinvestigacions sobre os organismos y sobre os ''taxa'', güehue s'ha dixau d'emplegar agrupazionsagrupacions que se consideran artifizialsartificials como yeran os Agnatos (peixes sin de bariellas) y os Gnatostomaus (peixes que sí que en teniban, actualment ficaus en un grupo de [[vertebrata|bertebrausvertebraus]] clamaus [[Cephalaspidomorphi]] -zefalaspidomorfoscefalaspidomorfos-). Atro nombre que encluyeincluye a os bertebrausvertebraus y tamién a atros organismos ye [[Craneata]] , que encara s'emplega actualment.
 
En os bertebrausvertebraus d'os grupos d'as abesaves, mamiferos, reptils, amfibios y peixes, a [[notocorda|cuerda dorsal]] només i ye present en a cría, porque dimpuesas se bava sustituyendosustituindo por o [[columna bertebralvertebral|esquinazo]].
 
== Enrastres externos ==
{{commonscat|chordata|cordaus}}
{{Wikispecies_line|chordata|cordaus}}
* [http://www.ncbi.nlm.nih.gov/Taxonomy/Browser/wwwtax.cgi?id=7711 A branca d'os cordaus en l'arbol filochenico d'a bidavida] (en [[anglés]]).
 
[[Categoría:Chordata]]