Diferencia entre revisiones de «Protista»

Contenido eliminado Contenido añadido
SieBot (descutir | contrebucions)
m robot Modificado: lt:Protistai
Jpbot (descutir | contrebucions)
m zagueras peticions, replaced: Os '''protistas''' (''Protista'') son un grupo diberso de microorganismos eucariotas. Historicament, os protistas yeran consideratos como un reino distinto, pero iste grupo ya no ye reconox
Linia 10:
|-
* '''[[Primoplantae]]''' ('''en parti''')
** [[Rhodophyta]]
** [[Glaucophyta]]
* '''[[Chromista]]'''
** [[Heterokontophyta]]
** [[Haptophyta]]
** [[Cryptophyta]]
* '''[[Alveolata]]'''
** [[Dinoflagellata|Pyrrhophyta]]
** [[Apicomplexa]]
** [[Ciliophora]]
* '''[[Excavata]]'''
** [[Metamonada]]
** [[Euglenozoa]]
** [[Percolozoa]]
* '''[[Rhizaria]]'''
** [[Radiolaria]]
** [[Foraminifera]]
** [[Cercozoa]]
* '''[[Amoebozoa]]'''
* '''[[Opisthokonta]]''' ('''en parti''')
** [[Choanozoa]]
|}
{{Taxobox_end}}
Os '''protistas''' (''Protista'') son un grupo diberso de [[microorganismo]]s [[eucariota]]s. Historicament, os protistas yeran consideratos como un [[reino (biolochía)|reino]] distinto, pero iste grupo ya no ye reconoxito en a [[taxonomía]] actual.<ref name=Simonite2005>Simonite T.: "Protists push animals aside in rule revamp". Nature, 438. 7064. pachinas 8–9, Nobiembre de 2005 PMID 16267517, DOI 10.1038/438008b</ref> Os protistas no tienen guaire cosa en común a parti d'una organizazión relatibament simpla – u bien son [[unizelular]]s u bien son [[multizelular]]s sin de [[texito (biolochía)|texitos]] espezializatos. Ista organizazión [[zelular]] simpla diferenzia os protistas d'a resta d'eucariotas, como os [[fongo]]s, os [[animal]]s e as [[planta]]s. De feito, lo suyo estilo de bida ye bien parexitopareixito a lo d'os procariotas.<ref name="Darwin">{{en}} [http://www.newscientist.com/article/mg20126921.600-why-darwin-was-wrong-about-the-tree-of-life.html?page=3 Why Darwin was wrong about the tree of life]. New Scientist, Graham Lawton. 21-01-2009</ref> A mayoría d'organismos eucariotas son protistas.<ref name="Journal of Systematics">{{en}} [http://www.plantsystematics.com/qikan/manage/wenzhang/jse08060.pdf An overview of the phylogeny and diversity of eukaryotes]. Journal of Systematics and Evolution, Sandra L. Baldauf</ref>
 
O reino ''Protista'' fue emplegato orichinalment en [[1866]] por [[Ernst Haeckel]]. Os protistas yeran subdibiditos tradizionalment en dibersos grupos seguntes os suyos parexitospareixitos con os reinos "superiors": os [[protozoo]]s [[unizelular]]s, parellans a los animals; os [[protofitín|protofitins]], mayoritariament [[alga]]s unizelulars parellanas a las plantas; e os [[mixomizete]]s e [[oomizete]]s, parellans a los fongos. Como istos grupos a sobén s'entibocaban, han estato sustituyitos por [[clasificazión zentifica|clasificazions]] basatas en a [[filochenia]]. Manimenos, encara resultan útils como nombres informals ta describir a [[morfolochía (biolochía)|morfolochía]] e [[ecolochía]] d'os protistas.
 
Os protistas biben en cuasi cualsiquier meyo que contenga augua liquida. Muitos protistas, como as [[alga]]s, son [[fotosintetico]]s e son [[produtor primario|produtors primarios]] esenzials d'os ecosistemas, espezialment en l'oziánocián, a on que fan parti d'o [[plancton]]. Atros protistas, como os [[zinetoplasto]]s e os [[apicomplexo]]s, son a causa d'una bariedat de malautías [[umanas]] grieus, como a [[malaria]] e a [[malautía d'o suenio]].
 
== Referencias ==