Diferencia entre revisiones de «Ixep»

'''Ixep''' (en [[Idioma castellán|castellán]] ''Ejep'') ye un [[lugar]] [[Aragón|aragonés]] d'a [[comarcas d'Aragón|comarca]] de [[Ribagorza]] y [[provincia de Uesca]]. En tiempos yera parti d'o nuclio poblazional de [[Paniello]], pero en l'actualidat pertenexe áa [[Graus]], [[Capital (politica)|capital]] d'a Baxa Ribagorza.

Ixep se situga áa 737 [[metro]]s d'[[altaria]] denzima d'o ran d'a mar, áa una [[distanzia]] d'onze [[quilometro]]s d'o norte de Graus, en a bersán dreita d'o [[río Esera|riu Esera]], o cualo trescruza ista poblazión e s'amorta en a [[Río Zinca|Zinca]]. Encá d'estar desapartau de l'Esera, o pueblo bebe d'o riu dende a creyazión d'a planta depuradora situgada en o lugar bizín de [[Torrobato]]. D'antis más, bebeba e arregaba con l'augua de bels pozos d'a sarra Paniello.

Se troba situato áa una [[distanzia]] de 97 [[km]] d'a ziudat de [[Uesca]], a [[Capital (politica)|capital]] d'a suya provincia.

L'urbanismo ye irregular de tot e componiu por una plaza e catorze casas ripartitas a trabiés de dos carreras prenzipals. En a plaza bi ha bancos ta escansar-se, una canasta que ye ocheto de chuego e l'antigo labadero. Sin dembargo, ro más importán ye a ilesia cristiana que, asinas como endica o busto labrau en piedra situgau en o portiello, ye adedicata a San Per. En ista talla pués uellar a imachen o san con una gran clau, sinno d'a [[Ilesia catolica]]. En zageras, o templo de planta cuadrata áa goyau de bels prozesos de reyabilitazión. En istos, as dependenzias d'o mosén han estau sacatas e reconbertitas en bels espazios sozials: una gran sala con barra, una cambra de besita medica e una chicorrota cambra d'esposizions.

As casas se riparten en una carrera prenzipal, una carrera redolar e cuatro camins. En a carrera prenzipal d'o lugar bi ha ''Ca Marco'', ''Ca Torrén'', ''Ca Cambra'', ''Ca Balero'' e ''Ca Blas''. Trescruzaus con ista carrera, o camín que ba ta ra plaza áa ''Ca Chía'' e o camín d'en comienzo áa ''C'Aznar''. En a carrera redolar bi ha ''Ca Barón'', ''Ca Bolante'', ''Ca Barrabés'', ''Ca Baldellou'' e ''Ca Rei''. Trescruzaus con ista carrera, camín Bolante áa l’antiga ''Ca Texidor'' e camín l'Escuela áa iste antigo edifizio combertiu en casa. Antiparti, bi ha uertetas ripartitas por tot o municipio e as torres con animals sen toz luen d'o lugar.

As prenzipals autibidáz economicas d'Ixep sen l'[[agricultura]] de [[zerial]] de secano, antimás d'as uartas indibiduals, e a cría d'animals: tozins, pollos, [[conillo]]s... Zagueramén, s'ha desarrollau o turismo rural grazias áa ra sobreguena localizazión d'o municipio. Iste t'ufre a posibilidat d'amanar-te por endrezeras balizatas enta lugars albandonaus, como [[Arbués]] e [[Aldeya Mora]]; espleitar-te conoxién atros lugars d'a [[sarra de Paniello|sarra Paniello]] u d'a [[comarcas d'Aragón|comarca]] de Ribargoza; ficar-te en augua en l'Esera u besitar o zentro [[Budismo|budista]] [[Dag Sang Kagyu]], situgau entre Paniello e Ixep.

As fiestas grans d'o lugar se zalebran en onor áa [[San Agostín]], o zaguer cabo de semanada d'agosto. En eras alcostumbra aber-ie misa patronal con riparto de bin e torta áa ra suya fin, sorteyo de pernils, chuegos enfantils, campionato de giñote e conzierto de nuei. Atras zalebrazions han lugar arredol d'as dos armitas d'o municipio. D'un costau, cada primer domingo mayo bi ha romería ta [[San Chuan]] (e San Pablo), con riparto de bin e torta, e una lifara popular. D'atro costau, cada 20 chinero s'en-ba ta San Sebastián a chuntas con as chens orichinarias d'os pueblos bizins de Torrobato, Perarruga, Arbués e Lo Mon. Alcostumbra aber-ie chenta u riparto de bin e torta.