Diferencia entre revisiones de «Tractau de Versailles»

Contenido eliminado Contenido añadido
m conv. aut.
omenache --> homenache; bigor --> vigor; destrución --> destrucción; Guillent --> Guillén; grabedat --> gravedat; prebilechios --> previlechios; esplosión --> explosión; Datncig --> Dantzig
Linia 1:
{{correchir}}
:''Iste articlo ye sobre un '''TratatoTractato de 1919 que remató a Primera Guerra Mundial'''. Ta atros usos se veiga [[Tratato de Versailles (desambigazióndesambigación)]].''
[[Imachen:William Orpen - The Signing of Peace in the Hall of Mirrors, Versailles.jpg|thumb|250px|A firma d'o TratatoTractato de Versailles, en o [[Salón d'os Mirallos]] d'o [[castiello de Versailles]], en un quadro d'o [[pintor]] [[William Orpen]].]]
[[Imachen:Treaty of Versailles Signing, Hall of Mirrors.jpg|thumb|right|250px|Imachen fotografica d'a sinyadurasinyatura d'o Tratato.]]
O '''Tractato de Versailles''' fue un [[tractato internacional|tractato]] [[Tractato de paz|de paz]] signato en [[1919]] entre os [[Aliatos (Primera Guerra Mundial)|Aliatos]] y [[Alemanya]], o prencipal miembro d'as [[Potencias Centrals]], que remató o estato de [[guerra]] entre ells (a [[Primera Guerra Mundial]]).
 
O Tractato s'elaboró mientres a [[Conferencia de paz de París (1919)|Conferencia de paz de París]] y se sinnó o [[28 de chunio]] de [[1919]] a las 11 horas* y 11 minutos (omenachehomenache a o diyadía [[11 de noviembre]] de [[1918]], quan se sinnó l'[[armisticio]]) en o [[Salón d'os Mirallos]] d'o [[castiello de Versailles]], en a ciudat [[Francia|francesa]] de [[Versailles]], que li donó o suyo nombre. Dentró en bigorvigor o [[10 de chinero]] de [[1920]].
 
Seguntes as clausulas d'o Tractato, Alemanya (que no estió representata en a Conferencia de paz), yera considerata culpable d'a guerra, perdeba totas a suyas [[Colonias d'Alemanya|colonias]], amás d'importants territorios en Europa y estaba obligata a pagar reparacions de guerra a os Aliatos, ta reparar os danyos causatos a [[Belchica]] y [[Francia]], que estioron os países mas beneficiatos d'as reparacions pagatas por Alemanya.
 
O Tractato de Versailles estió en os [[anyos 1920]] y [[anyos 1930]] un important elemento [[Propaganda|propagandistico]] ta la [[extrema dreita]] alemanya mientres a [[Republica de Weimar]] y ye asinas una d'as causas prencipals propagandisticas d'o [[Tercer Reich]] tadica rematar en a [[Segunda Guerra Mundial]]. [[Adolf Hitler]], fendo-se eco d'as ideyas pregonatas por o movimiento ''[[volkisch]]'' (populismo d'extrema dreita nacionalista) alemán, que prenió bellas frases d'a propia cupula melitar alemana mientres a guerra, fació un emplego intensivo d'as clausulas d'o Tractato en as difícils condicions politicas, economocaseconomicas y socials d'sos [[anyos 1920]] en a [[Republica de Weimar]] ta acabarrematar con o sistema [[Democracia|democratico]] en Alemania y portar a o país enta la Segunda Guerra Mundial y la suya destrucióndestrucción.
 
== Antecedents ==
Encara que dende [[1915]]-[[1916]] ya yera clarclaro que as [[Potencias Centrals]], l'alianza dominata por o [[Imperio Alemán]] d'o ''[[kaiser]]'' [[GuillentGuillén II d'Alemanya|GuillentGuillén II]], no poderba pas ganar a [[Primera Guerra Mundial]], dende a dentrada en guerra d'os [[Estatos Unitos]] en [[1917]] con u suyo potencial [[industria]]nl no poderba mas que decantar encara mas a balanza en cuentracontra d'os alemans*. Sindembargo, os dirichents melitars alemans* ocultoron l'autentica situación d'o frent no nomás a la sociedat y a o pueblo alemán sino que tamién a la propiamesma clase politica alemana, que no yera pas conscient d'a grabedatgravedat d'a situación y d'a imposibilidat no ya de ganar a guerra, sino mesmo de no perder-la pas.
 
Dende [[1916]]-[[1917]], os países aliatos d'Alemanya, como [[Austria-Hongría]], o [[Imperio Turco]] u [[BulgaciaBulgaria]], facioron tentativas ta contactar con os países d'os Aliatos u con os Estatos Unitos, que encara no heban dentrato en a guerra, ta sortir-se'n d'a difícil situación en que se i trobaban. Con tot i con ixo, Alemanya mantenió a suya alianza dica o final, forzando a situación interna d'istos países.
 
=== Alemanya pierde a guerra ===
Manimenos, en os zaguers intes d'a [[Primera Guerra Mundial]], o [[Imperio alemán]] yera a o limite d'as suyas posibilidatz melitars. O país yera acotolato dimpués de cinco anyadas de guerra, encara que os melitars aplicoron a censura ta privar que a situación melitar fuese conoixita en a retaguardia, encluyendo-ie o propiomesmo Gubierno civil. O [[Exercito alemán]] ocupaba en ixas calendatas muitos territorios en [[Europa]], encluyendo-ie partes de [[Francia]] y amás gran parte de [[Belchica]], pero as tropas d'o [[Exercito d'os Estatos Unitos]] ya yeran una fuerza melitar important y en aumento en o [[Frent Occidental (Primera Guerra Mundial)|Frent Occidental]].
 
O [[27 de setiembre]] de [[1918]] o Alto mando alemán, formato por [[Paul von Hindenburg]] y [[Erich Ludendorff]], pidió a o suyo Gubierno negociar un [[armisticio]] inmediato con os [[Aliatos (Primera Guerra Mundial)|Aliatos]], basato en as propuestas d'o [[president d'os Estatos Unitos]] [[Woodrow Wilson]], os clamatos ''[[Catorce puntos de Wilson|14 puntos]]''. Asinas, o Gubierno alemán conoixió por primera vez que a guerra yera perdita, (pero no pas encara a población civil,) y fue obligato a ubrir contactos ta la rendición d'o país.
 
Con os primers contactos entre os belicherants, os Aliatos desichioron a modificación d'a estructura interna d'o rechimen politico alemán ta fer-lo [[Democracia|democratico]] y fer asinas mas difícil una nueva guerra, pero os dirichents melitars, con LudendorfLudendorff a o frent, s'oponioron temendo perder os suyos prebilechiosprevilechios, y amás LudendorfLudendorff dimitió d'o suyo cargo, afirmando publicament que Alemanya yera ganando a guerra pero que a traiduría d'os civils imposibilitaba a victoria final, en privando a o pueblo alemán d'a recompensa d'as suyas penurias mientres a guerra. Naixeba asinas a falordia d'a ''[[punyalada por a espalda]]'', uno d'os elementos mitolochicos en o futuro d'o [[nazismo]].
 
As primeras noticias d'a posible paz plegoron a [[Kiel]], a seu d'a ''[[Kaiserliche Marine]]'' l'Armata Imperial alemana, y o [[vicealmirant]] [[Reinhard Scheer]] decidió salir a combatir contra a ''[[Royal Navy]]'' por zaguera vez, ta mantener a lo menos a honor melitar de l'Armata. Sindembargo, os marineros, que ya conoixeban as primeras noticias d'a paz, s'oponioron, en o clamato ''[[motín de Kiel]]''. O [[4 de noviembre]] de [[1918]], os mariners formoron un ''[[Soviet]]'', liberoron a os presos y inicioron a revolución, cantando ''[[A Internacional]]''. A situación s'estenió a tota Alemanya, y o kaiser [[Guillermo II d'Alemanya]] abdicó. O [[9 de noviembre]] yera proclamata a Republica y o [[SPD]], a [[socialdemocracia]] alemana, formaba Gubierno, con a misión de negociar a paz con os [[Aliatos (Primera Guerra Mundial)|Aliatos]].
 
== O lugar d'as reunions ==
A insistencia de [[Francia]] en o ''[[revanchismo]]'' contra [[Alemanya]] fació que as reunions d'as negociacions d'o Tractato de Versailles se fesen en o [[castiello de Versailles]], en o mismo [[salón d'os Mirallos]] an que se proclamó en [[1871]] o [[Imperio alemán]] dimpués d'a redota de [[Francia]] en a [[Guerra Franco-prusiana]]. Francia heba perdito en a guerra muitas vidas, y temeba a posibilidat de recuperación d'Alemanya, por o que insistió en l'aprebación de [[reparacions de guerra]], a pagar por os alemans*. A masAmás, os franceses ocuporon parte d'o territorio alemán, dica o [[río Rin]] (a [[Renania]]), y bells territorios en a marguin dreita d'o río. Antiparte, os Aliatos feban pender dencima d'o Gubierno alemán l'amenaza de tornar a la luita, invadindo encara mas territorios alemans*, quan as esfensas melitars d'a nueva Alemanya yeran minimas y, a masamás, o nuevo Gubierno afrontaba luitas internas por a esplosiónexplosión en o país d'a problematica social que a guerra heba enmascarato y por a nula fidelidat d'os altos cargos de l'antigo rechimen politico monarquico, civils u melitars, ta o nuevo Gubierno.
 
== Territorios perditos por Alemanya ==
Linia 35:
* Parte d'o [[ducato de Schleswig]] faría un [[referendum]] ta optar entre a suya pertenenxa a [[Alemanya]] u a [[Dinamarca]] (en [[1920]], en o referendum, as ciudatz d'[[Aabenraa]], [[Sønderborg]] y [[Tønder]] optoron por Dinamarca).
* O [[Sarre]] formó un estato independient, con administración internacional en as suyas primeras 15 anyadas.
* [[Prusia Occidental]] pasó a mans d'a renaixita [[Polonia]], cortando o territorio alemán con una salida a a [[mar Baltica]], quedando a [[Prusia Oriental]] dividita d'oa restoresta d'o territorio alemán.
* A ciudat baltica de [[Gdansk|Dantcig]] (hue ''Gdansk'') fue declarata estato independient (a [[Ciudat Libre de DantcigDantzig]], anque desmelitarizata y unita a Polonia con [[aduana]]s comuns), ta reforzar a salida polaca a ala mar Baltica y que Polonia tenese un [[puerto]] neutral.
* En l'[[Alta Silesia]] y bells distritos de [[Prusia Oriental]] (en o sector de [[Masuria]]) se faría tamién un referendum ta optar entre Polonia y Alemanya).
 
== Atras clausulas ==
Atras clausulas d'o Tractato impediban que a ''[[Reichswehr]]'', l'[[exercito]] d'Alemanya, tenese mas de 100.000 soldatos, ni [[aviación melitar]] ni [[Carro de combate|carros de combate]], y o [[servicio melitar obligatorio]] fue abolito. Se consideraba que [[Alemanya]] (y os suyos aliatos, as [[Potencias Centrals]]) yeran os unicos responsables d'a guerra, y que Alemanya pagaría indemnizacions de guerra ta resarcir a d'atros países ([[Francia]] en especial) por os danyos que heba provocato en a guerra, comprendidas as pensions a os feritos y veterans* de guerra.
 
== Se veiga tamién ==