Diferencia entre revisiones de «Ibón»

Contenido eliminado Contenido añadido
AraBot (descutir | contrebucions)
m Robot: Reemplazo automático de texto (- á + a )
AraBot (descutir | contrebucions)
m Robot: Reemplazo automático de texto (-denzima +dencima)
Linia 2:
[[Image:Ibones Coronas.JPG|thumb|220px|Ibons de Coronas dende a tuca de l'Aneto (3.404 m) en os Perineus.]]
[[Imachen:Ibón de Estanés.jpg|thumb|220px|[[Ibón d'Estaners]]]]
Os '''ibons''' son chicoz [[Laco (cheografía)|laco]]s de montaña d'orichen [[Modelato glaziar|glaziar]] situatos en o [[Pirinés|Perineu]], por un regular por denzimadencima d'os 2.000 m. Son, en muitos casos, o comenzipio d'os ríos de l'[[Alto Aragón]].
 
Etimolochicament, ye cuasi con seguranza una parabra d'orichen bascón relazionata con ''ibai'', "río".
Linia 10:
Ta que un laco de montaña sía considerato ibón ha de tener dos caracteristicas prenzipals, a primera ye que debe tener una superfizie minima d'alto u baxo 0,5 etarias (anque bi ha lacos más chicoz que tamién se consideran ibons por atras propiedaz) e a segunda e más important que o suyo orichen ha d'estar [[glaziar]], ye dezir que s'han orichinato por o retacule d'una antiga [[chelera]] en un fondón formato por sobreescarbazión glaziar. Dimpués de desaparixer a chelera, os ibons s'han formato por embadinar-se o fondón d'un antigo [[zirco glaziar]] u por una barra rocosa que atura l'augua en un fondón.
 
Os ibons perinencos se situan siempre por denzimadencima d'os 1.600 metros d'altaria, encara que a mayor parti d'els se troban entre os 2.000 e os 2.600 metros. Muitos d'os ibons actuals aparixioron fa entre 15.000 e 20.000 años, anque bi ha atros muito más chobens que nomás tienen bels sieglos de bida como los [[ibons de Lliterola]].
 
A temperatura de l'augua d'os ibons ye en ibierno de bels 4 °C encara que a suya superfizie ye a sobén chelata dica 8 meses a l'año. En berano as temperaturas gosan estar entre os 5 e os 21 °C. L'augua ye a ormino prou transparente e pura, pero l'autubidat ganadera e o torismo a begatas fa que aiga bela contaminazión en istos ibons.