Diferencia entre revisiones de «Estaus Unius»

Contenido eliminado Contenido añadido
Sin resumen de edición
Linia 47:
| notas =
}}
[[Imachen:Empire State Building From NJ.jpg|right|thumb|250px|O ''[[Empire State Building]]'' ([[NuebaNueva York]], [[NuebaNueva York (estato)|NuebaNueva York]]).]]
[[Imachen:Bull Bison in Mud Volcano Area.JPG|right|thumb|250px|Un [[bisont]] en o [[Parque NazionalNacional Yellowstone]].]]
Os '''Estatos Unitos d'America''' (en [[Idioma anglés|anglés]]: ''United States of America'', abreviato ''USA'') ye un [[país]] formato por una [[federación]] de 50 [[Estatos d'os Estatos Unitos|estatos]] situatos en a parte norte d'[[America]], independient dende o [[4 de chulio]] de [[1776]] en a [[Guerra d'a Independencia d'os Estatos Unidos]] cuentra o [[Reino Unito]], quan as primitivas 13 colonias d'a costa este facioron a suya declaración d'independencia.
 
Linia 102:
Os Estatos Unitos estan consideratos como un país de [[país megadiverso|megadiversidat]] ecolochica: arredol de 17.000 especies de [[Tracheobionta|plantas vasculars]] se pueden trobar en os estatos continentals e Alaska, e más de 1.800 especies de [[flor]]s se troban en Hawaii, estando bien poquetas d'istas las que se troban a más en o continent.<ref>[http://www.fungaljungal.org/papers/National_Biological_Service.pdf Vascular Plants of the United States.] Morin, Nancy. National Biological Service</ref> Bi ha en os Estatos Unitos más de 400 especies de [[Mammalia|mamifers]], 750 d'[[Aves|aus]], e 500 de [[Reptilia|reptils]] e [[Amphibia|anfibios]].<ref>{{en}} [http://www.sdi.gov/curtis/TxTab4x1.html Global Significance of Selected U.S. Native Plant and Animal Species.] SDI Group</ref> Bellas 91.000 espezies d'[[Insecta|inseutos]] han estato rechistratas.<ref>{{en}} [http://www.si.edu/Encyclopedia_SI/nmnh/buginfo/bugnos.htm Numbers of Insects] (Species and Individuals). Smithsonian Institution</ref> O ''[[Endangered Species Act]]'' de [[1973]] ye una lai que proteche as especies menazatas u en [[Especie en periglo d'extinción|periglo d'extinción]] e os suyos habitats, que estan cusiratos por o [[Servicio de Pescata e Vida Salvache d'os Estatos Unitos|Servicio de Pescata e Vida Salvache]]. Bi ha cicuanta e güeito [[Arias protechidas d'Estatos Unitos|parques nacionals]] e cientos d'atros parques almenistratos federalment, selvas e arias naturals.<ref>{{en}} [http://home.nps.gov/applications/release/Detail.cfm?ID=639 National Park Service Announces Addition of Two New Units]. National Park Service</ref> En conchunto lo gubierno poseye un 28.8% d'a superfizie d'o país<ref name=FL>{{en}} [http://johnshadegg.house.gov/rsc/Federal%20Land%20Ownership--May%202005.pdf Federal Land and Buildings Ownership]. Republican Study Committee</ref> A mayoría d'istas arias baxo control d'o Gubierno federal son logatas a interpresas que expleitan os recursos de [[gas natural]] u [[petrolio]], a [[minería]], a [[industria fustera]] u a [[ganadería]]. Un 2,4% s'emplega ta usos melitars.<ref name=FL/>
 
== IstoriaHistoria ==
{{Articlo principal|IstoriaHistoria d'Estatos Unitos}}
[[Imachen:Cliff Palace MVNP.jpg|right|thumb|250px|[[Cliff Palace]], en o [[Parque NazionalNacional de Mesa Verde]] ([[Colorado]]), un chazimientochacimiento d'os [[anasazisanasacis]].]]
Encara que os Estatos Unitos naxioron como un país independient con a [[Guerra d'IndependenziaIndependencia d'os Estatos Unidos|Guerra d'IndependenziaIndependencia]] cuentra o [[Reino Unito]] dende [[1773]], a [[IstoriaHistoria d'Estatos Unitos]] no prenzipiaprencipia con ista guerra, sino que ye muit anterior, remontando-se dica os primers pobladors d'o continent.
 
O continent americán rezibiórecibió os suyos primers pobladors arredol d'o 40.000 aC, encara que nomás bi ha restas [[Arqueolochía|arqueolochicas]] comprebatascomprevatas dende o [[sieglo XXI aC]] en [[Alaska]], probenientsprovenients de [[Siberia]] a trabiéstraviés d'o [[estreito de Bering]] que desepara Alaska d'[[Asia]], encara que seguntes bellas tiorías o continent rezibiórecibió tamién poblaziónpoblación dende [[OzeaníaOceanía]] a trabiéstraviés de l'[[OziánOcián PazificoPacifico]] en a rechión de [[Sudamerica]].
 
Colons d'orichen [[Europa|europeu]] s'establioron en a costa occidental estatounitense, a lo canto de l'[[OziánOcián Atlantico]], dende o [[sieglo XVI]]: [[Espanya|espanyols]] en [[Florida]] e a costas d'o [[golfo de Mexico]], [[Anglaterra|angleses]], [[EscoziaEscocia|escozesesescoceses]], [[Países Baixos|neerlandeses]], [[Dinamarca|daneses]] e [[SueziaSuecia|suecos]], a más de [[Francia|franzesesfranceses]] en as costas de l'[[OziánOcián Atlantico]], encara que os espanyols forachitoron muitas begatasvegatas istos primers colonizadors foranos. Sin d'embargo, dende o [[sieglo XVI]] os angleses eban consolidato as suyas posizionsposicions en a costa atlantica, establindo asinas un territorio colonial, as ditas ''[[Tretze colonias]]'', que proclamoron a suya independenziaindependencia en [[1776]], prenzipiandoprencipiando asinas a [[Guerra d'IndependenziaIndependencia d'os Estatos Unidos]], con l'aduya melitar, finanzierafinanciera e politica franco-espanyola dica rematar con o reconoximiento d'a suya independenziaindependencia efeutibaefectiva por l'antiga metropoli.
 
O nuebonuevo país, luego d'a suya independenziaindependencia, prenzipióprencipió una espansiónexpansión enta l'ueste, enta o dito ''[[Far West]]'', anecsionandoanexionando muitos territorios, encluyendo antigas colonias espanyolas en guerras con o suyo bezínvecín [[Mexico]], como [[Texas]], [[NueboNuevo Mexico]], [[Arizona]], [[Nevada]] u [[California]], a más de [[Florida]], creyando una gran potenziapotencia economica, que rezibirbarecibirba una important inmigrazióninmigración europeya. A [[Guerra ZebilCevil Estatounitense]], a meyatos d'o [[sieglo XIX]], remató lo rechimen [[EsclabitutEsclavitut|esclabistaesclavista]], proclamando a emanzipaziónemancipación d'os esclabosesclavos de [[raza negra]], ubrindo a más as puertas a la introduziónintroducción en o país d'a [[Revolución industrial]]. Antiparte, mientres d'a suya espansiónexpansión enta l'ueste, os estatounitenses luitoron cuentra os [[pueblos amerindios]] en as ditas [[Guerras Indias]], ta fer-los reblar e albandonar os suyos territorios.
 
En [[1914]], en prenzipiarprencipiar a [[Primera Guerra Mundial]], Estatos Unitos yera una d'as prenzipalsprencipals potenziaspotencias economicas d'o mundo, e a suya dentrata en a guerra con os [[Aliatos (Primera Guerra Mundial)|Aliatos]], en [[1917]], estió dezisibadecisiva ta rematar ixe conflito en prechudizioprechudicio d'as [[PotenziasPotencias ZentralsCentrals]]. Manimenos, o país se replegó en o suyo interior, sin partiziparparticipar en os intentos de paz dimpués d'o [[Tratato de Versailles]], dica la suya interbenziónintervención en a [[Segunda Guerra Mundial]] dende [[1941]] tamién con os [[Aliatos (Segunda Guerra Mundial)|Aliatos]], cuanquan o país prenió conzenziaconsciencia d'estar una gran potenziapotencia no nomás economica sino tamién politica e melitar. Asinas o suyo papel estió fundamental en a construziónconstrucción d'as [[NazionsNacions Unitas]], como alazezalacez d'o sistema politico internazionalinternacional d'a posguerrapost-guerra, e en o establimiento d'a [[OTAN]] como palanca melitar ta la [[Guerra Frida]] cuentra la [[Unión SobieticaSovietica]] en os añosanyos [[AñosAnyos 1960|1960]]-[[AñosAnyos 1990|1990]], que ramató con a [[disoluzióndisolución d'a Unión SobieticaSovietica]] en [[1991]] e con a presenziapresencia d'Estatos Unitos como a gran potenziapotencia melitar de prenzipiosprencipios d'o [[sieglo XXI]].
 
=== Primers pobladors ===
[[Imachen:Monks Mound.jpg|left|thumb|250px|O chazimientochacimiento arqueolochico de [[Monk's Mound]] ([[Patrimonio d'a UmanidatHumanidat]]), d'os [[Cahokia]], parte d'os [[Mound Builders]] u constuctors de tumulos, en [[Collinsville (Illinois)|Collinsville]] ([[Illinois]]).]]
AutualmentActualment, seguntes as ipotesishipotesis d'os istoriadorshistoriadors, se creye que os primers abitantshabitants d'o continent americán bi plegoron dende [[Asia]], a trabiéstraviés d'o [[estreito de Bering]],<ref name="Jones10"/> trescruzando asinas o punto a on que se comunican l'[[OziánOcián GlazialGlacial ArticoArctico]] con l'[[OziánOcián PazificoPacifico]], en epocas de [[glaziazionsglaciacions]], cuanquan o nibelnivel d'a mar yera más baxo e, antiparte, bi eba un puent de [[chelo]] entre os dos continents, dende [[Siberia]] enta [[Alaska]]. Pareixe que ista dentrada de pobladors estió feita en dibersasdiversas calendatas, entre o [[40.000 aC]] e o [[10.000 aC]], estando toztotz os [[pueblos amerindios]] deszendientsdescendients d'ixos grupos d'inmigrants d'orichen asiatico. Asinas, ye atestiguata la presenziapresencia umanahumana en [[Alaska]] arredol d'o [[sieglo XXI aC]] u en a costa atlantica arredol d'o [[sieglo XVII aC]], seguntes as troballas [[Arqueolochía|arqueolochicas]], encara que as ipotesishipotesis dizendicen que a presenziapresencia umanahumana estió anterior.
 
Istos pobladors establioron bellas culturas d'a [[PreistoriaPrehistoria]] en l'actual territorio estatounitense, u mesmo nuclios de poblaziónpoblación importants en os territorios d'o sud, a man de l'actual muga con [[Mexico]], con millors condizionscondicions climatolochicas ta l'[[agricultura]] que premitebapremiteva o desembolique d'a zebilizazióncevilización. Asinas, a Cultura umanahumana más antiga conoxita en o territorio estatounitense ye a clamata [[Cultura Clovis]], d'arredol d'o [[sieglo XIV aC]], situata en o territorio de l'actual estato de [[NueboNuevo Mexico]]. Dimpués d'a Cultura Clobis se suzedioronsuccedioron en a cuenca d'o [[río Misisipi]] os [[anasazisanasacis]], os ''[[Mound Builders]]'' u constutorsconstructors de tumulos, e a dita [[ZebilizaziónCevilización d'o Misisipi]]. Sin d'embargo, istas zebilizazionscevilizacions e mesmo a suya remeranza desapareixioron antis d'a plegata a America d'os europeus, que nomás troboron en l'actual territorio estatounitense grupos sin una cultura abanzataavanzata a o ran europeu, en comparanza con as zebilizazionscevilizacions sudamericanas.<ref name="Jones, 1996:11">(Jones, 1996:11)</ref>
 
En o [[sieglo XV]], cuanquan [[Cristofo Colombo]] plegó a America ([[1492]]) en o territorio estatounitense nomás i bibibanviviban bellas tribus de cazataires-recoletorsrecolectors, que no eban establito denguna zebilizazióncevilización abanzataavanzata ni dengún nuclio abitatohabitato permanent, e que prauticabanpracticaban a sobénsovent o [[nomadismo]] como meyo de bidavida, sin conoxer l'[[agricultura]] u fendo d'ixa teunicatecnica de cautivocaltivo de bechetalsvechetals una ferramienta marchinal reserbatareservata a las mullers d'a tribu debantdevant d'o papel d'o barónvarón como cazataire.
 
=== ColonizaziónColonización europeya ===
[[Imachen:MayflowerHarbor.jpg|right|thumb|250px|''O [[Mayflower]] en [[Plymouth]]'', cuadroquadro de [[William Halsall]] de [[1992]].]]
{{Articlo principal||ColonizaziónColonización europeya d'America|Tretze colonias}}
Ye fázilfácil que os primers [[Europa|europeus]] en plegar a America esen os [[biquingoviquingo]]s probenientsprovenients d'[[EscandinabiaEscandinavia]] (prenzipalmentprencipalment de [[Noruega]]) a trabiéstraviés d'[[Islandia]] e de [[Gronlandia]], e se dizditz que [[Leif Ericson]] i plegó a finals d'o [[sieglo X]] u prenzipiosprencipios d'o [[sieglo XI]], en establindo una colonia que clamó ''[[Vinland]]'' u ''tierra d'as [[biñavinya]]s'', por motibosmotivos de propaganda, mesmo como s'eba clamato a Gronlandia ''tierra berdeverde''. Sin d'embargo, ye un tema controbertitocontrovertito ta os istoriadorshistoriadors, en no tener denguna confirmaziónconfirmación arqueolochica platera u mesmo documental sobre ixos feitos.<ref name="Jones, 1996:11"/>
 
Antiparte, se dizditz que [[pesca]]taires d'orichen [[País Basco|basco]] u [[BretañaBretanya (rechión historica)|bretón]] bi podioron plegar en o [[sieglo XV]] dezaga d'a pesca d'as [[balena]]s u d'o [[bacalau]], por as pesquerías de [[TerranobaTerranova]], encara que no bi ha tampoco prebatinas decumentals d'ixe feito. Mesmo, seguntes bellas teorías, ye iste feito o que bi ha dezaga d'o primer biacheviache de Cristofo Colombo, que teneba conoximiento d'a presenziapresencia de tierra en a redolada por os relatos d'os pescataires bascos e bretons.
 
Sí ye decumentato que [[Cristofo Colombo]] estió lo ''descubridor ofizialoficial'' d'America o [[12 d'octubre]] de [[1492]], en plegar a la rechión d'o [[Caribe]], encara que en reyalidat pensaba que eba plegato a [[China]] u [[Chapón]]. Os [[Espanya|espanyols]] colonizoron os territorios de [[Cuba]] e [[Puerto Rico]] en as [[Antillas]] e dentroron en [[Mexico]] e [[Panamá]], encara que tamién establioron bellas colonias en l'actual estato de [[Florida]], forachitando a os [[Francia|franzesesfranceses]] de relichión [[Protestantismo|protestant]] que se i eban instalato en os [[añosanyos 1580]] mientres d'as [[Guerras de Relichión de Francia]].
[[Imachen:St Augustine 1589.jpg|left|thumb|250px|Mapa de [[Saint Agustine]], en [[Florida]], a ziudatciudat más antiga d'America en [[1589]].]]
Antiparte, colons tamién de relichión [[Protestantismo|protestant]], a sobénsovent d'[[Anglaterra]], encara que tamién d'os [[Países Baixos]], [[EscoziaEscocia]], [[SueziaSuevia]] u [[Dinamarca]] s'establioron en a costa atlantica estatounitense dende a segunda metat d'o [[sieglo XVI]], e [[Francia|franzesesfranceses]] e angleses ocuporon as costas de [[Canadá]] e o [[río SanSant LoriénLorient]], dentrando dica os [[Grans Lacos d'America d'o Norte]]. Istos colons plegoron a la rechión en relaziónrelación con as esplorazionsesploracions d'os países europeus que quereban trobar un paso por o norte dende l'[[OziánOcián Atlantico]] enta l'[[OziánOcián Pazifico]], ta poder aczederacceder a lo [[comerziocomercio]] con [[China]], [[India]] e [[Chapón]] ebitandoevitando lo control d'as atras bíasvías maritimas por [[Espanya]] ([[Cabo de Hornos]] en [[America d'o Sud]]), [[Portugal]] (ruta d'a India por o [[cabo de Buena Esperanza]]) u o [[Imperio Otomán]] ([[mar Roya]]). Ye dezirdecir, yeran biachesviaches ta buscar o dito ''[[paso d'o norueste]]''.
 
Os más antigos lugars abitatoshabitatos por europeus en l'actual territorio d'os Estatos Unitos son: [[Saint Agustine]] en [[Florida]] ([[1565]] por os [[Espanya|espanyols]]), [[Jamestown (BirchiniaVirchinia)|Jamestown]] en [[BirchiniaVirchinia]] ([[1607]] por os [[Anglaterra|angleses]]) e [[Plymouth (Massachusetts)|Plymouth]] en [[Massachusetts]], establita en [[1620]] por os ''[[pais pelegrins]]'' (''Pilgrim Fathers'') [[Puritanismo|puritans]] fuyitos d'a intoleranziaintolerancia relichiosa en Anglaterra.
 
Encara que en os [[añosanyos 1540]] y [[AñosAnyos 1550|1550]] bi abióhabió esplorazionsesploracions espanyolas en a parte sud d'o territorio estatounitene, en no trobar-ie [[oro]] os espanyols albandonoron a conquiesta d'os territorios a lo norte,<ref name="Jones, 1996:11"/> e estioron asinas os angleses qui rematoron por unificar toz istos territorios d'a costa atlantica baxo lo suyo control, en establindo un sistema de ''colonias'' almenistratibamentalmenistrativament independients dica creyar as clamatas ''[[Tretze colonias]]''. Os espanyols dentroron sin d'embargo en l'actual territorio estatounitense dende o sud, a partir d'as suyas conquiestas en [[Mexico]], e tamién en puyando enta o norte por a costa de l'[[OziánOcián PazificoPacifico]] con ziudazciudatz como [[San Francisco (California)|San Francisco]], e mesmo os [[Imperio Ruso|rusos]] fazioronfacioron a suya apariziónaparición dende [[Siberia]], trescruzando o [[estreito de Bering]] dica [[Alaska]] u mesmo dica [[Oregón]] u a parte norte de [[California]]. Antiparte, os colons [[Francia|franzesesfranceses]], dende as suyas bases en [[NuebaNueva Orleans]], en o [[golfo de Mexico]], puyoron por a balval d'o [[río Mississippi]], i establindo a [[Loisiana (NuebaNueva Francia)|Loisiana]].
[[Imachen:Thirteen Colonies 1775 map-an.svg|right|thumb|Mapa d'o noreste d'America en [[1775]], alto u baxo.]]
Mientres d'o [[sieglo XVII]] [[Anglaterra]] establió as suyas primeras colonias importants en territorio estatounitense, a sobénsovent por iniziatibainiciatiba pribataprivata y benculatavenculata a problemas de tipo [[Relichión|relichioso]] en a metropoli, estando a más conoxita a que faziófació plegar a 1.000 colons, alto u baxo, en [[1630]] a l'actual [[Massachusetts]], que yeran de confesión [[Puritanismo|puritana]] y que establioron bellas ziudazciudatz en a redolada, como [[Boston (Massachusetts)|Boston]] en a cosa, encara que dentroron ta establir chicotas localidazlocalidatz dica 30-40 [[km]] en l'interior d'o territorio.<ref>(Jones, 1996:15)</ref>
 
En o [[sieglo XVIII]], os angleses prenzipiaronprencipiaron una muit ampla espansiónexpansión d'os suyos territorios, doblando a [[superfiziesuperficie]] de territorio colonizato y multplicando por 8 a suya [[PoblaziónPoblación umanahumana|poblaziónpoblación]], con un aumentoaugmento d'a poblaziónpoblación muito més gran que a meya europeya d'ixas embueltasenvueltas.<ref name="Jones, 1996:25">(Jones, 1996:25)</ref> En primer lugar, dende as planas costeras enta l'ueste d'o continent, en luitas cuentra as tribus d'os [[amerindios]] que i bibibanviviban. En segundo lugar, cuentra as colonias franzesasfrancesas de Loisiana, que yeran un competidor comerzialcomercial respeutiberespective d'o lucratibolucrativo comerziocomercio de piels d'animals salbachessalvaches ta [[pelletería]]. E en terzerotercero, cuentra os espanyols que teneban as suyas posizionsposicions en Florida. A más, tamién prenzipioronprencipioron una esplotaziónexplotación estensibaextensiva de l'[[agricultura]] en as colonias d'o sud, primero con [[mano d'obra]] d'orichen blanco en rechimen de semi-[[esclabitutesclavitut]] (á sobénsovent, colons d'orichen [[Irlanda|irlandés]] u [[EscoziaEscocia|escozésescocés]]), e luego con una masibamasiva importaziónimportación d'esclabosesclavos negros, cuanquan l'agricultura esdebenióesdevenió en bellos lugars un lucratibolucrativo negozionegocio, como con o [[cotón]] u o [[tabaco]]. A poblaziónpoblación que i plegó en o sieglo XVIII ya no yera nomás d'orichen [[Anglaterra|anglés]] u [[EscoziaEscocia|escozésescocés]] y de relichión [[Protestantismo|protestant]], porque en os suyos territorios d'orichen prenzipióprencipió a estendillar-se a teyoría de que os a poblaziónpoblación d'un territorio yera una d'as suyas fuents de riqueza, que no se podeba nimbiarninviar a fuera d'o territorio, e s'aproboron bellas mesuras ta dificultar a emigrazión d'angleses enta America.<ref name="Jones, 1996:25"/> Plegoron asinas [[Irlanda|irlndeses]] [[CatolizismoCatolicismo|catolicos]], encara que tamién os [[ugonozhugonotz]] [[Francia|franzesesfranceses]] fuchitos de Francia cuanquan [[Loís XIV de Francia|Loís XIV]] derogó o [[Edito de Nantes]], u chents que plegaban dende [[Alemanya]] y dende os cantons de [[Suiza]] de [[Idioma alemán|luenga alemana]], fuyindo d'as guerras de relichión en Europa (istos alemans s'establioron a sobén en [[Pennsilbania]]); tamién bi plegoron os [[Irlanda|irlandeses]] d'orichen [[Escozia|escozés]] que albandonaban o [[Ulster]] por as malas condizions economicas, e que yeran [[Presbiterianismo|presbiterians]]. Sin d'embargo, ista nueba poblazión no se mezcló con as anteriors poblazions u entre sí, sino que en ista primera etapa formaba chicoz nuclios etnicos, como en un mosaico.<ref name="Jones, 1996:26">(Jones, 1996:26)</ref>
 
Os colons europeus que bi plegoron no plegoron sin d'embargo como poblazión libre, porque plegoron con contratos de semi-[[esclabitut]], ta pagar o suyo biache u en plegar-ie como parte d'una condena chudicial, encara que ista serbidumbre teneba una durada limitata en o tiempo.<ref>(Jones, 1996:27)</ref> Sin d'embargo, tamién plegaba a poblazión [[Esclabitut|esclaba]] ''stricto sensu'', que yera d'orichen [[Africa|africán]] e que a sobén plegaban a las colonias d'o sud, ta treballar en as grans [[Plantazión|plantazions]]. En [[1670]] nomás yeran 2.000 presonas en [[Birchinia]], pero o suyo numero continó o suyo crezimiento, e s'aproboron bellas normas que feban que a suya situazión d'esclabitut ese ta cutío, como en [[Birchinia]] u [[Maryland]], transmitindo ixa situazión a los suyos fillos.<ref name="Jones, 1996:26"/> O 80% d'os esclabos africans (arredol de 350.000 presonas en [[1763]]) bibiban en os estatos d'o sud; en [[1756]] en Birchinia os africans yeran más d'o 40% d'a poblazión, e en [[1751]] en [[Carolina d'o Sud]] más d'o 60%.<ref>(Jones, 1996:28)</ref>
Linia 153:
A tensión puyó de ran en 1765, cuan o Parlamento britanico aprebó un nuebo impuesto en a dita ''Lai d'o Timbre''.<ref>(Jones, 1996:43)</ref> Ista lai se referiba a toz os territorios colonials angleses en America, e asinas por tot o territorio apareixioron organizazions politicas secretas, ditas ''Fillos d'a Libertat'', ta lograr a supresión d'o impuesto; en octubre de [[1765]] se reunioron a [[Nueba York]] representants de 9 d'as 13 colonias en un Congreso sobre a Lai d'o Timbre, esdebenindo asinas a primera reunión de representants politicos intercolonial, e se i fazió un Memorial de Dreitos.<ref name="Jones44"/> Prenzipió un [[boicot]] a os produtos d'orichen britanico e en [[1766]] se derogó a Lai d'o Timbre,<ref name="Jones44">(Jones, 1996:44)</ref> que esdebenió asinas primera bitoria politica conchunta d'os colons. Sin d'embargo, en a derogazión d'a lai se deziba que o Parlamento britanico teneba plena autoridat ta fer lais ''que obligasen a las colonias e a o pueblo americán''.<ref name="Jones44"/>
 
En [[1767]], como continaban os problemas fiscals en o Reino Unito, o menistro britanico [[Charles Townshend]] establió un impuesto sobre as esportazions d'as Colonias en cuantos articlos, a más d'establir una Chunta con [[Seu sozial|seu]] en [[Boston]] ta o suyo control. Tamién desichiba que as Colonias faziesen que os ziudadans rezibiesen en a suya bibienda a las tropas d'o [[ExerzitoExercito britanico]], e [[Nueba York (estato)|Nueba York]] se negó.<ref name="Jones44"/>
 
En aumentar a tensión en o territorio, o Gubierno britanico nimbió tropas regulars d'o [[Exerzito britanico]], lo que encara fazió aumentar más o clima prerreboluzionario en as colonias, espezialment en [[Nueba Anglaterra]], [[Philadelphia]] e [[Birchinia]]. O [[5 de marzo]] [[1770]], tropas britanicas disparoron cuentra os manifestants en [[Boston]] ([[Massachusetts]]),<ref>(Jones, 1996:45)</ref> en a clamata ''[[mortalera de Boston]]'', con 5 bitimas.