Diferencia entre revisiones de «Dinastía Ming»

Contenido eliminado Contenido añadido
m r2.7.1) (Robot Adhibito: ml:മിങ് രാജവംശം
Sin resumen de edición
Linia 1:
{{Grafía_87}}
{{Articlo 1000|-10}}
{{Estato desapareixito
Línea 10 ⟶ 9:
|anyo_inicio = 1368
|anyo_fin = 1644
|evento_inicio = FormaziónFormación
|evento_fin = DesapariziónDesaparición
|calendata_inicio = [[1368]]
|calendata_fin = [[1644]]
Línea 52 ⟶ 51:
|notas =
}}
A '''dinastía Ming''' estió una [[dinastía]] que gobernó en [[China]] suzedendosuccedendo a la [[dinastía Yuang]] ey prezedendoprecedendo a la [[dinastía Qing]]. Estió una dinastía autoctona.
 
== Orichen ==
En a decada de [[1350]] dimpués d'una [[rebelión]] en o baixo Yangzi se funda un estato con capital en [[Nankín]] que se proclama continador d'os [[Song]]. En [[1366]] Zhu Yuanzhang, un campesín se fa con o control d'a rebelión. Dos [[añataanyata]]s més tarde funda en Nankín a dinastía d'os Ming y esdebiénesdevién o emperador Hongwu. En [[1369]] fuye de [[Pequín]] o zaguer emperador Yuang (dinastía d'orichen [[mongols|mongol]]), ey os mongols orientals son derrotatos cuasiquasi pa cutio.
 
== O nuebonuevo rechimen ==
Hongwu se considera ereuhereu d'os Han, no d'os Song, ey beyeveye en l'agricultura a riqueza de China en cuenta de veyer-la en o comerziocomercio. Ye un autocrata que desconfía de l'administración. Bi ha un desentendimiento entre o gobierno imperial y a soziedatsociedat mercantil d'o baixo Yangzi, ey tamién entre l'administración (neoconfuzianistaneoconfucianista) ey a cort, (on os eunucos que dependen dreitament d'o emperador tienen cada begatavegata més poder). Os [[eunuco]]s dirichen as polizíaspolicías secretas. Hongwu muere en [[1398]]. O emperador Yongle cambeya a capital en [[1421]], esleyendo Pequín.
 
== A nabegaziónnavegación ==
AlabezAlavez os [[nabilionavilio]]s chinos yeran millors que los d’osd'os europeus. Yongle encarga a lo eunuco Zheng He grantsgrans espedizionsexpedicions maritimas (entre 1405 ey 1433 se'n fan siet). Zheng dica arriba en Insulindia, India d'o Sud, [[Golfo Persico]], [[Mar Roya]] ey Africa oriental. L'obchetiboobchectivo ye diplomatico, persuadir a los estatos besitatosvesitatos que reconoxcanreconoixcan a sobiranía china.
 
En 1433 as espedizionsexpedicions dixandeixan de fer-se porque son costosas, os mandarins s'oposan a lo contacto con forans ey a lo poder d'os eunucos. Anyatas dimpués que os chinos dixasendeixasen de fer expedicions, as expedicions portuguesas pasarán ya o [[cabo de Buena Esperanza]].
 
== Luita contra os mongols ==
En a decada de [[1430]] os mongols occidentals se fan més poderosos que os mongols orientals u [[oiratos]] y esdebienenesdevienen una amenaza pa os chinos. En 1449 os mongols orientals derrotan a los chinos en Shanxi, fan prisionero a lo emperador ey saqueyan o norte de China.
 
Pa protecher-sen d'os mongols orientals, que no consiguen creyar un mando unificato ey tamién luitan entre ellos, os Ming reconstruyen a [[Gran Muralla]] dende 1474. O mongol occidental Dayan Can esdebiénesdevién un nuebonuevo lider mongol, ey a fins d’od'o sieglo XV infliche a los chinos grantsgrans derrotas. En a decada de 1550 Altan CanKhan, o suyo nieto, torna a atacar a los chinos en a redolada de Pequín, ey consigue un tractato comerzialcomercial que lo benefiziabeneficia en 1574.
 
== L'arribata d'os europeus ==
Dimpués de fer-sen con [[Malaca]] en 1511, os portugueses plegan a las costas de China en 1514. Pretenden negoziarnegociar con as autoridazautoridatz imperials, pero ya os emisarios d’od'o soldán de Malaca ebanheban albertitoadvertito a los chinos como yeran os portugueses. ProibenProhiben o comerziocomercio con os europeus pero os chinos d’od'o sud comerziancomercian clandestinament. Os portugueses s’establixens'estableixen en [[Macau]] en 1535 ey i fundan una colonia dende a decada de 1550, en uns tiempos que una piratería chaponesa con mayoría china fa pitanzas en a costa dende Shandong dica Guangdong. A piratería plega a un apocheu entre 1540 ey 1565, en un tiempo que a marina imperial ye abandonata dende fa un sieglo ey no puet reazionarreaccionar. As autoridazautoridatz ebacuanevacuan as zonas litorals dando a espalda a la politica maritima.
 
[[Macau]] atraye a los chesuitas, que aprenden chino. En 1601 o chesuita italián Matteo Ricci s’establixs’estableix en Pequín ey despierta l’atenziónl'atención d’ad'a clase inteleutualintelectual china con a suya astronomía. Ricci emprende o suyo apostolato ebitandoevitando considerar o culto a los debantpasatos como incompatible con o cristianismo. A posiziónposición de Ricci ey atros chesuitas d’ad'a suya escuela fará que en o futuro lo critiquen ey orichinará a disputa d’osd'os ritos chinos en a ilesia catolica.
 
== A decadencia d'os Ming ==
En 1592 os [[chaponeses]] invaden Coreya. Os Ming aduyan a lo suyo reino tributario, encomenzando una guerra que dura dica 1598. A principios d'o sieglo XVII bi ha una grau crisiscrisi politica entre os eunucos y l'alta administración. Puyan os impuestos y bi disturbios. Dende 1627 as revueltas son cada begatavegata més lumerosas y ixemenatas. En [[1643]] un d'os cabos [[rebel]]s, Li Zicheng, proclama una nueva dinastía en Xi'an, y a l'anyo vinient entra en [[Pequín]].
 
== Bibliografía ==