Iste articlo ye en proceso de cambio enta la ortografía oficial de Biquipedia (la Ortografía de l'aragonés de l'Academia Aragonesa d'a Luenga). Puez aduyar a completar este proceso revisando l'articlo, fendo-ie los cambios ortograficos necesarios y sacando dimpués ista plantilla.

Un blog (de l'anglés web log) ye un puesto web que incluye, a modo de diario personal d'o suyo autor (conoixito chenericament como blogger) u autors, contenius d'o suyo intrés, actualizaus con frecuencia y a ormino comentaus por os lectors. Sirve como publicación en linia d'historias con una periodicidat muit alta, que son presentadas en orden cronolochico inverso, ye decir, lo mas recient que s'ha publicau ye lo primer que amaneixe en a pantalla. Ye muit frecuent que os blogs disposen d'una lista de vinclos a atros blogs, a pachinas ta enamplar información, citar fuents u fer notar que se contina con un tema que empecipió unatro blog.

Descripción editar

Habitualment, en cada articlo d'un blog, os lectors pueden escribir os suyos comentarios y l'autor dar-les respuesta, de traza que ye posible establir un dialogo.

Historia editar

Antes que os blogs se fesen populars, existiban comunidaz dichitals como USENET, xrt listas de correu electronico, y BBS.

En os anyos 90, os programas ta creyar foros d'internet, como por eixemplo WebEx, posibilitaron conversacions con filos. Os filos son mensaches que son relacionaus con un tema d'o foro.

1994-2000 editar

O blog moderno ye una evolución d'os diarios en linia, a on a chent escribiba sobre a suya vida personal, como si estase un diario intimo pero dando-le difusión en o rete. As pachinas ubiertas Webring incluiban a miembros d'a comunidat de diarios en linia. Justin Hall, qui escribió dende 1994 o suyo blog personal entre que yera estudiant d'a Universidat de Swarthmore, ye reconoixiu cheneralment como un d'os primers blogueros.[1]

Tamién i heba atras formas de diarios en linia. Un eixemplo yera o diario d'o programador de chuegos John Carmack, publicau por meyo d'o protocolo Finger.

Os puestos web, como os puestos corporativos y as pachinas web personals, teneban y encara tienen a ormino seccions sobre noticias u novedaz, frecuentment en a pachina prencipal, y clasificaus por calendata. Un d'os primers precursores d'un blog estió o puesto web personal de Kibo, actualizau por meyo de USENET.

Os primers blogs yeran simplament components actualizaus de puestos web comuns. Manimenos, a evolución d'as ferramientas que facilitaban a producción y mantenimiento d'articlos web publicaus y ordenaus de forma cronolochica, fació que o proceso de publicación podese endrezar-se enta muitas mas personas, y no necesariament a aquels que tenesen conoixencias tecnicos. En zagueras, isto ha levau a que en l'actualidat existan diversos procedimientos ta publicar blogs. Por eixemplo, l'uso de bel tipo de software basau en navegador, ye hue en día un aspecto común d'o blogging.

Os blogs pueden estar construius y almagazenaus usando servicios d'aloch de blogs dedicaus, u pueden estar concretados y accedius por meyo de software chenerico ta blogs, como por eixemplo usando os productos Blogger u LiveJournal, u por meyo de servicios d'aloch web corrients.

O termin "weblog" estió acuñado por Jorn Barger o 17 d'aviento de 1997. A forma curta, "blog", estió acuñada por Peter Merholz, qui dividió a palabra weblog en a frase we blog en a barra lateral d'a suya blog Peterme.com en abril u mayo de 1999, y rapidament estió adoptau tanto como nombre y verbo (asumindo "bloguear" como "editar o weblog de belún u adhibir un mensache en o weblog de belún").[2][3][4]

Dimpués d'un comienzo lento, os blogs ganoron popularidat rapidament; o puesto Xanga, lanzau en 1996, solament teneba 100 diarios en 1997, pero mas de 50.000.000 en aviento de 2005. L'uso de blogs se difundió entre 1999 y os siguients anyos, estando muit popularizado entre a plegada cuasi simultania d'as primeras ferramientas d'aloch de blogs:

  • Open Diary lanzau en octubre de 1998, luego creixió dica milars de diarios en linia. Open Diary innovó en os comentarios d'os lectors, estando o primer blog comunitario an os lectors podeban adhibir comentarios a las dentradas d'os blogs.
  • Brad Fitzpatrick prencipió LiveJournal en marzo de 1999.
  • Andrew Smales creyó Pitas.com en chulio de 1999 como una alternativa mas facil ta mantener una "pachina de noticias" en un puesto web, seguiu de Diaryland en setiembre de 1999, centrando-se mas en a comunidat de diarios personals.[5]
  • Evan Williams y Meg Hourihan (Pyra Labs) lanzoron Blogger.com en agosto de 1999, que posteriorment estió adquiriu por Google en febrero de 2003.

O blogging combinaba a pachina web personal con ferramientas ta poder enlazar con atras pachinas mas facilment —en concreto permalinks, blogrolls y trackbacks–. Isto, chunto a os motors de busca de weblogs permitió a os blogueros levar un seguimiento d'os filos que les connectaban con atros usuarios con intréses semellants.

Se veiga tamién editar

Formatos editar

  • RSS, formato de redifusión usau en weblogs, entre atras.
  • Atom, unatro formato de redifusión usau en weblogs.

Referencias editar

Bibliografía basica sobre weblogs editar

  • Blood, Rebecca. Universo d'o weblog: Consellos Practicos ta Creyar y Mantener o suyo Blog. Madrit, Edicions 2000, S.A. 2005. ISBN 84-96426-76-9.
  • Pax, Salam. Salam Pax. O internauta de Bagdad. Madrit, Mondadori, 2003. ISBN 84-397-1014-3.
  • Rojas Orduña, Octavio Isaac, et a o. Blogs. A conversación en internet que ye revolucionando meyos, interpresas y ciudadans. Madrit, ESIC Editorial, 2005. ISBN 84-7356-427-8.
  • Orihuela, José Luis. A revolución d'os blogs. Madrit, A Esfera d'os Libros, S.L., 2006. ISBN 84-9734-498-7.

Vinclos externos editar

  • A vida en un blog, discurso de l'academico d'a Luenga Jose Fernando Muñiz Hernández en la RAE.